View source for વસુધા/ભક્તિ–ધન નારદ

{{SetTitle}}
{{Heading|ભક્તિ–ધન નારદ|}}

<poem>
<center>[સ્વ. પંડિત નારાયણ મો. ખરેને અંજલિ]</center>
તંબૂરે તાર તૂટ્યા છે, તૂટ્યો તંબૂર આજ છે,
મૃત્યુના તીવ્ર સૂરોથી ઘેરાતી આજ સાંજ છે.

:::સ્મરાવતી સાંજ અનેક સાંજને,
:::	જગાવતા સૂર અનેક સૂરને,
:::	ને ભગ્ન તંબૂર વિદારી હૈયું
:::	વ્હેતાં કરે નીર કંઈ સ્મૃતિનાં.

:::અહો, તમારા મુખથી સ્રવંતાં
:::સુગીત મૃત્યુંજય શક્તિ અર્પતાં,
:::ને વેદનાઓ કપરી વિયોગની
:::આશ્વાસને ડૂબી જતી હતી કેઃ ૧૦

:::અબ હમ અમર ભયે, ન મરેંગે.
:::ત્યાં પામતું મૃત્યુ જ મૃત્યુ જાતે,
:::અને નવોલ્લાસની વલ્લરીઓ
:::ઉર પ્રદેશે વળી પાંગરી રહે.

પુષ્ટ એ કંઠેથી ગાન ઝરતું ભક્તિસંભર,
ઝરે કો ગિરિથી જેમ મુક્તકલ્લોલ નિર્ઝર.

:::	એ ભદ્ર કાયા ગિરિ જેમ ઉન્નત
:::	નિહાળતાં ખ્યાલ મને થતો કદી,
:::	કે મૃત્યુ અને શિખરે જતાં જતાં
:::	હાંફી, થાકી, પાછું જાશે ફરી જ! ૨૦

પણ એ ઘર નાસંતું, બીતું ને હાંફતું પશુ
તમોને શીંગની ટોચે ભરાવી સ્હેલમાં જશે
:::	એ તો ન મેં કલ્પ્યું હતું કદી યે.

કલ્પના–સત્ય—નામેળ જવલ્લે મળતા જગે,
સત્યને આજ આલંબી કલ્પના દ્રવતી દૃગે.
<center>*</center>
:::	ભલે ગયા! એ પથના જનારને
:::	રોકી શકે કોઈ નહીં કદી યે,
:::	એ દ્વારની પૂંઠળ છૂપનારને
:::	ભાળી શકે કોઈ નહીં કદી યે,
:::	પરંતુ, એ પંડિતજી! શું થંભશે ૩૦
:::	એ ગુફ્તગો આપણ અંતરોની?

:::	હવે તમે સુસ્થિત સ્થાનમાં છો,
:::	જ્યાંથી કદી ના પડવા તણો ભો;
:::	મૃત્યુશિરે આપ વિરાજી હાવાં
:::	ગાઈ શકો અમૃતગાન નિત્ય.

:::	શું ગાન ગાશો?

:::	સંધ્યા સમે, નિર્મળ નીરને તટે,
:::	રેતી વિષે, કોમળ તેજમંડપે,
:::	જ્યાં મ્હેકતી સૌરભ તે મહાત્મા–
:::	તણાં તપો-જીવન-વલ્લરીની, ૪૦

:::	બિછાતી જ્યાં પુષ્પ પથારીઃ જે ખિલ્યાં
:::	સ્મિતોતણી પાંદડી–ડાંખળીએ
:::	સુચિંતનોની, તપભૂમિ આંગણે;
:::	ગુંજેલ ત્યાં મંજુલ ગાન-ધૂનોઃ

:::	વેદાદિ સ્તોત્ર, સુરદાસનાં સુખી
:::	સુરમ્ય ગીતો, તુલસીની મંજરી
:::	ભક્તિ ભરી, ને મલકંત મીરાં
:::	મંજીર હાથે રૂમઝૂમ નર્તતી
:::	ગોપાલ સામે, નરસિંહ ઘેલો
:::	હાથે લઈને કરતાલ કૂજતો ૫૦
:::	પ્રભાતિયાં વૈષ્ણવ આરઝૂનાંઃ–

:::	ભક્તો ભવાદિ થકી આજકાલના
:::	કંઠે તમારે જીવતા થઈ જતા
:::	નદીતણા ‘સા’ સ્વરભૂમિકા પરે.

:::	કે શૂર સંગ્રામની વેદિકા પે
:::	સુદીર્ઘ પંથે ડગ દીર્ઘ માંડતાં,
:::	લાખો તણી મેદનીના મહાધ્વનિ
:::	નિર્ઘોષ ઉદ્ઘોષની ભૂમિકા પરે
:::	જમાવતા રાઘવકેરી ધૂનઃ
:::	યદા મહા રાવણ જીતવાને, ૬૦
:::	સ્વાતંત્ર્યસીતા ગૃહ લાવવાને
:::	સેના બઢંતી નર–વાનરોની,
:::	સંગ્રામશીંગું ત્યહીં તીવ્ર ફેંકતાઃ
:::	કેઃ–શૂર સંગ્રામ થકી ન ભાગે;
:::	અને વળી,
:::	સંગ્રામસૂતા નરને નિવા૫ની
:::	દેતા તમે અંજલિ ગીતગૂંથી;
:::	મરેલને ઈશ્વરધામ દાખવી,
:::	ખેલાવી કે મંગલમંદિરો ને
:::	પ્રભુપ્રદેશે પધરાવતા, અને ૭૦
:::	જીવન્તને અગ્રત મૃત્યુ કેરું
:::	પિવાડતા ગાઈ હલેકથી મીઠી:
:::	અમે હવે ના મરીએ, અમર બન્યા.

:::	વળી કદી મંગલમંત્ર ઉચ્ચરી,
:::	ઉજ્જવાલ વહ્નિ હવિપુષ્ટ પાસમાં
:::	કરે કરો મેળવી, પ્રાણસાંકળી
:::	દેતા ગુંથી કૈં નવલોહિયાંની,
:::	બની જતા જીવનના પુરોહિત!

વિશ્વનાં વિ૨હો દર્દો નામર્દાઈ નિવારતા,
ગીતના ઓસડે મીઠા, ધન્વંતરિ શું રાજતા! ૮૦
શોક-માંગલ્યને ટાણે, બલિ ને તપની ક્ષણે,
તિતિક્ષા ત્યાગની તાલે, ઝુલાવી ગીતપામરી,
ત્રૈલોક્યે ભમતા જાણે કે ભક્તિ-ધન નારદ!
<center>*</center>
:::ભલે તમે ગીતકલાવિદોમાં
:::ઉચ્ચોચ્ચ સ્થાને નથી કો એમ ક્હે,
:::ન જાણતા એ પણ કે સુગીતની
:::કળા અનોખી સરજી તમે ય છેઃ

સ્વાતંત્ર્યપાંખે ચડવું અને ત્યાં
ફના થવું, એક ફકીરી લેઈ,
ભક્તિ-સદાચાર-કલા ત્રિવેણી ૯૦
ગૂંથી, રચી જીવનકેરી માલા,
અર્પી જવી દેશ-પ્રભુ-પદોમાં.

તમે કર્યું તે કર્યું છે જ અલ્પે,
યદ્વાતદ્વા છે જગત્ ઝાઝું જલ્પે!

હવે આ લોકના રોષે આકાશે દ્રોહ-શોકના
ડુબાવી વૈતરણીમાં શાંતિક્ષીરનિધૌ વસો.

:::	અને ત્યહીં ક્ષીરનિધિ-નિવાસી
:::	વિષ્ણુ પ્રભુના પદમાં વિરાજીને,
:::	મુહૂર્ત બ્રાહ્મે, વળી પુણ્ય સાન્ધ્યે
:::	મચાવજો રાઘવકેરી ધૂન! ૧૦૦

અમારો આજ તંબૂર ભલે શાંત કર્યો, પ્રભુ!
તમારે ભીડ જો એના દિવ્ય વાદકની પડી.

પ્રભુના પદ્મમાં પાછી વિખૂટી પદ્મપાંદડી
ચડી ગૈ જાણી આ રોતી હસશે સ્હેજ આંખડી!
</poem>

<br>
{{HeaderNav2
|previous = સ્વ. મોહનલાલ પંડ્યા
|next = બહુરૂપિણી
}}