View source for મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા /સુદામાચરિત્ર કડવું ૪

{{SetTitle}}

{{Heading|કડવું ૪|પ્રેમાનંદ}}
<poem>
રાગ રામગ્રી
પછે સુદામોજી બોલિયા: સુણ સુંદરી રે!
હું કહું તે સાચું માન; ઘેલી કોણે કરી રે?{{space}}		૧

જે નિર્મ્યું તે પામીએ, સુણ સુંદરી રે!
વિધિએ લખી વૃદ્ધિ-હાણ; ઘેલી કોણે કરી રે?{{space}}	૨

સુકૃત-દુકૃત બે મિત્ર છે, સુણ સુંદરી રે!
જાય પ્રાણ આત્માને સાથ; ઘેલી કોણે કરી રે?{{space}}	૩

દીધા વિના કેમ પામીએ? સુણ સુંદરી રે!
નથી આપ્યું જમણે હાથ; ઘેલી કોણે કરી રે?{{space}}	૪

જો ખડધાન ખેડી વાવિયું, સુણ સુંદરી રે!
તો ક્યાંથી જમીએ શાળ? ઘેલી કોણે કરી રે?{{space}}	૫

જળ વહી ગયાં, શી શોચના, સુણ સુંદરી રે!
જો પ્રથમ ન બાંધી પાળ? ઘેલી કોણે કરી રે?{{space}}	૬
એકાદશી-વ્રત કીધાં નથી, સુણ સુંદરી રે!
ન કીધાં તીરથ-અપવાસ, ઘેલી કોણે કરી રે?{{space}}	૭

પિતૃ તૃપ્ત કીધાં નહીં, સુણ સુંદરી રે!
નહીં ગાવાનેક પામી ગ્રાસ, ઘેલી કોણે કીરી રે?{{space}}	૮

બ્રહ્મભોજન કીધાં નહીં, સુણ સુંદરી રે!
નહીં કીધાં હોમ-હવન, ઘેલી કોણે કરી રે?{{space}}		૯

અતીત નિર્મુખ વાળિયા, સુણ સુંદરી રે!
તો ક્યાંથિ પામીએ અન્ન? ઘેલી કોણે કરી રે?{{space}}	૧૦

પ્રીતે હરિપ્રસાદ લીધો નહીં, સુણ સુંદરી રે!
હુતશેષ ન કીધો આહાર; ઘેલી કોણે કરી રે?{{space}}	૧૧

આ દુર્ભર પેટ ભર્યાં; સુણ સુંદરી રે!
છૂટ્યાં પશુનો અવતાર; ઘેલી કોણે કરી રે?{{space}}	૧૨

સંતોષ-અમૃત ન ચાખિયાં, સુણ સુંદરી રે!
હરિચરણે ન સોંપ્યાં મન; ઘેલી કોણે કરી રે?{{space}}	૧૩

ભક્તિ કરતાં નવનિધ આપશે, સુણ સુંદરી રે!
એવું સાંભળી બોલી સ્રીજંન, ઘેલી કોણે કરી રે?{{space}}	૧૪

જળે આંખ ભરી અબળા કહે: ‘ઋષિરાયજી રે!
મારું દૃઢ થયું છે મંન; લાગું પાયજી રે.	{{space}}	૧૫
એ જ્ઞાન મને ગમતું નથી, ઋષિરાયજી રે!
રુએ બાળક, લાવો અન્ન; લાગું પાયજી રે.{{space}}		૧૬

કોને અન્ન વિના ચાલે નહીં, ઋષિરાયજી રે!
મોટા જોગેશ્વર હરિભક્ત; લાગું પાયજી રે.{{space}}	૧૭

અન્ન વિના ભજન સુઝે નહીં, ઋષિરાયજી રે!
જીવે અન્ન આખું જગ્ત; લાગું પાયજી રે.{{space}}		૧૮

શિવે અન્નપૂર્ણા ઘેર રાખિયાં, ઋષિરાયજી રે!
રવિએ રાખ્યું અક્ષયપાત્ર, લાગું પાયજી. રે.{{space}}	૧૯

સપ્ત ઋષિ સેવે કામધેનુને, ઋષિરાયજી રે!
તો આપણ તે કોણ માત્ર? લાગું પાયજી રે.{{space}}	૨૦

દેવ સેવે કલ્પવૃક્ષને, ઋષિરાયજી રે!
મનવાંછિત પામે આહાર, લાગું પાયજી રે.{{space}}		૨૧

અન્ન વિના ધરમ સૂઝે નહીં, ઋષિરાયજી રે!
ઊભો અન્ને આખો સંસાર; લાગું પાયજી રે.{{space}}	૨૨

ઉઘમ નિષ્ફળ જાશે નહીં, ઋષિરાયજી રે!
જઈ જાચો હરિ-બળદેવ, લાગું પાયજી રે.{{space}}		૨૩

અક્ષર લખ્યા દારિદ્રના, ઋષિરાયજી રે!
ધોશે ધરણીધર તતખેવ; લાગું પાયજી રે.{{space}}		૨૪
::::::	વલણ
તતખેવ ત્રિકમ છેદશે દારિદ્ર કેરાં ઝાડ રે;
પ્રાણનાથ! પધારો દ્વારકા, હું માનું તમારો પાડ રે.’{{space}}	૨૫
</poem>