મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા /ઢાલ ૧3

ઢાલ ૧3

યશોવિજય

ભોલુડા હંસા–એ દેશી.
એહવે વયણેરે હવે કોપેઈ ચડ્યો, સાયર પામ્યોરે ક્ષોભ;
પવન ઝકોલેરે જલ ભર ઊછલી, લાગે અંબર મોભ.          એહવે૦ ૧

ભમરી દેતાંરે પવન ફિરી ફિરીરે, વાલે અંગ તરંગ;
અંબર વેદીરે ભેદી આવતા, ભાજે તે ગિરિ–શૃંગ.          એહવે૦ ૨

ભૂત ભયંકર સાયર જબ હુઓ, વીજ હુઈ તવ હાસ;
ગુહિરો ગાજીરે ગગને ઘર કરે, ડમ ડમ ડમરૂ વિલાસ.          એહવે૦ ૩

જલનઈ જોરઈ રે અંબર ઊછલઈ, મચ્છ પુચ્છ કરી વંક;
વાહણ લોકનઈરે જો દેખી હુઈ, ધૂમકેતું શત શંક.          એહવે૦ ૪

રોષ અગનિનોરે ધૂમ જલધિ તણો, પસર્યો ઘોર અંધાર;
ભયભર ત્રાસેરે મશક પરિંતદા, વાહણના લોક હજાર.          એહવે૦ ૫

ગગનિ ચઢાવીરે વેગિ તરંગને, તલે ઘાલિજે રે પોત;
ત્રટત્રટ ત્રૂટઈરે બંધન દોરનાં, જલ લખ જોતા રે જોત.          એહવે૦ ૬

નાંગર ત્રોડીરે દૂરિ નાંખીએ, ફૂલ તણા જિમ બીંટ;
ગગનિ ઉલાલીરે હરિઈ પાંજરી, મોડિ મંડપ મીટિ.          એહવે૦ ૭

છુટે આડારે બંધન થંભનાં, ફૂટઈ બહુ ધ્વજદંડ,
સૂક વાહણ પણિ છોતા પરિ હુઇ, કુઆ–થંભ શતખંડ.          એહવે૦ ૮
સબલ શિલા વચિ ભાગાં પાટીયાં, ઊછલતે જલ ગોટ;
આશ્રિત દુખથીરે વાહણ તણો હુઓ, માનુ હૃદયનો ફોટ.          એહવે૦ ૯

તે ઉત્પાતિ પ્રલય પરિ હુવે, લોક હુઆ ભયભ્રાંત;
કાયર રોવેરે ધીર તે ઘૃતિ ધરી, પરમેશ્વર સમરંત.          એહવે૦ ૧૦

દુહા.

ઇમ સાયર કોપે હુઓ, દેખી વાહણ વિલકખ;
વિચિ આવી વાણી વદે, ઉદધિકુમર નાલકખ          ૧

‘વાહણ! ન કીજે સર્વથા, મોટા સાથે ઝૂઝ;
જો કીધૂં તો ફલ લહ્યું, મુંઝઈ કાઈ અબૂઝ.          ૨

તુજમાં કાંઈ ન ઉગર્યો, વહિ જાઈસે જલવેલ;
હજી લગિ હિત ચાહિ તો, કરે સામરસ્યું મેલ.          ૩