મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો: Difference between revisions

From Ekatra Wiki
Jump to navigation Jump to search
No edit summary
(blasting over)
 
(37 intermediate revisions by 3 users not shown)
Line 6: Line 6:




 
{{Box
|title = પ્રારંભિક
|content =
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/‘એકત્ર’નો ગ્રંથગુલાલ|‘એકત્ર’નો ગ્રંથગુલાલ]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/પ્રારંભિક | પ્રારંભિક]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/પ્રારંભિક | પ્રારંભિક]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/સર્જક-પરિચય|સર્જક-પરિચય]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/કૃતિ-પરિચય|કૃતિ-પરિચય]]
}}
<br>
{{Box
|title = અનુક્રમ
|content =
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/ઠેશ|ઠેશ]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/મોં – સૂઝણું|મોં – સૂઝણું]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/ઑય મા મુંને –|ઑય મા મુંને –]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/તમે ભલે ઘર છોડી ચાલ્યાં–|તમે ભલે ઘર છોડી ચાલ્યાં–]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/લંબાતા દંનનું ગીત|લંબાતા દંનનું ગીત]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/‘ગામમુખીનાં ત્રણગીત’ માંથી ૩|‘ગામમુખીનાં ત્રણગીત’ માંથી ૩]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/રુંઝ્યું વળવાની વેળ|રુંઝ્યું વળવાની વેળ]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/દરિયાની વાત કાંક દરિયો જાણે —|દરિયાની વાત કાંક દરિયો જાણે —]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/શિખરિણી|શિખરિણી]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/આંગણમાં આવીને... (પાંચ વર્ષાગીતમાંથી -૨)|આંગણમાં આવીને... (પાંચ વર્ષાગીતમાંથી -૨)]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/નદીએ ના’વાને હું તો એક વાર ગૈતી (બાયું : ચાર ગીત માંથી -૨)|નદીએ ના’વાને હું તો એક વાર ગૈતી (બાયું : ચાર ગીત માંથી -૨)]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/ગોધૂલિવેળા|ગોધૂલિવેળા]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/મશ|મશ]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/વ્રજગીત|વ્રજગીત]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/મોસમનો પહેલો વરસાદ|મોસમનો પહેલો વરસાદ]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/એય...ને કાળુભાર|એય...ને કાળુભાર]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/ફળિયે ફૉરી દાડમડી|ફળિયે ફૉરી દાડમડી]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/રિસામણે જતી કણબણનું ગીત|રિસામણે જતી કણબણનું ગીત]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/એંધાણી|એંધાણી]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/કોના હોઠે|કોના હોઠે]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/ત્રણ ગાયત્રી ગીત|ત્રણ ગાયત્રી ગીત]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/મીરાં સામે પારનું’ સ્મરણ થતાં લખાયેલું ગીત|મીરાં સામે પારનું’ સ્મરણ થતાં લખાયેલું ગીત]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/મરમી, તમે રે|મરમી, તમે રે]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/પપ્પા, હવે ફોન મૂકું?|પપ્પા, હવે ફોન મૂકું?]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/તને ઓળખું છું, મા|તને ઓળખું છું, મા]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/કદી સાંભરે ભાઈ|કદી સાંભરે ભાઈ]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/તડકી|તડકી]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/મારા પગમાંથી|મારા પગમાંથી]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/ઝાડવું ઝૂરે|ઝાડવું ઝૂરે]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/તારી માન્નો તું|તારી માન્નો તું]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/કાંડું મરડ્યું|કાંડું મરડ્યું]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/લહેરખીને થયું|લહેરખીને થયું]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/પ્રાર્થના - ૫|પ્રાર્થના - ૫]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/ઇચ્છાગીત|ઇચ્છાગીત]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/મૂક-બધિરોનું ગીત|મૂક-બધિરોનું ગીત]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/મુને વાયરાએ|મુને વાયરાએ]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/એક રે ભરોસો|એક રે ભરોસો]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/વસંતગીત|વસંતગીત]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/સામે તીર|સામે તીર]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/બે ઝૂલણા-ગીત|બે ઝૂલણા-ગીત]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/સંધ્યા|સંધ્યા]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/હું તો જાગી ગૈ|હું તો જાગી ગૈ]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/તૉર સાંજનો|તૉર સાંજનો]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/જે પીડ પરાઈ જાણે રે|જે પીડ પરાઈ જાણે રે]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/ચ્હેરા|ચ્હેરા]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/ઈશ્વર|ઈશ્વર]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/વૃક્ષો વૃક્ષો|વૃક્ષો વૃક્ષો]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/વચ્ચેથી|વચ્ચેથી]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/વિજોગણ પરમાર્યની ગઝલ|વિજોગણ પરમાર્યની ગઝલ]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/તડકો|તડકો]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/આરપાર|આરપાર]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/ન દે|ન દે]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/મિતવા-૧|મિતવા-૧]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/હું એને ગઝલ કહું|હું એને ગઝલ કહું]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/દરિયો મળ્યો|દરિયો મળ્યો]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/જળ|જળ]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/ઘેર્યા|ઘેર્યા]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/નથી એ –|નથી એ –]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/એ જ સજનવા, ભૂલ|એ જ સજનવા, ભૂલ]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/ભૂલી જા|ભૂલી જા]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/પૂર્વવત્ બેઠા છીએ|પૂર્વવત્ બેઠા છીએ]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/અડે હોઠ ત્યાં ત્યાં|અડે હોઠ ત્યાં ત્યાં]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/તમારા ઘર સુધી|તમારા ઘર સુધી]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/આવીને|આવીને]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/ઘા|ઘા]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/પગમાં –|પગમાં –]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/છીએ|છીએ]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/ચોમાસે|ચોમાસે]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/આ ગઝલ મેં ફોનમાં–|આ ગઝલ મેં ફોનમાં–]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/ઉઠાઓ યે તંબૂ, ઉઠાઓ યે ડેરા|ઉઠાઓ યે તંબૂ, ઉઠાઓ યે ડેરા]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/મૂકી જો|મૂકી જો]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/કોઈ|કોઈ]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/ક્યાંક તો છેડો હશે|ક્યાંક તો છેડો હશે]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/ઠસ્સો|ઠસ્સો]]
* [[મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો/ભીતરે|ભીતરે]]


 
}}
ગીત
== ઠેશ ==
 
<poem>
જમુનાને ઘાટ હું તે પાણીડાં ગૈ’તી ન્યાં
વાગી ગૈ એક મુને ઠેશ!
ગોધણ લઈ આવતા મોહનની બંસીનો
સૂર મુને આંહીં પરખાણો,
ઇમાં તે બૈ! હું તો ભાન ભૂલી ગૈ,
મારા પગમાં અટવાણો એક પાણો;
નંદવાણી ચૂડિયું ને તૂટી ગ્યું બેડું, મારાં
ભીંજવાયાં રુદિયું ને વેશ! —  જમુનાને
ઈ ચિત્તડાના ચોર મારી પડખેથી સરક્યો
ને બોલ્યો ના એક્કે તે વેણ,
મૂંગાં મલકાટમાં પૂર્યા’તાં ઈણે તો
કૈ કૈયે લાખેણાં કેણ;
દલડાનો તઇં ભારો ચંદર ઊગ્યો ને
ઓલી સંધ્યા પે ઢળતી’તી મેશ! – જમુનાને
</poem>
 
== મોં – સૂઝણું ==
 
<poem>
એક કૂબાની બ્હાર રેલાતા કોડિયાનો અજવાસ રે ઝાંખો!
વાયરો સારી રાત વિંઝાયો; તો ય પેલી એ
દીપ–શિખાએ પ્રસન્ન ચ્હેરે આદર્યો જાણે નાચ!
‘અહીં કૂબાની માંહ્ય છે કેવો દીપ, કે જે – હું –
વગડા કેરી બીક કશી ના લાગતી વળી આંચ?
સપન છે કે સતની લીલા?’
 
દ્વારનો કરી હાથ હલાવે, ચોળતો જાણે નિજની આંખો! –
એક કૂબાની બ્હાર રેલાતો કોડિયાનો અજવાસ રે ઝાંખો!
 
આવી રહી મોં સૂઝણી જ્યંહી વેળ
પ્રભંજન ભાન ભૂલીને ફૂંકતો બેઠો;
(નિર્મળા ને સ્વચ્છ ઝરાને બેઉં કિનારે
બાઝતો જતો લીલ ભરેલો મેલ.)
 
ત્યાં જ ક્ષિતિજે સુરખી રેલી, ફૂટતી હતી સુનલમુખી રેખ,
અણમાનુષ વાયરે માર્યું ઝાપટુ, આખર તેજ રેલાવી
હોલવાયો એ દીવડો નાનો, મેલતો ગયો સ્મિત આછેરું એક
(પ્રકૃતિની ગોદમાં એની ઝાંય જાણે કે નીતરી રહી છેક!)
સાંકડી કોઈ નીડમાં સારી રાત ગોંધાએલ આજ પારેવાં
મોકળે મને, ચાંચમાં પ્રોવી ચાંચ ને ઊડ્યાં
{{Space}} પ્રસરાવી ને આભમાં પાંખો!
એ જ કૂબાની બ્હાર બધેબધ
{{Space}} કોડિયાં જલે આજ શું લાખો?
</poem>
 
== ઑય મા મુંને – ==
 
<poem>
ઑય મા, મુંને પગમાં કાંટો લવકે છે કંઈ
ઑય મા, જેવું આંખ્યમાં કણું ખટકે છે કંઈ...
 
નેળ્યને કેડે આમ તો સખિ
હોય શું કહે : હોય ગાડેતી જણ, બીજું શું ધૂળ?
ધ્યાન બા’રી લગરીક થઈ ત્યાં
‘ઝમ’ શારાની ગઈ ભોંકાઈ પગમાં બાવળશૂળ
ઑય મા, મુઝાઈ મરતી એવું સાંસમાં લીલું ચટકે છે કંઈ...
ઑય મા, મુંને પગમાં કાંટા લવકે છે કંઈ....
 
કોઈ દિ’ રાતું ફાળિયું ભાળી અમથું અમથું
બોલવું નહીં ચાલવું નહીં કાઈ દિ’ સામે મળવું નહીં, નીમ
કોઈ દિ બાઈ, કારણ વગર દેખવું નહીં દાઝવું નહીં
લાજવું નહીં કોઈ વાતે પણ ચળવું નહીં, નીમ
 
ઑય મા રે, સંભારણા પેઠે જામરો મારી પાનીએ મૂવો
સળકે છે કંઈ....
 
ઑય મા, મને પગમાં કાંટો લવકે છે કંઈ....
ઑય મા, જેવું આંખ્યમાં કણું ખટકે છે કંઈ....
</poem>
 
== તમે ભલે ઘર છોડી ચાલ્યાં– ==
 
<poem>
તમે ભલે ઘર છોડી ચાલ્યાં તમે છતાં આ ઘરમાં.....
તમે ભલે મુખ મોડી ચાલ્યાં તમે હતાં આ ઘરમાં....
 
હજી તમારી લાલ ઓઢણી ફરફરતી વળગણીએ
ટાંકા લેતી આંગળિયું કંઈ તરવરતી તોરણિયે
બારસાખ આંખો ઢાળીને જોઈ રહે ઉંબરમાં....
 
નથી રોટલે ભાત્ય તમારી હથેળિયુંની પડતી
નથી રોટલે ભાત્ય – યાદ એ વળી વળી ઉપસતી
નથી તમે–ની સરત રહે ના કેાઈ અવરજવરમાં....
 
આળીપાની વેલ્ય દીવાલે રોજ રહી કરમાઈ
પ્રભાતિયાંનો કંઠ વલોણે ગયો હવે મુરઝાઈ
ગીત વગરનું ગીત ટપકતું ફરી ફરી ભીતરમાં....
 
તમે ભલે ઘર છોડી ચાલ્યાં તમે છતાં આ ઘરમાં....
તમે ભલે સુખ મોડી ચાલ્યાં તમે હતાં આ ઘરમાં....
</poem>

Latest revision as of 00:44, 5 March 2024

7 Manohar Trivedi Kavya Title.jpg


મનોહર ત્રિવેદીનાં કાવ્યો

સંપાદક: વિપુલ પુરોહિત


પ્રારંભિક


અનુક્રમ