ગુજરાતી એકાંકીસંપદા/હંસા: Difference between revisions
MeghaBhavsar (talk | contribs) No edit summary |
MeghaBhavsar (talk | contribs) No edit summary |
||
| Line 248: | Line 248: | ||
|નરેશઃ | |નરેશઃ | ||
|એમ! કેમ શાથી? | |એમ! કેમ શાથી? | ||
}} | |||
(નરેશ ઉર્સુલા સામે જુએ છે. તે અનુત્તર રહે છે.) | |||
{{ps | |||
|વિમળાઃ | |||
|એણે કલકત્તા પ્રદર્શનમાં ચિત્ર મોકલ્યું હતું તેમાં એને ઇનામ મળ્યું છે. | |||
}} | |||
{{ps | |||
|નરેશઃ | |||
|એમ! ખૂબ આનંદની વાત છે. ઇનામ કેટલાનું હતું? | |||
}} | |||
{{ps | |||
|નરેશઃ | |||
|એમ! ખૂબ આનંદની વાત છે. ઇનામ કેટલાનું હતું? | |||
}} | |||
{{ps | |||
|ઉર્સુલાઃ | |||
|ઇનામ તો મોટું નથી; પાંચ જ રૂપિયાનું છે. | |||
}} | |||
{{ps | |||
|નરેશઃ | |||
|તેમાં શું! પણ ઇનામ ખરું ને? એની કિંમતનો તો સવાલ જ ન હોય. તમારું ઇનામ કેટલામું હતું? | |||
}} | |||
{{ps | |||
|ઉર્સુલાઃ | |||
|પંદરમું | |||
}} | |||
{{ps | |||
|નરેશઃ | |||
|પણ એ ચિત્ર પાછું આવ્યું નથી? મને તો એ વિષે કહ્યું પણ નહીં! | |||
}} | |||
{{ps | |||
|ઉર્સુલાઃ | |||
|એમાં એવડું શું હતું? | |||
}} | }} | ||
Revision as of 09:47, 25 May 2022
બટુભાઈ ઉમરવાડિયા
હંસા
વિમળા
ઉર્સુલા
સુરમા
ધીમન્ત
નરેશ
જગદીશ
નોકર
(સમયઃ સવારના અગિયાર, સ્થળઃ નરેશના ઘરનો એક ઓરડો. હંસા ફૂલાદન ગોઠવતી હોય છે એટલામાં ધીમન્ત પ્રવેશ કરે છે.)
| હંસાઃ | આવો. મઝામાં છો? |
| ધીમન્તઃ | કેમ નરેશ બહાર ગયો છે? |
| હંસાઃ | હા, પણ બેસો ને, ઑફિસે ગયા છે તે હમણાં આવશે. આઠ વાગ્યાના ગયા છે. |
(બેઉ બેસે છે. જરા વાર પછી.)
| ધીમન્તઃ | પછી તમે વસન્ત-ઉત્સવમાં ગયાં હતાં કે? મારાથી તો ન જવાયું. |
| હંસાઃ | (જરા વિચાર કરી) ના, મારાથી પણ નહોતું જવાયું. |
| ધીમન્તઃ | કેમ વિચારમાં પડ્યાં? |
| હંસાઃ | ના, અમસ્તું જ. હું નહોતી ગઈ. |
| ધીમન્તઃ | નરેશ પણ નહોતો ગયો? એ તો ગયો જ હશે. |
(હંસા ધીમન્તની સામે જુએ છે.)
| હંસાઃ | હા, એ ગયા હતા. |
(હંસાના મોં ઉપરના ભાવો સહેજ બદલાય છે. ધીમન્ત તે જુએ છે.)
| ધીમન્તઃ | (ઉતાવળે) તમને ખોટું લાગ્યું? માફ કરજો, હં. મેં તો અમસ્તું જ પૂછ્યું હતું. બધા લોકો એ જ વાત કરે છે એટલે મેં પણ સહેજ પૂછ્યું. મને ખબર નહિ કે તમને…
(ધીમન્તનું વાક્ય અધૂરું જ રહે છે. ધીમન્તને લાગે છે કે હંસા તે સાંભળતી નથી. બેઉ થોડી વાર ચૂપ રહે છે. ધીમન્ત ટેબલ પર પડેલાં છાપાં પર નજર ફેરવે છે.) હંસાબેન, આ જાણ્યું? ફરી વાર લડાઈ થવાની વકી છે. |
| હંસાઃ | હશે. |
(ધીમન્ત હંસા તરફ જોઈ રહે છે. ધીમન્તને સહેજ દિલગીરી થાય છે.)
| ધીમન્તઃ | તમારું શરીર સારું નથી? |
| હંસાઃ | (સહેજ હસીને) ના, તદ્દન સારું છે, કેમ? |
| ધીમન્તઃ | કેમ શું? છેલ્લી લડાઈ પછી તો નાનું બાળક પણ લડાઈના નામથી ત્રાસી ઊઠે છે. ને તમે તે જાણે કોઈએ કહ્યું હોય કે આજે દશમ છે ને; હશે, કહો તેમ બોલો છો. |
| હંસાઃ | પણ એવી વાતમાં મને શી સમજ પડે? એ બધા દેશોનાં નામો પણ મને તો પૂરાં નથી આવડતાં, તો પછી… |
| ધીમન્તઃ | તે તો અમને પણ નથી આવડતાં, તેથી શું? |
| ધીમન્તઃ | તે તો અમને પણ નથી આવડતાં, તેથી શું? |
| હંસાઃ | તારી વાત તો જુદી છે. તમે તો શીખી શકો. |
| ધીમન્તઃ | ને તમે ન શીખી શકો? તમે તો બે સૈકા પહેલાંની વાત કરો છો. જુઓ ને ઉર્સુલા… |
| હંસાઃ | હા, પણ એ તો કેવી ભણેલી છે! જગદીશભાઈએ એને તો બી.એ. કરી છે. મને કંઈ મારા માબાપે… |
| ધીમન્તઃ | પણ એ બી.એ. થઈ તેથી થઈ રહ્યું? મને તો લાગે છે એનામાં તમારી અર્ધી આવડત નથી. |
| હંસાઃ | એ તો તમે કહો. |
| ધીમન્તઃ | ને બીજા નથી કહેતા? |
| હંસાઃ | ને બીજા નથી કહેતા? |
| ધીમન્તઃ | એક નરેશના સિવાય બધા કહે છે ને એ તો મૂરખ છે. |
| હંસાઃ | એમ ન કહેશો; પણ આપણે એવી વાતનું શું કામ? ચાલો, લડાઈ થશે, પછી શું? |
(ધીમન્ત હંસા તરફ જોઈ રહે છે.)
| ધીમન્તઃ | એ કેટલો ભાગ્યશાળી છે! |
| હંસાઃ | તમને ઈર્ષા થાય છે? |
(નોકર દાખલ થાય છે.)
| નોકરઃ | બાઈ, જગદીશચંદરભાઈના ઘેરથી માણસ આવ્યો છે તે કહે છે સાહેબ આજે ત્યાં જમવાના છે તે ખોટી ન થશો. |
(હંસાનું મોં પડી જાય છે.)
| હંસાઃ | એ માણસ ગયો? |
| નોકરઃ | ના, જી. |
| હંસાઃ | એને અહીં મોકલ |
(નોકર જાય છે.)
| ધીમન્તઃ | તમે પણ ભૂખ્યાં હશો. |
| હંસાઃ | હાસ્તો, ને આજ તો… |
(હંસા બોલતી અટકી જાય છે.)
| ધીમન્તઃ | આજ તો શું? |
| હંસાઃ | આજે તો અમારે ખાસ કારણ હતું |
| ધીમન્તઃ | તે શું? ખાનગી છે? |
| હંસાઃ | ના, ના, આજે મારી વર્ષગાંઠ છે.
(એક પુરુષ દાખલ થાય છે.) |
અલ્યા, તું આવ્યો છે!
| આવનારઃ | હા. |
| હંસાઃ | તને શું કહ્યું હતું? |
| આવનારઃ | કે આજે નરેશભાઈ ત્યાં જમશે. |
| હંસાઃ | કેમ આજે શું છે? |
| આવનારઃ | આજે તો ઉર્સુબહેનની વરસગાંઠ છે ને! |
(ધીમન્ત અને હંસાની આંખો મળે છે. તરત હંસા પોતાની નજર પાછી ખેંચી લે છે.)
| હંસાઃ | વારુ, જા. |
| ધીમન્તઃ | અલ્યા, નરેશભાઈ ત્યાં ક્યારે આવ્યા હતા? |
| આવનારઃ | આઠેક વાગ્યા હશે, સાહેબ. |
(જાય છે.) (ધીમન્ત હોઠ કરડે છે. હંસા મોં ફેરવી દે છે.)
| ધીમન્તઃ | ચાલો, હંસાબેન, હું રજા લઈશ. મને શી ખબર કે આજે તમારી વરસગાંઠ છે. નહિતર ભાઈની કંઈ નજીવી પસલી તો લાવત. નરેશને કહેજો કે હું બપોરે આવીશ. |
| હંસાઃ | તમે જમ્યા છો? |
| ધીમન્તઃ | ના. તેથી જ… |
| હંસાઃ | ત્યારે અહીં નહિ જમો? |
(ધીમન્ત એક ક્ષણ વિચાર કરે છે.)
| ધીમન્તઃ | ભલે. |
(બેઉ જાય છે.)
(સ્થળઃ જગદીશચન્દ્રના ઘરનું દીવાનખાનું, જગદીશચન્દ્ર, વિમળા, ઉર્સુલા અને નરેશ બેઠાં હોય છે.)
| વિમળાઃ | (નરેશને) આજે તો ઉર્સુને બમણો આનંદ થાય છે. કેમ ખરું ને, ઉર્સુ! |
(ઉર્સુલા જરા નીચું જુએ છે.)
| નરેશઃ | એમ! કેમ શાથી? |
(નરેશ ઉર્સુલા સામે જુએ છે. તે અનુત્તર રહે છે.)
| વિમળાઃ | એણે કલકત્તા પ્રદર્શનમાં ચિત્ર મોકલ્યું હતું તેમાં એને ઇનામ મળ્યું છે. |
| નરેશઃ | એમ! ખૂબ આનંદની વાત છે. ઇનામ કેટલાનું હતું? |
| નરેશઃ | એમ! ખૂબ આનંદની વાત છે. ઇનામ કેટલાનું હતું? |
| ઉર્સુલાઃ | ઇનામ તો મોટું નથી; પાંચ જ રૂપિયાનું છે. |
| નરેશઃ | તેમાં શું! પણ ઇનામ ખરું ને? એની કિંમતનો તો સવાલ જ ન હોય. તમારું ઇનામ કેટલામું હતું? |
| ઉર્સુલાઃ | પંદરમું |
| નરેશઃ | પણ એ ચિત્ર પાછું આવ્યું નથી? મને તો એ વિષે કહ્યું પણ નહીં! |
| ઉર્સુલાઃ | એમાં એવડું શું હતું? |