સમગ્ર અરધી સદીની વાચનયાત્રા/વિનોબા ભાવે/કમ્બલ કી કહાની

          એકબારમૈંબાજારમેંકમ્બલખરીદનેગયા. એકબાઈકમ્બલબેચનેબૈઠીથી. ઉસનેભાવબતાયા : “ડેઢરૂપયાકમ્બલ.” મૈંનેઉસસેપૂછા : “ઉનક્યાભાવપડા? બુનાઈમેંકિતનાલગા? ભેડપાલનેમેંકિતનાખર્ચઆતાહૈ?” વહમેરીઓરસાશ્ચર્યદેખનેલગીકિયહસબપૂછનેવાલાકૌનહૈ? ફિરઉસનેમુઝેસબબતાદિયા. ઔરમૈંનેહિસાબલગાકરકહા : “યહકમ્બલપાંચરૂપયેસેકમપરપડેગાહીનહીં, ફિરતૂડેઢરૂપયાકૈસેલગાતીહૈ?” વહમેરીઓરદેખતીહીરહગઈ. કહનેલગી : “પાંચરૂપયાકૈસેબતાય? ડેઢબતાયા, તોલોગસવાકહતેહૈં!” મૈંનેકમ્બલલેલિયાઔરઉસેપાંચરૂપયેદેદિયે. ફિરક્યાહુઆ? હમારેઆશ્રમમેંસૂતકાંતનેકેલિયેબચ્ચેંઆયાકરતે. વેતીન-ચારઆનાકમાતે. ઉનદિનોંમજદૂરોંકોભીદો-સવાદોઆનામજદૂરીમિલતીથી. ઉનબચ્ચોંકોમૈંનેકમ્બલકીકહાનીબતાયીઔરકહાકિ, “આપલોગોંકો૩-૪આનામજદૂરીમિલતીહૈંન? તોઐસાકીજિયેકિબરસાતમેંઘાસકાબોઝબાંધકરઔરતેંઆતીહૈં; આપઉસેદોઆનેમેંખરીદેં.” બચ્ચોંનેમાનલિયાઔરબાજારમેંપહુંચે. વહાંઘાસબેચનેવાલીકહતીથી : “તીનપૈસાબોઝ,” તોદૂસરેકહતે : “દોપૈસાલે.” યેબચ્ચેંકહનેલગે, “ઈસકીકીમતતોદોઆનેહૈ.” વહગ્રાહકકહતા, “બહુતબઢ-ચઢકરબોલતાહૈબચ્ચા! ક્યાકોઈઈસેદોઆનાદેગા?” બચ્ચેનેકહા : “મૈંહીદૂંગા!” ઔરસચમુચદોઆનેદેકરઉસનેવહબોઝખરીદલિયા.