26,604
edits
પ્રતિપદા/પોતાની કેડી કંડારનારા કવિઓ – શિરીષ પંચાલ: Difference between revisions
પ્રતિપદા/પોતાની કેડી કંડારનારા કવિઓ – શિરીષ પંચાલ (view source)
Revision as of 10:17, 7 September 2021
, 10:17, 7 September 2021no edit summary
KhyatiJoshi (talk | contribs) No edit summary |
KhyatiJoshi (talk | contribs) No edit summary |
||
| (6 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 68: | Line 68: | ||
:‘કોઈ જાતું હળવે હળવે કોઈ ઘા એ ઘા | :‘કોઈ જાતું હળવે હળવે કોઈ ઘા એ ઘા | ||
:: તું તારી રીતે જા...’</poem> | :: તું તારી રીતે જા...’</poem> | ||
{{Poem2Open}} | |||
{{Poem2Open}}પરંતુ જો કોઈ બંધિયાર વાતાવરણને વરવા માગતું હોય તો કવિ એને શીખ દે –{{Poem2Close}} | પરંતુ જો કોઈ બંધિયાર વાતાવરણને વરવા માગતું હોય તો કવિ એને શીખ દે – | ||
<poem>બંધ ઓરડા કદી ન ઝીલે કો શ્રાવણની હેલી | {{Poem2Close}} | ||
ઊલટ થાય તો ખોલી દે તું તારા ઘરની ડેલી...</poem> | <poem> | ||
{{Poem2Open}}પરંપરાગત ભજન જેવાં કાવ્યપ્રકારો પરનું પ્રભુત્વ ‘કોના હોઠે’ જેવી રચનામાં જોવા મળે છે.{{Poem2Close}} | બંધ ઓરડા કદી ન ઝીલે કો શ્રાવણની હેલી | ||
ઊલટ થાય તો ખોલી દે તું તારા ઘરની ડેલી..., | |||
</poem> | |||
{{Poem2Open}} | |||
પરંપરાગત ભજન જેવાં કાવ્યપ્રકારો પરનું પ્રભુત્વ ‘કોના હોઠે’ જેવી રચનામાં જોવા મળે છે. | |||
{{Poem2Close}} | |||
<poem>ધીરાં ધીરાં | <poem>ધીરાં ધીરાં | ||
દૂર દૂર ક્યાં ગળતી રાતે વાગે છે મંજીરા? | દૂર દૂર ક્યાં ગળતી રાતે વાગે છે મંજીરા? | ||
મ્હેક મ્હેકનાં થળથળ થાનક | મ્હેક મ્હેકનાં થળથળ થાનક | ||
ઊઘડ્યાં સૂરના પારિજાતક</poem> | ઊઘડ્યાં સૂરના પારિજાતક | ||
</poem> | |||
{{Poem2Open}}આવી રચનામાં સાવ સહજ રીતે આવી ચઢતાં ઇન્દ્રિયવ્યત્યયો વ્યત્યયો હોવાની સભાનતાનેય વિસારી દે છે. સાથે સાથે વધુ પડતી સ્પષ્ટતા કાવ્યના ધ્વનિને મોળો પાડે. ‘ક્યાં મેવાડ? ક્યાં ગોકુલ-મથુરા?’ કહ્યા પછી છેલ્લે ‘કોના હોઠેઃ માધવ માધવઃ કોના હોઠે મીરાં?’ કહેવાની કશી જરૂર ખરી? | {{Poem2Open}}આવી રચનામાં સાવ સહજ રીતે આવી ચઢતાં ઇન્દ્રિયવ્યત્યયો વ્યત્યયો હોવાની સભાનતાનેય વિસારી દે છે. સાથે સાથે વધુ પડતી સ્પષ્ટતા કાવ્યના ધ્વનિને મોળો પાડે. ‘ક્યાં મેવાડ? ક્યાં ગોકુલ-મથુરા?’ કહ્યા પછી છેલ્લે ‘કોના હોઠેઃ માધવ માધવઃ કોના હોઠે મીરાં?’ કહેવાની કશી જરૂર ખરી? | ||
સામાન્ય રીતે આવી રચનાઓ ચિંતન, બોધ, નૈતિકતાના આલેખન કરવાની દિશા પકડતી નથી – પણ આ કવિની કેટલીક રચના સૂત્રોક્તિ સમાન લાગશે. ‘દીપ પેટાવ્યો નથી’માં આ પંક્તિઓ જુઓઃ{{Poem2Close}} | સામાન્ય રીતે આવી રચનાઓ ચિંતન, બોધ, નૈતિકતાના આલેખન કરવાની દિશા પકડતી નથી – પણ આ કવિની કેટલીક રચના સૂત્રોક્તિ સમાન લાગશે. ‘દીપ પેટાવ્યો નથી’માં આ પંક્તિઓ જુઓઃ{{Poem2Close}} | ||
| Line 161: | Line 168: | ||
<poem>કોઈ અતળ સમુદ્રના તળિયા સમાન છું | <poem>કોઈ અતળ સમુદ્રના તળિયા સમાન છું | ||
જેમાં નથી વસતું કોઈ એવું મકાન છું...</poem> | જેમાં નથી વસતું કોઈ એવું મકાન છું...</poem> | ||
{{Poem2Open}}ક્યારેક રૂપવિધાયક કલ્પના દ્વારા અસામાન્ય અભિવ્યક્તિ જોવા મળે | {{Poem2Open}}ક્યારેક રૂપવિધાયક કલ્પના દ્વારા અસામાન્ય અભિવ્યક્તિ જોવા મળે છેઃ{{Poem2Close}} | ||
<poem>ઝાંખો જોવા દેશ કિરણનો અંધારું સળગાવું | <poem>ઝાંખો જોવા દેશ કિરણનો અંધારું સળગાવું | ||
| Line 170: | Line 177: | ||
<Center>૦૦૦</Center> | <Center>૦૦૦</Center> | ||
પ્રતિપદાની તા. ૨૦ સપ્ટેમ્બર, ૨૦૧૪ શનિવારની દ્વિતીય બેઠક : દરવિશ કવિસંગતિમાં અપાયેલું વ્યાખ્યાન. | પ્રતિપદાની તા. ૨૦ સપ્ટેમ્બર, ૨૦૧૪ શનિવારની દ્વિતીય બેઠક : દરવિશ કવિસંગતિમાં અપાયેલું વ્યાખ્યાન. | ||
{{HeaderNav | |||
|previous = [[પ્રતિપદા/ચાર કવિઓ – થોડીક રેખાઓ – રમણ સોની|ચાર કવિઓ – થોડીક રેખાઓ – રમણ સોની]] | |||
|next = [[પ્રતિપદા/નિજી સ્વર નોખી કવિતાની શોધ – અજયસિંહ ચૌહાણ|નિજી સ્વર નોખી કવિતાની શોધ – અજયસિંહ ચૌહાણ]] | |||
}} | |||