યાત્રા/ઊર્મિ અને શિલા: Difference between revisions

From Ekatra Wiki
Jump to navigation Jump to search
No edit summary
No edit summary
 
(One intermediate revision by the same user not shown)
Line 2: Line 2:
{{Heading|ઊર્મિ અને શિલા|}}
{{Heading|ઊર્મિ અને શિલા|}}


<poem>
{{block center|  <poem>
<center>[૧]</center>
<center>[૧]</center>
મને આકર્ષે તું,
મને આકર્ષે તું,
છતાં ના તપે તું : અહ જટિલ કેવી જ સમસ્યા?
છતાં ના તર્પે તું : અહ જટિલ કેવી જ સમસ્યા?
શિલા જેવી જાણે જલનિધિતટેના ખડકની
શિલા જેવી જાણે જલનિધિતટેના ખડકની
રહી ઝીલી ઊર્મિ, મુજ અરવ ને નિશ્ચલ બની,
રહી ઝીલી ઊર્મિ, મુજ અરવ ને નિશ્ચલ બની,
Line 13: Line 13:
રહેવાનું તારે અડગ જડ ને મૂક ખડક–
રહેવાનું તારે અડગ જડ ને મૂક ખડક–
અને મારે ઝીંક્યે જવી સતત ઊર્મિની થડકઃ
અને મારે ઝીંક્યે જવી સતત ઊર્મિની થડકઃ
ખરે આ વૈષમ્ય કશું પ્રણયસાફલ્ય બનવું?
ખરે આ વૈષમ્યે કશું પ્રણયસાફલ્ય બનવું?


નહીં એથી તો છે ઉચિત વધુ, આ ઘર્ષણ તજી,
નહીં. એથી તો છે ઉચિત વધુ, આ ઘર્ષણ તજી,
જવું મારે મારી અસલ તલપાતાલગુહમાં;
જવું મારે મારી અસલ તલપાતાલગુહમાં;
પુરાઈ બંધાઈ વહન તજી, નિઃસ્પંદ દ્રુહમાં
પુરાઈ બંધાઈ વહન તજી, નિઃસ્પંદ દ્રુહમાં
Line 22: Line 22:
તને આત્મૌપમ્યે મુજ હૃદય શું એક કરવા
તને આત્મૌપમ્યે મુજ હૃદય શું એક કરવા
હવે મારે ના ના પળપળ ઉછાળા ઉભરવા.
હવે મારે ના ના પળપળ ઉછાળા ઉભરવા.
<center>[૨]</center>
<center>[૨]</center>
અરે, ભોળા ભેળા પિયુ, હૃદય મારું ન સમજ્યો,
અરે, ભોળા ભોળા પિયુ, હૃદય મારું ન સમજ્યો,
યુગોથી હું તારા ભુજશયનમાં પોઢી તદપિ?
યુગોથી હું તારા ભુજશયનમાં પોઢી તદપિ?
ઝિલી એકે એકે તવ છલક મેં લક્ષ અવધિ,
ઝિલી એકે એકે તવ છલક મેં લક્ષ અવધિ,
છતાં તારે હૈયે ગહન ઘન આટોપ ન તજ્યો?
છતાં તારે હૈયે ગહન ઘન આટોપ ન તજ્યો?


શિલા હું, તું ઊર્મિ, સ્થિર હું, છલતે તું ઉભયના
શિલા હું, તું ઊર્મિ, સ્થિર હું, છલતો તું : ઉભયના
રચાયા આ ધમેં વિષમ અમ કૈં હેતુ જ હશે.
રચાયા આ ધર્મે વિષમ અમ કૈં હેતુ જ હશે.


હવે પાછા જાવું? પ્રકૃતિજનની રુષ્ટ બનશે–
હવે પાછા જાવું ? પ્રકૃતિજનની રુષ્ટ બનશે–
શિલા સુકી લુખી, હિમથર થશે ઊર્મિલયના.
શિલા સુક્કી લુખ્ખી, હિમથર થશે ઊર્મિલયના.


હતાં એકી રૂપે અગુણમય પૂર્વા સ્થિતિ મહીંઃ
હતાં એકી રૂપે અગુણમય પૂર્વા સ્થિતિ મહીંઃ
Line 42: Line 43:
નવા કોઈ ઐક્યે પરમ રસ કો ભવ્ય છલકે.
નવા કોઈ ઐક્યે પરમ રસ કો ભવ્ય છલકે.


{{Right|એપ્રિલ, ૧૯૪૩}}
<small>{{Right|એપ્રિલ, ૧૯૪૩}} </small>
</poem>
</poem>}}


<br>
<br>

Latest revision as of 14:11, 19 May 2023

ઊર્મિ અને શિલા
[૧]

મને આકર્ષે તું,
છતાં ના તર્પે તું : અહ જટિલ કેવી જ સમસ્યા?
શિલા જેવી જાણે જલનિધિતટેના ખડકની
રહી ઝીલી ઊર્મિ, મુજ અરવ ને નિશ્ચલ બની,
રહ્યું મારે માત્ર મુખર બનવાનું શત વસા!

અરે, આ તે કેવું અફર વિધિનિર્માણ ગણવું?
રહેવાનું તારે અડગ જડ ને મૂક ખડક–
અને મારે ઝીંક્યે જવી સતત ઊર્મિની થડકઃ
ખરે આ વૈષમ્યે કશું પ્રણયસાફલ્ય બનવું?

નહીં. એથી તો છે ઉચિત વધુ, આ ઘર્ષણ તજી,
જવું મારે મારી અસલ તલપાતાલગુહમાં;
પુરાઈ બંધાઈ વહન તજી, નિઃસ્પંદ દ્રુહમાં
સમાવું સૌ મારી તલસન, મહા મૌન જ સજી.

તને આત્મૌપમ્યે મુજ હૃદય શું એક કરવા
હવે મારે ના ના પળપળ ઉછાળા ઉભરવા.

[૨]

અરે, ભોળા ભોળા પિયુ, હૃદય મારું ન સમજ્યો,
યુગોથી હું તારા ભુજશયનમાં પોઢી તદપિ?
ઝિલી એકે એકે તવ છલક મેં લક્ષ અવધિ,
છતાં તારે હૈયે ગહન ઘન આટોપ ન તજ્યો?

શિલા હું, તું ઊર્મિ, સ્થિર હું, છલતો તું : ઉભયના
રચાયા આ ધર્મે વિષમ અમ કૈં હેતુ જ હશે.

હવે પાછા જાવું ? પ્રકૃતિજનની રુષ્ટ બનશે–
શિલા સુક્કી લુખ્ખી, હિમથર થશે ઊર્મિલયના.

હતાં એકી રૂપે અગુણમય પૂર્વા સ્થિતિ મહીંઃ
શિલા ન્હોતી, ઊર્મિ પણ નવ હતો ગૂઢ તમસે.
ત્યહીં આનંદાર્થે ધસતી પ્રકૃતિ પૂર્ણ રભસે
બની તુંમાં – હુંમાં શત વિષમતાપૂરિત મહી.

હવે ઊર્ધ્વે ઊર્ધ્વે ચડવું, જ્યહીં આ ભેદફલકે
નવા કોઈ ઐક્યે પરમ રસ કો ભવ્ય છલકે.

એપ્રિલ, ૧૯૪૩