પ્રતિપદા/૧૬. રાજેશ પંડ્યા: Difference between revisions

Jump to navigation Jump to search
no edit summary
No edit summary
No edit summary
 
(7 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 194: Line 194:
===૪. નિર્જન===
===૪. નિર્જન===
<poem>
<poem>
કોઈ આવતું જતું નથી
'''કોઈ આવતું જતું નથી'''
 
રડ્યું ખડ્યું કૂતરું ફળિયામાં પૂરેલી
રડ્યું ખડ્યું કૂતરું ફળિયામાં પૂરેલી
રંગોળી પર આળોટ્યા કરે છે ક્યારનું.
રંગોળી પર આળોટ્યા કરે છે ક્યારનું.
Line 262: Line 263:
આખા ને આખા ઘરેઘર પૃથ્વીમાં બેસતાં જાય છે
આખા ને આખા ઘરેઘર પૃથ્વીમાં બેસતાં જાય છે
</poem>
</poem>
===૫===
<poem>
રોજ રાતે
વાળુમાં વધી રહી છે
ગુજરાતીમાં બોલી ન શકાય એવી વાનગીઓ
નૂડલ્સ કે પિત્ઝા એમ ચીની કે ઈટાલિયનમાં
બોલવામાં આવે ત્યારે જ
એનો પૂરેપૂરો સ્વાદ લઈ શકાય છે
બોલવું ને ચાખવુંના બંને ઉચ્ચારો
જીભને થોડી આઘીપાછી હડસેલે (છે) એટલું જ.
જોકે
ક્યારેક બહુ યાદ આવી જાય છે
મને ગુજરાતી થાળી ત્યારે
હું ‘પૃથ્વીચંદ્રચરિત્’ ઉઘાડી વાંચું છું આ કડીઃ
ऊपरी फूरकरंबा दहीं वापरई
ईए परि लोक भोजन करई ।
... પણ નેટ ઉપર ક્યાંય ઓનલાઈન મૂકવામાં
આવી નથી આ રચનાની રેસિપી.
અને લાઈબ્રેરી તો બધી હસ્તપ્રત ભંડારો જેવી
બની ગઈ છે આજકાલ એટલે
હું ટેરવે ટેરવે સર્ચ કરતો રહું છું મધ્યકાલ
પછી મોડી રાતે શોધવા નીકળી પડું છું
સિધ્ધરાજ જયસિંહને મુનશીની આંગળી ઝાલી
‘ગુજરાતનો નાથ’ વાંચતાં વાંચતાં
આંખોમાં ઊંઘ ઘેરાવા લાગે
ઊંઘરેટી આંખે ગુજરાતનો સુવર્ણયુગ
ચમકારા કરી ઝબકાવી દે
છેવટ બેય પાંપણો વચ્ચે બંધ કરી
ગુજરાતનો નાથ મૂકી દઉં છું ઓશિકા નીચે
કે તરત સપનાંઓ મને તાણી જાય
ક્યાંના ક્યાંય જ્યાં ખંભાતનો અખાત તરીને
ઊપડેલાં વહાણ ચાલ્યાં જાય છે
અંધારાં પાણીમાં
અધમધરાતે.
</poem>
===૬. ઝાડ===
<poem>
મારી બરાબર સામે
એક ઝાડ છે.
ગુલામમોહમ્મદ શેખના ચિત્રમાં હોય છે તેવું.
જેના પાંદડેપાંદડે પોપટ બેઠા છે.
પોપટ આંબાની ડાળ
પોપટ સરોવરની પાળ – એ વાર્તામાંથી
ઊડીને આવી ગયા હશે અહીં.
શેખ ઝાડ ચીતરતા હશે ત્યારે
આશરો શોધી લીધો એણે, આ ચિત્રમાં.
પછી તો આંબા વઢાઈ ગયા
સરોવર સૂકાઈ ગયા એટલે પોપટ બધા
પાંખો ફફડાવતા ઊડી ગયા
એક પછી એક
પોપટ ઊડતા જાય
એમ પાન ખરતાં જાય
એક પછી એક.
થોડીવારમાં તો પાંદડાંનો ઢગલો થઈ ગયો. કેનવાસ બ્હાર.
કોઈ સાંજે હવા વહે છે આ સૂક્કાં પાંદડાં સોંસરવી
ત્યારે અછાંદસ કાવ્યના લય જેવો ધ્વનિ સંભળાય છે ક્યારેક ક્યારેક.
બાકી આંખના પલકારા વચ્ચે ઊભું રહે છે આ ઝાડ
અડીખમ. સ્તબ્ધ, સ્થિર.
અતુલ ડોડિયાના ચિત્રમાં હોય છે તેવું.
નર્યું રેખાઓનું માળખું છે એ.
ઉમાશંકરના કાવ્યમાંથી મૂળિયાં ફેલાવતું આવી ગયું છે છેક અહીં.
હવે, તારાઓથી ખીચોખીચ આકાશ એની સામેય જોતું નથી.
તોય કવિ સિતાંશુ એને જોઈને કહે
છે
આ ઝાડ છે.
</poem>
===૭. અનેકા સ્વરૂપા ગંગા===
<poem>
::::ચારે બાજુ નદી
હજી વહે છે આજે પણ ને વહી કેટલી સદી
::::વહે જેટલી બહાર
:::એથી અદકી ઊંડે વહે
::::વહે દૂર ને તોંય
:::ઉરની વાત કાનમાં કહે
હું સાંભળતો રહું એ મારી આંખ ભીંજવી જતી.
:::ક્યાંક ગંધના રેલા જેવી
::::દડે અને ખળખળ
:::ક્યાંક હવાનાં ઝાંઝર જેવી
::::જડે મને ઝળહળ
ક્યાંક દીવાનું અજવાળું થઈ અંધારામાં મળી.
::સદીઓ પહેલા હતી અને છે હજી
::::ચારેબાજુ નદી
</poem>
{{HeaderNav
|previous = [[પ્રતિપદા/૧૫. સંજુ વાળા|૧૫. સંજુ વાળા]]
|next = [[પ્રતિપદા/૧૭. મનીષા જોષી|૧૭. મનીષા જોષી]]
}}
26,604

edits

Navigation menu