બોલે ઝીણા મોર/મને ફાગણનું એક ફૂલ આપો: Difference between revisions
Jump to navigation
Jump to search
MeghaBhavsar (talk | contribs) No edit summary |
MeghaBhavsar (talk | contribs) No edit summary |
||
| Line 29: | Line 29: | ||
ગણગણતાં ગણગણતાં મને જરા હસવું આવ્યું. શિરીષની નીચે બેસીને હું ફાગણનું એક ફૂલ માંગું છું અને તે કેસૂડો. | ગણગણતાં ગણગણતાં મને જરા હસવું આવ્યું. શિરીષની નીચે બેસીને હું ફાગણનું એક ફૂલ માંગું છું અને તે કેસૂડો. | ||
{{Poem2Close}} | |||
<poem> | |||
'''કેસૂડો કામણગારો જી લોલ.''' | '''કેસૂડો કામણગારો જી લોલ.''' | ||
</poem> | |||
{{Poem2Open}} | |||
શિરીષ પણ ફાગણનું જ ફૂલ છે. હોળીના દિવસોમાં પાંદડે પાંદડે ખીલી ઊઠે છે. એ રાત પડતાં ખીલવાનું શરૂ કરે અને સવારે તો આખી વસંત. પછી તડકો પડવા માંડે અને એ કરમાવા લાગે. શિરીષ બહુ કોમળ. જલદી કરમાઈ જાય. એને નાકે લઈએ એટલે એના તંતુસ્પર્શ અને સુગંધથી વહાલું લાગે. કવિ કાલિદાસને તો બહુ વહાલું હતું. એની વારંવાર વાત કરે. સોનારૂપા અને હીરામણિનાં આભરણોથી કંટાળેલી અલકાનગરીની કામિનીઓ તો એ શિરીષને કાને પહેરતી. એ જ કર્ણાભરણ. શિરીષ થોડું નાગરિક ફૂલ નહીં? એનો અનુભવ પણ નાગરિક. | શિરીષ પણ ફાગણનું જ ફૂલ છે. હોળીના દિવસોમાં પાંદડે પાંદડે ખીલી ઊઠે છે. એ રાત પડતાં ખીલવાનું શરૂ કરે અને સવારે તો આખી વસંત. પછી તડકો પડવા માંડે અને એ કરમાવા લાગે. શિરીષ બહુ કોમળ. જલદી કરમાઈ જાય. એને નાકે લઈએ એટલે એના તંતુસ્પર્શ અને સુગંધથી વહાલું લાગે. કવિ કાલિદાસને તો બહુ વહાલું હતું. એની વારંવાર વાત કરે. સોનારૂપા અને હીરામણિનાં આભરણોથી કંટાળેલી અલકાનગરીની કામિનીઓ તો એ શિરીષને કાને પહેરતી. એ જ કર્ણાભરણ. શિરીષ થોડું નાગરિક ફૂલ નહીં? એનો અનુભવ પણ નાગરિક. | ||
| Line 45: | Line 47: | ||
કેસૂડાનો ખરેખરો અર્થ તો પછી સમજાતો ગયો છે. એના પોપટની ચાંચ જેવા લાલ વાંકા આકારને લીધે – કિમ્ શુકઃ! પોપટ કે? એવા સંભ્રમમાં એનું નામ પડી ગયું છે કિંશુક. પછી પલાશ. પછી ખાખરો એવું વૈદકીય નામ પણ. પણ ગુજરાતી કેસૂડો જ બરાબર. એ શબ્દાર્થને ઓળંગી જાય છે. | કેસૂડાનો ખરેખરો અર્થ તો પછી સમજાતો ગયો છે. એના પોપટની ચાંચ જેવા લાલ વાંકા આકારને લીધે – કિમ્ શુકઃ! પોપટ કે? એવા સંભ્રમમાં એનું નામ પડી ગયું છે કિંશુક. પછી પલાશ. પછી ખાખરો એવું વૈદકીય નામ પણ. પણ ગુજરાતી કેસૂડો જ બરાબર. એ શબ્દાર્થને ઓળંગી જાય છે. | ||
{{Poem2Close}} | |||
<poem> | |||
'''કેસૂડો કામણગારો જી લોલ.''' | '''કેસૂડો કામણગારો જી લોલ.''' | ||
</poem> | |||
{{Poem2Open}} | |||
કેસૂડાની સાથે ‘કામ’ જોડાયો છે. પ્રેમ જોડાયો છે, ઉલ્લાસ જોડાયો છે. હોળીના રંગપર્વને ટાણે ગમે તે રંગથી રંગો પણ કેસૂડાનો રંગ એ જ સાચો રંગ. એકસાથે બધું જ કહી દે. એટલે તો એક પત્રની ગડીમાં કોઈએ કેસૂડાની એક કળી મોકલેલી તેથી મનમાં ઉલ્લાસ ઉલ્લાસ વ્યાપી ગયેલો. | કેસૂડાની સાથે ‘કામ’ જોડાયો છે. પ્રેમ જોડાયો છે, ઉલ્લાસ જોડાયો છે. હોળીના રંગપર્વને ટાણે ગમે તે રંગથી રંગો પણ કેસૂડાનો રંગ એ જ સાચો રંગ. એકસાથે બધું જ કહી દે. એટલે તો એક પત્રની ગડીમાં કોઈએ કેસૂડાની એક કળી મોકલેલી તેથી મનમાં ઉલ્લાસ ઉલ્લાસ વ્યાપી ગયેલો. | ||
| Line 53: | Line 57: | ||
શિરીષ નીચે ચાંદનીમાં બેસી કેસૂડાની આગ યાદ આવી : | શિરીષ નીચે ચાંદનીમાં બેસી કેસૂડાની આગ યાદ આવી : | ||
{{Poem2Close}} | |||
<poem> | |||
'''કેસૂડે કામણ ઘોળ્યાં,''' | '''કેસૂડે કામણ ઘોળ્યાં,''' | ||
'''લ્યો લ્યો કેસૂડા…''' | '''લ્યો લ્યો કેસૂડા…''' | ||
</poem> | |||
‘લ્યો’, પોરોના જંગલમાં કોઈએ કહેલા શબ્દો અને નાનો રૂમાલ ભરીને ધરેલાં કેસૂડાંનું ચિત્ર યાદ આવે છે. હું સુંદરમ્ના ગીતને આગળ ગણગણું છુંઃ | {{Poem2Open}}‘લ્યો’, પોરોના જંગલમાં કોઈએ કહેલા શબ્દો અને નાનો રૂમાલ ભરીને ધરેલાં કેસૂડાંનું ચિત્ર યાદ આવે છે. હું સુંદરમ્ના ગીતને આગળ ગણગણું છુંઃ{{Poem2Close}} | ||
{{Poem2Close}} | |||
<poem> | <poem> | ||
'''વનની વાટે વહાલા''' | '''વનની વાટે વહાલા''' | ||
| Line 85: | Line 89: | ||
'''કેસૂડો કામણગારો જી લોલ.''' | '''કેસૂડો કામણગારો જી લોલ.''' | ||
</poem> | </poem> | ||
{{ | {{Right|માર્ચ ૧૯૯૦}} | ||