કાવ્ય-આચમન શ્રેણી – ઝવેરચંદ મેઘાણી/૨૯. બીડીઓ વાળનારીનું ગીત: Difference between revisions
MeghaBhavsar (talk | contribs) (Created page with "{{SetTitle}} {{Heading|૨૯. બીડીઓ વાળનારીનું ગીત|ઝવેરચંદ મેઘાણી}} <poem> [ઢાળ: બંગાળી બ...") |
MeghaBhavsar (talk | contribs) No edit summary |
||
| Line 7: | Line 7: | ||
બીડીઓ વાળો! બીડીઓ વાળો! બીડીઓ વાળો...રે! | બીડીઓ વાળો! બીડીઓ વાળો! બીડીઓ વાળો...રે! | ||
:::: નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે! | :::: નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે! | ||
બાર પૈસાની પાંચસો લેખે બીડીઓ વાળો...રે! | બાર પૈસાની પાંચસો લેખે બીડીઓ વાળો...રે! | ||
::: કંથ કોડીલા ડેલીએ બેઠા, | ::: કંથ કોડીલા ડેલીએ બેઠા, | ||
| Line 13: | Line 14: | ||
આવશે ખાવા, માગશે થાળી, કાઢશે ગાળો...રે! | આવશે ખાવા, માગશે થાળી, કાઢશે ગાળો...રે! | ||
:::: નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે! | :::: નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે! | ||
::: ભૂખ લાગી છે – બીડીઓ વાળો! | ::: ભૂખ લાગી છે – બીડીઓ વાળો! | ||
::: ઊંઘ આવે છે – બીડીઓ વાળો! | ::: ઊંઘ આવે છે – બીડીઓ વાળો! | ||
| Line 18: | Line 20: | ||
પાછલી રાતે, પો’ર દી થાતે, બીડીઓ વાળો...રે! | પાછલી રાતે, પો’ર દી થાતે, બીડીઓ વાળો...રે! | ||
:::: નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે! | :::: નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે! | ||
::: મેલવાં વા’લાં બાળક રોતાં, | ::: મેલવાં વા’લાં બાળક રોતાં, | ||
::: તાવ આવે તો મૂકવાં પોતાં, | ::: તાવ આવે તો મૂકવાં પોતાં, | ||
| Line 23: | Line 26: | ||
કંથને જોશે પાન-સોપારી: બીડીઓ વાળો...રે! | કંથને જોશે પાન-સોપારી: બીડીઓ વાળો...રે! | ||
:::: નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે! | :::: નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે! | ||
::: મીઠાં મીઠાં ઝોલાં આવે, | ::: મીઠાં મીઠાં ઝોલાં આવે, | ||
::: પાંદડાં જડદો ગાવડી ચાવે, | ::: પાંદડાં જડદો ગાવડી ચાવે, | ||
| Line 28: | Line 32: | ||
ઓછું થાતાં, દામ કપાતાં: બીડીઓ વાળો...રે! | ઓછું થાતાં, દામ કપાતાં: બીડીઓ વાળો...રે! | ||
:::: નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે! | :::: નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે! | ||
::: રાજનું છોરુ, રાજની જોરુ, | ::: રાજનું છોરુ, રાજની જોરુ, | ||
::: કેમ કરી હું ઓઝલ ખોલું? | ::: કેમ કરી હું ઓઝલ ખોલું? | ||
| Line 33: | Line 38: | ||
સાડલે લીરા, કાળજે ચીરા, બીડીઓ વાળો...રે! | સાડલે લીરા, કાળજે ચીરા, બીડીઓ વાળો...રે! | ||
:::: નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે! | :::: નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે! | ||
::: આજ અજવાળી રાત રૂમઝૂમતી, | ::: આજ અજવાળી રાત રૂમઝૂમતી, | ||
::: કંકુડી કોળણ રાસડે રમતી, | ::: કંકુડી કોળણ રાસડે રમતી, | ||
| Line 38: | Line 44: | ||
અન્ન વસ્તર ને આબરૂ સાટુ બીડીઓ વાળો...રે! | અન્ન વસ્તર ને આબરૂ સાટુ બીડીઓ વાળો...રે! | ||
:::: નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે! | :::: નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે! | ||
::: પાંદડાં કાપું – આવતી નીંદર, | ::: પાંદડાં કાપું – આવતી નીંદર, | ||
::: આંગળી વાઢે ઊંઘમાં કાતર, | ::: આંગળી વાઢે ઊંઘમાં કાતર, | ||
| Line 43: | Line 50: | ||
હાંફતી છાતી, ખાંસીઓ ખાતી, બીડીઓ વાળો....રે! | હાંફતી છાતી, ખાંસીઓ ખાતી, બીડીઓ વાળો....રે! | ||
:::: નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે! | :::: નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે! | ||
::: શેઠિયો સૂતરફેણી લાવે, | ::: શેઠિયો સૂતરફેણી લાવે, | ||
::: પાનનાં બીડાં પાતર ચાવે, | ::: પાનનાં બીડાં પાતર ચાવે, | ||
| Line 48: | Line 56: | ||
છાતીએ ચાંપી શેકના ગોટા, બીડીઓ વાળો....રે! | છાતીએ ચાંપી શેકના ગોટા, બીડીઓ વાળો....રે! | ||
:::: નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે! | :::: નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે! | ||
::: આજ દુનિયાને હાટડે દેખો, | ::: આજ દુનિયાને હાટડે દેખો, | ||
::: મોંઘા ગાંજા, ભાંગ ને સૂકો; | ::: મોંઘા ગાંજા, ભાંગ ને સૂકો; | ||
Revision as of 05:33, 14 September 2021
ઝવેરચંદ મેઘાણી
[ઢાળ: બંગાળી બાઉલ ગાનનો]
બીડીઓ વાળો! બીડીઓ વાળો! બીડીઓ વાળો...રે!
નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે!
બાર પૈસાની પાંચસો લેખે બીડીઓ વાળો...રે!
કંથ કોડીલા ડેલીએ બેઠા,
વાડીઓ વેચી બાંધતા રેટા,
લાલ કસુંબે લેટંલેટાં: પાડતા લાળો...રે!
આવશે ખાવા, માગશે થાળી, કાઢશે ગાળો...રે!
નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે!
ભૂખ લાગી છે – બીડીઓ વાળો!
ઊંઘ આવે છે – બીડીઓ વાળો!
આંખમાં લાગી અગન-ઝાળો: બીડીઓ વાળો...રે!
પાછલી રાતે, પો’ર દી થાતે, બીડીઓ વાળો...રે!
નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે!
મેલવાં વા’લાં બાળક રોતાં,
તાવ આવે તો મૂકવાં પોતાં,
નાકનાં પાણી લ્હોતાં લ્હોતાં બીડીઓ વાળો...રે!
કંથને જોશે પાન-સોપારી: બીડીઓ વાળો...રે!
નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે!
મીઠાં મીઠાં ઝોલાં આવે,
પાંદડાં જડદો ગાવડી ચાવે,
વાણિયો કાંટોકાંટ તોળાવે: બીડીઓ વાળો...રે!
ઓછું થાતાં, દામ કપાતાં: બીડીઓ વાળો...રે!
નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે!
રાજનું છોરુ, રાજની જોરુ,
કેમ કરી હું ઓઝલ ખોલું?
ઓરડો ઓઢી અંગ સંતાડું, બીડીઓ વાળો...રે!
સાડલે લીરા, કાળજે ચીરા, બીડીઓ વાળો...રે!
નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે!
આજ અજવાળી રાત રૂમઝૂમતી,
કંકુડી કોળણ રાસડે રમતી,
હુંય જાગું છું બીડીઓ વણતી: બીડીઓ વાળો...રે!
અન્ન વસ્તર ને આબરૂ સાટુ બીડીઓ વાળો...રે!
નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે!
પાંદડાં કાપું – આવતી નીંદર,
આંગળી વાઢે ઊંઘમાં કાતર,
ટેરવાં તૂટે વીંટતાં સૂતર: બીડીઓ વાળો...રે!
હાંફતી છાતી, ખાંસીઓ ખાતી, બીડીઓ વાળો....રે!
નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે!
શેઠિયો સૂતરફેણી લાવે,
પાનનાં બીડાં પાતર ચાવે,
લોહીના બળખા મારે આવે: બીડીઓ વાળો....રે!
છાતીએ ચાંપી શેકના ગોટા, બીડીઓ વાળો....રે!
નિરાધાર, બીડીઓ વાળો...રે!
આજ દુનિયાને હાટડે દેખો,
મોંઘા ગાંજા, ભાંગ ને સૂકો;
સોંઘો સ્ત્રીના દેહનો ભૂકો: બીડીઓ વાળો...રે!
જીવતાં જનનાં શોણિત સોંઘાં: બીડીઓ વાળો....રે!
બીડીઓ વાળો! બીડીઓ વાળો! બીડીઓ વાળો....રે!
બાર પૈસાની પાંચસો લેખે બીડીઓ વાળો...રે!
૧૯૩૧
જેની કબ્ર ઉપર લખ્યું છે ‘ધ પોએટ ઑફ ધ સૉન્ગ ઑફ ધ શર્ટ’ એ અંગ્રેજ કવિ ટૉમસ હૂડનું મશહૂર ‘સૉન્ગ ઑફ ધ શર્ટ’ ઘણા સમયથી મનમાં ગુંજતું હતું. એટલે મૂળ પ્રેરણા એ ગીતની. તે સિવાય આને ને એને કશી નિસ્બત નથી.
(સોના-નાવડી, પૃ. ૧૧૪-૧૧૫)