મણિલાલ હ. પટેલનાં કાવ્યો/ચોપાઈ

ચોપાઈ

લાગી આવે હાડોહાડ
ભાઈ કરે આંગણમાં વાડ

જીવન ખુદનો આપે અર્થ :
ગણ દિવસો ને વરસો કાઢ

જે બંધાવે એ પણ જાય–
મૂકી સૂનાં મેડી માઢ

ના છાંયો, ના ફળની આશ
‘ઊંચા લોકો’ એવા તાડ

ઝાડ નથી એ છે જીવતર
બેઠો છે એ ડાળ ન વાઢ

મતલબ બ્હેરાં સઘળાં લોક
ફોગટ તારી રાડારાડ

૦

એની ઇચ્છા એનું હેત
બાકી માણસ નામે પ્રેત

મનથી દે એ સાચું માન–
પ્રેમ વગર સૌ રણ ને રેત

અવસર છે કે તેડું : પામ,
આંગણ આવ્યું પંખી શ્વેત

પાછળ પગલાં ગણતું કોણ
કર સાવધ ને તું પણ ચેત

પ્રેમ કરે ને રાખે દૂર
પીડા આપી જગવે હેત

મોલ બનીને ‘એ’ લ્હેરાય :
ખુલ્લું મૂકી દે તું ખેત

૦

રક્ષક થૈને વાઢ્યાં ઝાડ
પથ્થર થૈ ગ્યા લીલા પ્હાડ

જુઠ્ઠાણાં બોલે મોટ્ટેથી
સાચ કરે ના રાડારાડ

વ્હાલાંથી વઢવામાં, બોલ–
પામ્યો શું, શી મારી ધાડ

કોનું કાયમ ક્યાં કૈં છે જ
ખેતર વચ્ચે કર મા વાડ
મેં વૃક્ષોમાં જોયો ‘એ’ જ
મલકે લૈ કૂંપળની આડ

૦

જે કુદરતનો કારોબાર
વૃક્ષો ઊભાં હારોહાર
 
‘ઊંચો પર્વત ઊંડી ખીણ’
ને ચલવે એ ધારો ધાર
 
તારી દૃઢતા જાણે એ ય–
પીંજે તેથી તારોતાર
 
કીડી કુંજર એક જ ન્યાય
તું શીખી લે કારોબાર
 
કરે કસોટી રાખે દૂર
પૂછે ખબરો બારોબાર
 
મોસમ થૈ અવતરશે ‘એ’ જ
ને છલકાશે. ભારોભાર.