26,604
edits
રંગ છે, બારોટ/3. બાપુ ભાલાળો: Difference between revisions
Jump to navigation
Jump to search
no edit summary
KhyatiJoshi (talk | contribs) No edit summary |
KhyatiJoshi (talk | contribs) No edit summary |
||
| (6 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 308: | Line 308: | ||
{{Poem2Close}} | {{Poem2Close}} | ||
<poem> | <poem> | ||
આલું આલું રે બેની પચી પચા જોને ગામ રે | {{Space}}આલું આલું રે બેની પચી પચા જોને ગામ રે | ||
સોળસેં તે સાંઢ્યું અરે બાઈ વાંસે મોકલું. | {{Space}}સોળસેં તે સાંઢ્યું અરે બાઈ વાંસે મોકલું. | ||
</poem> | </poem> | ||
{{Poem2Open}} | {{Poem2Open}} | ||
| Line 315: | Line 315: | ||
{{Poem2Close}} | {{Poem2Close}} | ||
<poem> | <poem> | ||
તારાં ગામડિયાં તારે અતિ ઘણેરાં રે હોય રે, | {{Space}}તારાં ગામડિયાં તારે અતિ ઘણેરાં રે હોય રે, | ||
એક જ ને માગુંય રે ચાકર જોને ચાંદિયો. | {{Space}}એક જ ને માગુંય રે ચાકર જોને ચાંદિયો. | ||
</poem> | </poem> | ||
{{Poem2Open}} | {{Poem2Open}} | ||
| Line 322: | Line 322: | ||
{{Poem2Close}} | {{Poem2Close}} | ||
<poem> | <poem> | ||
ઘેલી બેની રે આવાં ઘેલડિયાં શાં રે બોલ્ય રે, | {{Space}}ઘેલી બેની રે આવાં ઘેલડિયાં શાં રે બોલ્ય રે, | ||
ચાંદિયો ને હોય જ રે ભાલાળાની ચોવટે. | {{Space}}ચાંદિયો ને હોય જ રે ભાલાળાની ચોવટે. | ||
</poem> | </poem> | ||
{{Poem2Open}} | {{Poem2Open}} | ||
| Line 334: | Line 334: | ||
{{Poem2Close}} | {{Poem2Close}} | ||
<poem> | <poem> | ||
બાપુ ભાલાળા વીરા બેની વોળાવવાને હાલ્ય રે, | {{Space}}બાપુ ભાલાળા વીરા બેની વોળાવવાને હાલ્ય રે, | ||
દાદાના વેરુંમાં રે બેની હાલ્યાં રે સાસરે. | {{Space}}દાદાના વેરુંમાં રે બેની હાલ્યાં રે સાસરે. | ||
</poem> | </poem> | ||
{{Poem2Open}} | {{Poem2Open}} | ||
| Line 342: | Line 342: | ||
{{Poem2Close}} | {{Poem2Close}} | ||
<poem> | <poem> | ||
મારી ચોવટે એવો ચાકર ચાંદિયો હોય રે | {{Space}}મારી ચોવટે એવો ચાકર ચાંદિયો હોય રે | ||
તેને રે પૂછીને બેની જાજો સાસરે. | {{Space}}તેને રે પૂછીને બેની જાજો સાસરે. | ||
</poem> | </poem> | ||
{{Poem2Open}} | {{Poem2Open}} | ||
| Line 349: | Line 349: | ||
{{Poem2Close}} | {{Poem2Close}} | ||
<poem> | <poem> | ||
ચાંદિયા રે બાંધવા વીરા બેની વોળાવવાને હાલ્ય રે | {{Space}}ચાંદિયા રે બાંધવા વીરા બેની વોળાવવાને હાલ્ય રે | ||
દાદાનાં વેરૂંમાં રે ધીડી હાલ્યાં સાસરે. | {{Space}}દાદાનાં વેરૂંમાં રે ધીડી હાલ્યાં સાસરે. | ||
</poem> | </poem> | ||
{{Poem2Open}} | {{Poem2Open}} | ||
| Line 356: | Line 356: | ||
{{Poem2Close}} | {{Poem2Close}} | ||
<poem> | <poem> | ||
લખજે રે બેની, કાગળિયાની રે કોર રે, | {{Space}}લખજે રે બેની, કાગળિયાની રે કોર રે, | ||
કાગળિયો વાંચીને રે બેની અમે આવશું. | {{Space}}કાગળિયો વાંચીને રે બેની અમે આવશું. | ||
</poem> | </poem> | ||
{{Poem2Open}} | {{Poem2Open}} | ||
| Line 363: | Line 363: | ||
{{Poem2Close}} | {{Poem2Close}} | ||
<poem> | <poem> | ||
નો’તી દીધી રે માતા મીલણદેએ રે ગાળ રે, | {{Space}}નો’તી દીધી રે માતા મીલણદેએ રે ગાળ રે, | ||
ટુંકારો નવ બોલેલ રે ભાલાળો રે બંધવો. | {{Space}}ટુંકારો નવ બોલેલ રે ભાલાળો રે બંધવો. | ||
</poem> | </poem> | ||
{{Poem2Open}} | {{Poem2Open}} | ||
| Line 370: | Line 370: | ||
{{Poem2Close}} | {{Poem2Close}} | ||
<poem> | <poem> | ||
કાગળિયો રે વાંચીને બેની લાગે વડેરી રે વાર રે | {{Space}}કાગળિયો રે વાંચીને બેની લાગે વડેરી રે વાર રે | ||
જાતે ને ધાધલ રે બેની ફેર જ જાણજે. | {{Space}}જાતે ને ધાધલ રે બેની ફેર જ જાણજે. | ||
</poem> | </poem> | ||
{{Poem2Open}} | {{Poem2Open}} | ||
| Line 378: | Line 378: | ||
{{Poem2Close}} | {{Poem2Close}} | ||
<poem> | <poem> | ||
પાવું’તું રે પાવું’તું વીરા, ગળથૂથીમાં રે ઝેર રે | {{Space}}પાવું’તું રે પાવું’તું વીરા, ગળથૂથીમાં રે ઝેર રે | ||
ઉઝેરી નો’તાં કરવાં રે ધેડીને આવડાં. | {{Space}}ઉઝેરી નો’તાં કરવાં રે ધેડીને આવડાં. | ||
</poem> | </poem> | ||
{{Poem2Open}} | {{Poem2Open}} | ||
| Line 386: | Line 386: | ||
{{Poem2Close}} | {{Poem2Close}} | ||
<poem> | <poem> | ||
મારાં લશ્કર એવાં મારગડે નહીં માય રે, | {{Space}}મારાં લશ્કર એવાં મારગડે નહીં માય રે, | ||
આડે ને ધોડે રે બેની અમે આવશું. | {{Space}}આડે ને ધોડે રે બેની અમે આવશું. | ||
</poem> | </poem> | ||
{{Poem2Open}} | {{Poem2Open}} | ||
| Line 393: | Line 393: | ||
{{Poem2Close}} | {{Poem2Close}} | ||
<poem> | <poem> | ||
બાપુ ભાલાળા વીરા! મેણું માથાનો ધાય રે, | {{Space}}બાપુ ભાલાળા વીરા! મેણું માથાનો ધાય રે, | ||
અવળાં ને રૂંવાડાં રે વીરા! મારાં થરહરે. | {{Space}}અવળાં ને રૂંવાડાં રે વીરા! મારાં થરહરે. | ||
</poem> | </poem> | ||
| Line 400: | Line 400: | ||
ચીચી ઝાંઝરાએ તો દુશ્મનની દીકરીને અણમાનેતી કરીને રાખી. એક દિવસ માનેતીઓએ પરમલને ગોઠ્ય કરવા બોલાવી. ત્યાં પરમલે શું જોયું? | ચીચી ઝાંઝરાએ તો દુશ્મનની દીકરીને અણમાનેતી કરીને રાખી. એક દિવસ માનેતીઓએ પરમલને ગોઠ્ય કરવા બોલાવી. ત્યાં પરમલે શું જોયું? | ||
<poem> | <poem> | ||
માનેતીને ઉતારે રે એવી ડમરુ ઝાંઝરની રે જોડ્ય રે, | {{Space}}માનેતીને ઉતારે રે એવી ડમરુ ઝાંઝરની રે જોડ્ય રે, | ||
પરમલને ઉતારે રે પગ કેરા ચવીંટિયા. | {{Space}}પરમલને ઉતારે રે પગ કેરા ચવીંટિયા. | ||
માનેતીને ઉતારે રે એવાં સાચાં મશરૂનાં ચીર રે, | {{Space}}માનેતીને ઉતારે રે એવાં સાચાં મશરૂનાં ચીર રે, | ||
પરમલને ઉતારે રે ધૂંસા કેરી ધાબળી. | {{Space}}પરમલને ઉતારે રે ધૂંસા કેરી ધાબળી. | ||
</poem> | </poem> | ||
{{Poem2Open}} | {{Poem2Open}} | ||
| Line 409: | Line 409: | ||
{{Poem2Close}} | {{Poem2Close}} | ||
<poem> | <poem> | ||
આપડો રે ઠાકોરિયો એવો ત્રણ ભુવનનો રાય રે, | {{Space}}આપડો રે ઠાકોરિયો એવો ત્રણ ભુવનનો રાય રે, | ||
તેના રે સરીખી રે કળમ રે કોઈ નહીં. | {{Space}}તેના રે સરીખી રે કળમ રે કોઈ નહીં. | ||
</poem> | </poem> | ||
{{Poem2Open}} | {{Poem2Open}} | ||
| Line 416: | Line 416: | ||
{{Poem2Close}} | {{Poem2Close}} | ||
<poem> | <poem> | ||
બાપુ ભાલાળો મારો માડીજાયો રે ભાઈ રે, | {{Space}}બાપુ ભાલાળો મારો માડીજાયો રે ભાઈ રે, | ||
તેના તે ડાબા પગની રે મોજડી આપડો ઠાકરો. | {{Space}}તેના તે ડાબા પગની રે મોજડી આપડો ઠાકરો. | ||
</poem> | </poem> | ||
{{Poem2Open}} | {{Poem2Open}} | ||
| Line 425: | Line 425: | ||
{{Poem2Close}} | {{Poem2Close}} | ||
<poem> | <poem> | ||
માનેતીની પાટુડી એવી પાણીમાં રે પટકાય રે | {{Space}}માનેતીની પાટુડી એવી પાણીમાં રે પટકાય રે | ||
પરમલની પાટુડી રે નાનોસૂનો સીધવો. | {{Space}}પરમલની પાટુડી રે નાનોસૂનો સીધવો. | ||
</poem> | </poem> | ||
{{Poem2Open}} | {{Poem2Open}} | ||
| Line 432: | Line 432: | ||
{{Poem2Close}} | {{Poem2Close}} | ||
<poem> | <poem> | ||
દીવડિયાળી રે તું તો દીવડિયા અંજવાળ્ય રે, | {{Space}}દીવડિયાળી રે તું તો દીવડિયા અંજવાળ્ય રે, | ||
રૂઠ્યો ને ત્રૂઠ્યો રે રાજા મોલ જ આવશે. | {{Space}}રૂઠ્યો ને ત્રૂઠ્યો રે રાજા મોલ જ આવશે. | ||
</poem> | </poem> | ||
{{Poem2Open}} | {{Poem2Open}} | ||
| Line 440: | Line 440: | ||
{{Poem2Close}} | {{Poem2Close}} | ||
<poem> | <poem> | ||
બાપુના ને પોળીડા તું રે તો સૂતો હોય તો જાગ રે | {{Space}}બાપુના ને પોળીડા તું રે તો સૂતો હોય તો જાગ રે | ||
અસૂરાં કાગળિયાં રે પરમલ બાઈનાં. | {{Space}}અસૂરાં કાગળિયાં રે પરમલ બાઈનાં. | ||
કૂંચિયું રહી રે એવી ધાધલને દરબાર રે | {{Space}}કૂંચિયું રહી રે એવી ધાધલને દરબાર રે | ||
વેણાં ને વાયે રે રતના, પોળ્યું ઉઘડે રે. | {{Space}}વેણાં ને વાયે રે રતના, પોળ્યું ઉઘડે રે. | ||
</poem> | </poem> | ||
{{Poem2Open}} | {{Poem2Open}} | ||
| Line 453: | Line 453: | ||
બાપુ ભાલાળો ઢાકા બંગાળા માથે ચડ્યો : | બાપુ ભાલાળો ઢાકા બંગાળા માથે ચડ્યો : | ||
<poem> | <poem> | ||
વાગ્યાં રે એવાં જાંગીના જોને ઢોલ રે | {{Space}}વાગ્યાં રે એવાં જાંગીના જોને ઢોલ રે | ||
ઢોલડિયા ધડૂકે રે પારાધીડા જો ચડે. | {{Space}}ઢોલડિયા ધડૂકે રે પારાધીડા જો ચડે. | ||
પે’લે નગારે ચડે રે સાડા સાતસો રજપૂત રે | {{Space}}પે’લે નગારે ચડે રે સાડા સાતસો રજપૂત રે | ||
બીજે તે નગારે ચડી વીરા! ચાલજો. | {{Space}}બીજે તે નગારે ચડી વીરા! ચાલજો. | ||
</poem> | </poem> | ||
{{Poem2Open}} | {{Poem2Open}} | ||
| Line 462: | Line 462: | ||
{{Poem2Close}} | {{Poem2Close}} | ||
<poem> | <poem> | ||
બાપુ ભાલાળો લાગે દેવળને રે પાય રે | {{Space}}બાપુ ભાલાળો લાગે દેવળને રે પાય રે | ||
બા’નાંની લજાયું રે માડી! મારી રાખજો. | {{Space}}બા’નાંની લજાયું રે માડી! મારી રાખજો. | ||
</poem> | </poem> | ||
{{Poem2Open}} | |||
હે માતાજી! તમારું બિરદ મેં ધર્યું છે. તેની લાજ સચવાય એમ સહાયે રહેજો. | |||
જેમ બાપુ ભાલાળાનાં ઘોડાની પડઘી વાગી તેમ પરમલે પોતાની શોક્યને કહ્યું : | |||
{{Poem2Close}} | |||
<poem> | |||
{{Space}}જગાડ્યે રે જગાડ્યે રે તારા ત્રણ ભુવનના રે રાયને રે | |||
{{Space}}સૂંડલે ને સૂપલડે રે ઘરાણાં આવિયાં. | |||
</poem> | |||
{{Poem2Open}} | |||
એ બાઈયું! જગાડો તમારા બહાદરને! જો મારો વીર અઢળક ઘરાણાં લઈને આવ્યો છે. | |||
બાપુ ભાલાળાએ તો ચીચીડાને પકડી કેદ કરેલ છે. ત્યારે બેન પરમલ શું બોલે છે : | |||
{{Poem2Close}} | |||
<poem> | |||
{{Space}}બાપુ ભાલાળા વીર! પહલીએ કાપડાં લીધેલ રે | |||
{{Space}}બંદીવાનને વીરા છોડી મેલજો. | |||
</poem> | |||
{{Poem2Open}} | |||
અરે બેન! તું તે કાંઈ ઘેલી થઈ ગઈ! હવે છોડું? | |||
{{Poem2Close}} | |||
<poem> | |||
{{Space}}ઘેલી બેની રે આવાં ઘેલડિયાં શાં રે બોલે રે | |||
{{Space}}ચીચીડો ને માનેલ રે માતા કેરો બોકડો. | |||
</poem> | |||
<poem> | |||
આ ચીચીડાને તો મેં માતાના બોકડા લેખે ભોગ દેવાની માતાની માનતા રાખી છે. | |||
</poem> | |||
<center>[9]</center> | |||
{{Poem2Open}} | |||
ચીચીડાને પકડીને બાપુ ભાલાળો પાછો આવ્યો, પણ પછી એને મદ ચડી ગયો પોતાના ભુજબળનો, એટલે એક દિવસ એની ભોજાઈએ એને મેણું મારેલ છે : | |||
{{Poem2Close}} | |||
<poem> | |||
{{Space}}બાપુ ભાલાળા વીરા! નૈ રજવાડાની રીત રે | |||
{{Space}}રાજવિયુંની રીત્યું રે સોઢા-ઘેર નીપજે. | |||
</poem> | |||
{{Poem2Open}} | |||
હે વીરા બાપુ ભાલાળા! રાજવીની રીત આવી નો’ય. આવાં અભેમાન ન શોભે. | |||
હેં ભાભી! ત્યારે રાજવીની રીત મારે ક્યાં જઈ શીખવી? | |||
તો કહે કે “મારા પિયરવાળ સોઢા રાજપૂતને ઘેર જઈને શીખો.” | |||
{{Poem2Close}} | |||
<poem> | |||
{{Space}}બાપુ ભાલાળા વીરા! ભાલાડાના ઝૂઝનાર રે | |||
{{Space}}માટીડા મળ્યે અરે ભાંગે તારાં ભાલડાં. | |||
</poem> | |||
{{Poem2Open}} | |||
હે દેર ભાલાળા! જે દી માટીએ માટી મળે તે દી પગે આંટિયું વળે. માટે તારા ભાલાનો મદ મેલી દે. | |||
{{Poem2Close}} | |||
<poem> | |||
{{Space}}બિવરાવ્યાં બિવરાવ્યાં તેં તો નાનાંસૂનાં રે રજપૂત રે, | |||
{{Space}}તેથી ને બિવરાવ્યાં રે ચોરે ચારણ ભાટને. | |||
</poem> | |||
{{Poem2Open}} | |||
તારા સોઢાસુમરા પિયરિયાની આ બીક તું બીજા રેંજીપેંજી રજપૂતને બતાવ. મને નહીં, હો ભાભી! | |||
{{Poem2Close}} | |||
<poem> | |||
{{Space}}કરડાં કરડાં દીસે રે એવાં સોઢા ને સુમરાનાં રાજ | |||
{{Space}}રાજવિયુંની રીત્યું રે સોઢા-ઘેર નીપજે. | |||
</poem> | |||
{{Poem2Open}} | |||
હા હા, દેર ભાલાળા! મારા પિયરમાં સોમસર તળાવ છે. ત્યાં મારા પિયરની સોળસેં સાંઢ્યું સોનામોરુંની ભરેલી રેઢી ચરે છે. જબરો હો તો જા, જઈને વાળી આવ. | |||
ભલે ત્યારે, ભાભી! જા તારે પિયર, ને કહેજે તારા સોઢાઓને કે — | |||
{{Poem2Close}} | |||
<poem> | |||
{{Space}}કે’જે ભાભી રે તારા મૈયરમાં જઈને વાત રે | |||
{{Space}}રાજવિયુંની રીતે રે ઠાકોરો રે હાલજો. | |||
{{Space}}મારી બેટીને મારે દેવું છે કન્યાદાન રે | |||
{{Space}}સોળસેં સાંઢ્યું રે બાઈ વાંસે આલવી. | |||
</poem> | |||
{{Poem2Open}} | |||
બાપુ ભાલાળે તો સેન મોકલ્યું સોઢાના મુલક માથે, એમાં વાંસેથી ઢાંક બંગાળેથી ચીચી ઝાંઝરો સેના લઈને ચડ્યો ને ગુંજવા ગામની ગાયો વાળી. બાપુની તો આંખો દુઃખે એટલે એ સૂઈ રહ્યો. | |||
માતાજી સપનામાં આવ્યાં. | |||
બાપુ ભાલાળા! ઊઠ્ય, ચડ્ય, નીકર મારું નાક કપાશે. બાપુ ભાલાળે અભિમાન ને અભિમાનમાં ના પાડી. | |||
{{Poem2Close}} | |||
<poem> | |||
{{Space}}દુઃખે દુઃખે રે મારી ડાબી કોરની આંખ રે | |||
{{Space}}ઘોડાં રે ઘરે રે મારે નોયે રાવળાં. | |||
</poem> | |||
{{Poem2Open}} | |||
હે માતાજી! મારી આંખ ઊઠી છે, ને ઘોડાં ને રાવળ રાજપૂતો ઘેરે નથી. | |||
ત્યારે માતાજીએ શરાપ દીધો : | |||
{{Poem2Close}} | |||
<poem> | |||
{{Space}}દુઃખજો રે દુઃખજો તારી ભવોભવ આંખ રે | |||
{{Space}}ઘોડાં ને હજો રે ઘેરે તારે રાવળાં! | |||
</poem> | |||
{{Poem2Open}} | |||
એ…મ! ત્યારે શું માતાજી જ મને રાખી દે છે! આ લ્યો આ તમારો ભમ્મરિયો ભાલો ને આ તમારી કેસર ઘોડી. | |||
એમ કહી બાપુ ભાલાળો માતાજીનો આપેલ ભમ્મર ભાલો અને કેસર ઘોડી, એ બેય વાનાં મૂકી દઈને લડ્યો, ને મરાણો. | |||
{{Poem2Close}} | |||
<br> | |||
{{HeaderNav2 | |||
|previous = 2. વિક્રમ અને પ્રભાત ચાવડો | |||
|next = 4. ચાર સાર | |||
}} | |||