ભજનરસ/શાં શાં રૂપ વખાણું: Difference between revisions

{{SetTitle}}

{{Heading|  શાં શાં રૂપ વખાણું |  }}

{{Poem2Open}}

વિશ્વમાં અનેક રૂપ ધરીને વિહરતા પરમાત્માનાં દર્શનથી મહદ્-આશ્ચર્યના પાત્રમાં ઊભરતો આનંદ-૨સ આ ભજનમાં છલકાય છે.  

પેલું રૂપાતીત પરમ તત્ત્વ તો અપૂર્વ છે. પણ આ ઇદમ્ પૃથ્વીમાં વિલસતું તેનું રૂપ જરાયે ઊણું ઊતરે તેવું નથી. અનંત આકારે, અનંત પ્રકારે તેનું પ્રાગટ્ય વિસ્મયના ભંડાર ખોલે છે. ‘રૂપં રૂપં પ્રતિરૂપો બભૂવ’ — આ ઉપનિષદ-દર્શન અખાએ આંજ્યું છે. પણ જે આંખોમાં ઊગ્યું તેને વાણીમાં ઉતારી શકાતું નથી. ભૂતષ્ટિ ભેદીને ભૂતાન્તરાત્માને નિહાળતી દૃષ્ટિ મળે ત્યારે આ અવર્ણનીય દર્શન લાધે. પણ એ માટે તો ચાંદા-સૂરજનાં અજવાળાં પર ચોકડી મૂકવી પડે.  

જ્યારે દિવસ કે રાત, સૂર્ય કે ચન્દ્ર અથવા ઇડા-પિંગળાના ૠોસોચ્છ્વાસ, એક કાળથી પર રહેલા ધ્રુવબિંદુ પર ઠરે ત્યારે એવું પરોઢ ઉદય પામે છે. કાળચક્રની અમૃત-નાભિમાં પ્રવેશી શકાય તો આ અદ્ભુત દર્શન ઝીલી શકાય. અખો 'ગુરુ શિષ્ય-સંવાદમાં કહે છે :

{{Poem2Open}}

વસ્તુ અને વસ્તી જે નગરમાં એકાકાર બની વિલસે છે ત્યાં વિકૃતિ નથી, ત્યાં છે બારે માસ ઉજાસ. આ નગરનો પરિચય શી રીતે થાય?  

પોતાના ધામનો પત્તો નથી એટલે જ માણસ જ્યાં ત્યાં ધક્કા ખાય છે. ‘નિજ પદ', ‘નિજ ધામ', ‘નિજ સ્વરૂપ' કહી સંતો જેને ઓળખાવે છે તેમાં વિજયનો વાવટો જે ફરકાવે તેને ભાગે શરીર, મન, બુદ્ધિ, અહંકારની સીમાથી પર આનંદનાં વાજાં બજી ઊઠે. આ માટીના શરીરમાં જ મૃત્યુંજય ઉદ્ઘોષ સંભળાય. નિરહં-અવસ્થામાં નિજધામ આવેલું છે અને ત્યાં જ મનુષ્ય માટે નિત્ય આનંદનું ગાન છે, અમૃતનું પાન છે. અહીં જ તેને માટે એકમાત્ર અભયછત્ર છે. બાકી બીજે સ્થળે ભય અને ભેદની ભૂતાવળો ખાઉં ખાઉંના હાકલા કરતી જ રહે છે.  

મહાકાળના રાજ્ય વચ્ચે કોઈ નેજા રોપી, વાજાં વગાડી, નિર્ભય બની અમૃત પીતા બેઠા હોય એ દૃશ્ય જ વિરલ છે. પણ કાળી રાત અને નિશાચરોની ગર્જનાઓથી ઘેરાયેલા હોવા છતાં હિરજન આવી મહેફિલ જમાવે છે. મધરાતે સૂરજનાં અજવાળાનો તે અનુભવ કરે છે. તેનું રહસ્ય ત્રિગુણમયી પ્રકૃતિ પર તેમણે મારેલી ચોકડીમાં રહ્યું છે. અખાના શબ્દો :

{{Poem2Close}}

{{Block center|<poem>

{{right|'''ત્રિગુણરૂપી તારી રાત્ય જાયે,'''}}

'''આતમા અર્ક ઊગે જ્યારે આપમાં'''

{{Block center|<poem>

'''હંસલા ગુરુ દેવે સોનારા,'''  

</poem>}}

{{Poem2Open}}

{{Block center|<poem>

'''પિંડ બ્રહ્માંડ દીસે નહીં જે વિધે,'''  

'''ધ્યેય ને ધ્યાતા વરતે એક ધામમાં'''  

</poem>}}

{{Poem2Open}}

{{Block center|<poem>

'''મોહ સરપે જુગ ડસિયા, સંતો'''  

'''જ્ઞાની પંડિત કું પહેલે રે ખાયા'''  

</poem>}}

{{Poem2Open}}

'''મારી મારી પની નિરમલ જલ પૈઠી'''  

'''ત્રિભુવન ડસતી ગૌરખનાથ દીઠી'''  

'''જિનિ મારી સ્રપણી તાકૌ કહા કરેં જમરા.'''

</poem>}}

{{Poem2Open}}

માયાનો હાસ કરતાં પહેલાં માયાનો ગ્રાસ ન થઈ જવાય તેની સાવચેતી રાખી ચાલજે, ભાઈ! એમ અંતિમ બિંદુ સુધી સાવધાન રહેવાનું અખો સમજાવે છે.  

ઝગમગ જ્યોત... ભવભ્રમણા ભાગી

{{Poem2Close}}

{{Block center|<poem>

{{right|'''તત્ત્વમસિપદ જોતે,'''}}

'''અખાને ઓચરવું,'''

{{right|'''એ સ્વયં પોતાનું પોતે...'''}}

</poem>}}

{{HeaderNav2

|previous = વહેતાનાં નવ વહીએ

|next = આત્મતેજનું અખૂટ ભાતું બંધાવતાં

}}