અભિમન્યુ આખ્યાન/કડવું ૩૭

કડવું ૩૭

[અભિમન્યુની આ સલાહ ઉત્તરોને દૃઢ બનાવા પ્રેરે છે. શત્રુદળને હણવા એ અભિમન્યુને ઉત્સાહભરી વિદાય તો આપે છે, પણ પ્રસ્થાન કરતા પતિની પીઠ જોતાં જ ભાંગી પડતી અને ચોધાર આંસુ સારતી ઉત્તરાનું લાઘવયુક્ત ચિત્ર કરુણરંગી બને છે. અભિમન્યુ યુદ્ધે ચઢે છે.]

રાગ સામેરી

ઉત્તરાનાં વાયક સાંભળી, અભિમન્યુ તે બોલ્યો વળી;
‘મારા સમ જો આંસું ભરો, કાં આંખલડી રાતી કરો?          ૧

નારી તમો છો ક્ષત્રાણી, તો નવ ઘટે દીન વાણી;
રણ થકી જો ઓસરવું, મહિલા, તે પેં ભલું મરવું.          ૨

તમે આજ્ઞા કરો,’ એવું જાણી, પછે બોલ્યાં ઉત્તરારાણી :
‘સ્વામી, મન છે તો પધારો, જઈ શત્રુને સંહારો.          ૩

તમારી માતાને ભાગ્યે ઊગરજો, તે શત્રુનાં શીશ તમો હરજો;
તમે યુદ્ધ કરવાને જજો સ્વામી, થવાયે તેવા થાજો.          ૪

કંથજી, કુળને દીપાવજો, યશ ઉપજાવી ઘેર આવજો;’
એવું કહીને પાગે લાગી, અભિમન ચાલ્યો આજ્ઞા માગી.          ૫

પ્રેમદા ફરી ફરી પાછું જોતી, ખરે આંસુડાં નિર્મળ મોતી;
વ્હાલાજીનો વાંસો નવ ખમાય, વળી જુએ તો વારુ થાય.          ૬

વલવલાટ ઘણુંએક કરી, રોતી મંદિરભણી પરવરી;
નયણે આંસુ મૂક્યાં રેડી, સખી ગયાં ઘરમાંહે તેડી.          ૭

મળ્યાં સુભદ્રા ને પાંચાલી, પાયે લાગી મત્સ્યની બાળી;
જ્યારે અભિમન્યુ રણ ચાલ્યો, રથપ્રહારે મહીધર હાલ્યો.          ૮

પેલી સેના રહી આથડી, સામાસામાં રહ્યાં દળ ચઢી;
દુંદુભિ-નાદ બહુ ગડગડે, મેહ અષાઢો જેમ ધડધડે.          ૯

વલણ
ધડધડે સેના મેઘની પેરે; ઘોષ જઈ લાગ્યો ગગન રે;
કૌરવને કંપાવતો રણ આવિયો અભિમંન રે.          ૧૦