દલપતરામનાં શ્રેષ્ઠ કાવ્યો/૬૯. મહિના

૬૯. મહિના

કારતક મહીને અબળા કેહે છે કંથને,
હવે શિયાળો આવ્યો સ્વામીનાથ જો;
હિમાળુ વા વાય રે હલકી ટાઢડી
શું શોધો પરદેશ જવાના સાથ જો;
એ મહીને નવ જઈયેરે પિયુ પરદેશમાં.                            એ ટેક.

માગશર મહીને હોંશ ઘણી મનમાંહ રે,
રસિયા સંગ રમ્યાની મહાજમ રાત જો;
હસીએ ને વસીએ રે હૈડે હેતથી,
પિયુ મેલો પરદેશ જવાની વાતજો.                            એ મહીને.

પોષે જે પરણીને પિયુડે પરહરી,
તે પ્રેમદાનાં પૂરણ મળીયાં પાપ જો;
સાસરીએ રહીને તે શું સુખ ભોગવે,
મૈયરમાં નવ ગોઠે મા ને બાપ જો.                            એ મહીને.

માહ મહીને નવ કરીએ નાથ મુસાફરી,
ઘઉં સાટે જઈ લાવો ખોરી જાર જો;
જે મળશે તે જમશું મારા વાલમા,
જરૂર નહિ જાવા દઉં ઘરથી બહાર જો.                            એ મહીને.

ફાગણ તો ફુલ્યો રે ફાલ્યાં ફૂલડાં,
હસે રમે ને ગોરી હોરી ગાય જો;
જે નારીનો નાવલીઓ નાસી ગયો;
કહો તેણે કેમ નજરે જોયું જાય જો.                            એ મહીને.

ચૈતરમાં ચતુરને પંથ ન ચાલવું,
જો ઘેર નારી સારી ચતુરસુજાણ જો;
વહાલપને વચને રે પિયુને વશ કરે,
નિરધાર્યું તે પડ્યું રહે પરિઆણ જો.                             એ મહીને.

વાવલીઆ વાયા રે પિયુ વૈશાખના,
રજ ઉડે ને માણેક મેલું થાય જો;
નથડીનું મોતી રે હીરો હારનો,
કહો પર હાથે કેમ તે ધીર્યો જાય જો.                            એ મહીને.

જેઠે તો પરદેશ જાવું દોહલું,
તાપ તપે તે લા’ લૂ વાય જો;
કોમળ છે કાયા રે મારા કંથની,
વણ સીંચ્યાં જેમ ફુલડીઆં કરમાય જો.                            એ મહીને.

અંબર ઘનછાયો રે માસ અષાઢમાં,
મોર બોલે મેહ વરસે મૂસળધારજો;
કચરા ને કાદવ રે મચી આ મેદની,
પંખી માળા ઘાલે ઠારોઠર જો.                             એ મહીને.

શ્રાવણનાં વરસે રે સારાં સરવડાં,
ભર્યાં સરોવર નદીએ નીર ન માય જો;
ચકવા ને ચકવી પણ જોયાં જોડલે,
બગલો પણ જોડું તજી નવ જાય જો.                            એ મહીને.

ભાદરવો ભરજોબનનો ફરી નહીં મળે,
વહી જાશે જેમ નદીઓ કેરાં નીર જો;
એવા રે દિવસ એળે નવ કાઢીએ,
વાત વિચારી જુઓ નણંદના વીર જો.                            એ મહીને.

આસોના દિવસ તો અતિ રળીઆમણા,
ખાવું પીવું કરવા નવલા ખેલ જો,
ભેગાં બેસી જમીએ રમીએ સોગઠે,
રંગે રમતાં ઉપજે રસની રેલ જો.                            એ મહીને.

માસ અધિકમાં અધિકપણે શું કીજીએ,
રહો જોડીને નેણ સંગાથે નેણ જો;
જેમ ન છૂટે બૂટો કાચ બિલોરનો,
દલપતના સ્વામી છો, જાણ પ્રવીણ જો.                            એ મહીને.