ચિત્રદર્શનો/શરદપૂનમ

૨, શરદપૂનમ

⁠પડ્યો હતો તે તટ વિશ્વનો વડો,
⁠અગાધ એકાન્ત હતો ઊંડો ઊંડો;
⁠પ્રશાન્ત ઝૂકી હતી આભની ઘટા,
⁠માઝાવતી સાગરની હતી છટા.

શાન્તિ શાન્તિ હતી ગાઢ હૈયામાં અન્તરિક્ષમાં;
ત્ય્હાં સન્ધ્યાના મહાઆરે દીઠી ઉગન્તી પૂર્ણિમા.

⁠લજ્જાનમેલું નિજ મન્દ પોપચું
⁠કો મુગ્ધ બાલા શરમાતી આવરે
⁠ને શોભી રહે નિર્મલ નેનની લીલા,
⁠એવી ઉગી ચન્દ્રકલા ધીરે ધીરે.

અન્તરે ઉઘડ્યાં, સિન્ધુ સળક્યો, જાગી ચેતના,
અને ગુંજી રહી મિઠ્ઠી ગોષ્ઠિની મન્દ મૂર્છના.

⁠ઝીલી પ્રિયાનયનનાં શર, ને વીંધાઈ,
⁠પોઢ્યો હતાશ પ્રિય મૂર્છિત રૂપદર્શે;
⁠તે વ્હાલી-સ્પર્શથી સચેતન થાય, તેમ
⁠જાગ્યો નૃલોક નવચેતન ચન્દ્રીસ્પર્શે.

મીઠા મ્હેરામણે ક્‌ય્હાંક વાદળી કો’ક વર્ષશે,
અને કો’ છીપમાં આજે મેઘનાં મોતીડાં થશે.

⁠વદન પૂનમચંદ શું વિહાસે,
⁠જલધરનું ધરી ઓઢણું વિલાસે;
⁠પરિમલ પ્રગટાવતી ઉમંગે,
⁠શરદ સુહાય રસીલી અંગઅંગે.

હૈયાના મ્હેલમાં જેવી કવિતા ચમકી રહે,
એવી ગેબી પ્રભાવન્તી ચન્દ્રની ચન્દ્રિકા વહે.

⁠મદે ભરેલી ઝીણી ટીલડી કરી,
⁠સોહાગી દેહે રસપામરી ધરી;
⁠શોભે ઊભી સુન્દરી જેમ બ્હારીએઃ
⁠ચન્દ્રી ચ્હડે છે નભની અટારીએ.

હસે છે સ્નેહની લ્હેરે જેવું તું, ઓ સુધામુખિ!
હસે છે એવું અત્ય્હારે ચારુ ચન્દ્રકલા, સખિ!

⁠સરવરજલ જેવું વ્યોમનીર
⁠અતલ પડ્યું પથરાઈ નીલઘેરું
⁠પરિમલ પમરી સુધાપ્રભાના
⁠કમલ ખીલ્યું મહીં એક ચન્દ્રીકેરુંં.

નમી આ આંખડી મ્હારી ભાળી એ દેવબાલિકા;
નમ્યા સૌ જગના લોકો, નમી સૌ ઝાંખી તારિકા.

⁠જેવું ઝલે સાગરઉર નાવડું,
⁠કે મેઘને અંક કપોતિની રૂડું;
⁠એવી સખિ! ચન્દ્રકલા સુઝૂલતી,
⁠જ્યોત્સ્નાસરે એકલ ભીંજતી જતી.

ગાજે છે મધ્યરાત્રી, ને ગાજે છે તેજનિર્ઝરી;
ગાજે છે ખોખરા શબ્દે દૂર સાગરખંજરી.

⁠કો’ સ્નેહી કેરા સ્નેહના કુંજઆરે
⁠અખંડજ્યોત્સ્ના સ્નેહરાણી પધારે,
⁠ને એકલી એ સ્નેહકુંજે ઝઝૂમેઃ
⁠મધ્યાકાશે ત્યમ સુતનુ તે ચન્દ્રી એકાકી ઘૂમે.

એકલાં ઊગવું, સ્હોવું એકલાં આથમી જવુંઃ
સ્નેહથી છલકાતા આ સંસારે એમ શેં થવું?

⁠દેવિ! અમારા ઉરમાં પધારજો!
⁠દ્વારે દીપો એમ દિલે સદા હજો!
⁠આત્મા વિશે રંક, ગરીબ બારણે
⁠આ પાટ માંડ્યા સહુ આપ કારણે.

સાગરે ભરતી જામી, ને જામી ભરતી ઉરે :
ઘેરા ઘેરા અનેરા ત્ય્હાં જાગ્યા સંગીતના સૂરે.

⁠કરી સ્તુતિ તે વિધુકન્યકા તણી,
⁠ઉચ્ચારી કીર્તિ પ્રભુની ઘણી ઘણી,
⁠ને સ્નેહમન્ત્રો ય અનેક ભાખિયાઃ
⁠એ સ્તોત્રના સૌ ધ્વનિ વ્યોમ વ્યાપિયા.

અમીથી આંખડી આંજી, મન્ત્ર સૌભાગ્યના લખી,
વિશ્વના ચોકમાં રાસ ખેલે ચન્દ્રકલા, સખિ!

⁠સ્નેહી હતાં દૂર, સમક્ષ તે થયાં,
⁠આઘે હતાં, તે ઉરમાં રમી રહ્યાં;
⁠ને મૃત્યુશાયી પણ પ્રાણમાં ઊભાંઃ
⁠એવી બધે સાત્ત્વિક વિસ્તરી પ્રભા.

તપે છે સૃષ્ટિને માથે પુણ્યજ્યોત મહા પ્રભુ :
તપી ત્હેવી ઘડી તો તે પુણ્યની પૂર્ણિમા વિભુ.

૦