આત્માની માતૃભાષા/29: Difference between revisions

Jump to navigation Jump to search
(Created page with "{{SetTitle}} {{Heading|દયારામનો તંબૂર જોઈને: એક પાઠ| ભોળાભાઈ પટેલ}} <poem> ‘છબી રતનને...")
 
No edit summary
Line 10: Line 10:
કિંતુ આ બેઠી છે તેનું શું શું રતનનું ગયું?
કિંતુ આ બેઠી છે તેનું શું શું રતનનું ગયું?
— ‘છબી રતનને દેજો, તંબૂરો…'
— ‘છબી રતનને દેજો, તંબૂરો…'
જોઈ—સાંભર્યું.
::::::: જોઈ—સાંભર્યું.
 
હૃદયદ્રાવી એ દૃશ્ય ને શબ્દો અંતકાલના
હૃદયદ્રાવી એ દૃશ્ય ને શબ્દો અંતકાલના
કાને ગુંજી રહ્યા — જોઈ પ્રદર્શને કલા તણા
કાને ગુંજી રહ્યા — જોઈ પ્રદર્શને કલા તણા
દયારામ કવિનો ત્યાં મૂકેલો ક્યાંક તંબૂર.
દયારામ કવિનો ત્યાં મૂકેલો ક્યાંક તંબૂર.
સૂતા શાંત સમાધિમાં કવિપ્રેરિત સૌ સૂર.  
સૂતા શાંત સમાધિમાં કવિપ્રેરિત સૌ સૂર.  


કોક ફાલ્ગુનીસન્ધ્યાએ વસંતાનિલસ્પર્શથી
કોક ફાલ્ગુનીસન્ધ્યાએ વસંતાનિલસ્પર્શથી
Line 26: Line 28:
શરચ્ચંદ્રે લહે જ્યારે રસશ્રી ગગનાંગણ,
શરચ્ચંદ્રે લહે જ્યારે રસશ્રી ગગનાંગણ,
આ જ તંબૂરને તારે નાચ્યો રાસેશ્વરીગણ. (૨૦)
આ જ તંબૂરને તારે નાચ્યો રાસેશ્વરીગણ. (૨૦)
કદી શિશિરની લાંબી ઉષ્માહીન નિશા વિશે
કદી શિશિરની લાંબી ઉષ્માહીન નિશા વિશે
બન્યા એ તાર સૌ મૂક, જેમ આજે અહીં દીસે.
બન્યા એ તાર સૌ મૂક, જેમ આજે અહીં દીસે.
Line 31: Line 34:
ચુકાવી આંખ ઊભેલા રક્ષકોની, સરી કને
ચુકાવી આંખ ઊભેલા રક્ષકોની, સરી કને
કંપતી અંગુલીએ તે તાર છેડ્યા ધીરેકથી.
કંપતી અંગુલીએ તે તાર છેડ્યા ધીરેકથી.
…જેમ કો સંગ્રહસ્થાને મૂર્તિઓ એકએકથી
…જેમ કો સંગ્રહસ્થાને મૂર્તિઓ એકએકથી
ભવ્ય રૂપભરી સોહે ને વચ્ચે સ્વૈર સંચરે
ભવ્ય રૂપભરી સોહે ને વચ્ચે સ્વૈર સંચરે
Line 44: Line 48:
સ્ત્રીના સૌન્દર્યરસનો સ્વચ્છ આરસઊભરો,
સ્ત્રીના સૌન્દર્યરસનો સ્વચ્છ આરસઊભરો,
ટેરવે ટેરવે થૈ જે પ્રવેશી શોણિતે સર્યો. …
ટેરવે ટેરવે થૈ જે પ્રવેશી શોણિતે સર્યો. …
સહસા ચોંકીને મારા સ્વરવિહ્વલ માનસે
સહસા ચોંકીને મારા સ્વરવિહ્વલ માનસે
કર્ણોને કહ્યું: વીણી લો, ઝણકાર શમી જશે.
કર્ણોને કહ્યું: વીણી લો, ઝણકાર શમી જશે.
Line 50: Line 55:
વટાવી ગુંબજો ઘેરા ગૂઢ પ્રાક્તનકાલના
વટાવી ગુંબજો ઘેરા ગૂઢ પ્રાક્તનકાલના
શમી અંતે જતી ઉરગુંબજે કોઈ સ્ત્રી તણા.—
શમી અંતે જતી ઉરગુંબજે કોઈ સ્ત્રી તણા.—
રેવાનાં શાંત ગંભીર નીરતીરે મળ્યો મહા (૪૫)
રેવાનાં શાંત ગંભીર નીરતીરે મળ્યો મહા (૪૫)
મેળો યાત્રાળુનો, સન્ધ્યાસ્નાને તે અર્ચતો અહા
મેળો યાત્રાળુનો, સન્ધ્યાસ્નાને તે અર્ચતો અહા
Line 60: Line 66:
ડોલી'તી મેદની સારી, મોડેથી વીખરી, અને
ડોલી'તી મેદની સારી, મોડેથી વીખરી, અને
છેલ્લા પોતે રહ્યા, દીધું મોકલી શિષ્યવૃંદને.
છેલ્લા પોતે રહ્યા, દીધું મોકલી શિષ્યવૃંદને.
કર્યું નમન રેવાને સ્મિતે ગલિત ચિત્તથી,
કર્યું નમન રેવાને સ્મિતે ગલિત ચિત્તથી,
ડગો ઘર ભણી માંડ્યાં, ચાલ્યા સ્હેજ હશે મથી.
ડગો ઘર ભણી માંડ્યાં, ચાલ્યા સ્હેજ હશે મથી.
Line 82: Line 89:
થતાં જ પડખે આડે, સ્વપ્નમાં — અર્ધ સ્વપ્નમાં
થતાં જ પડખે આડે, સ્વપ્નમાં — અર્ધ સ્વપ્નમાં
તરંગો ઊઠવા લાગ્યા રેવાકલ્લોલની સમા: (૭૬)
તરંગો ઊઠવા લાગ્યા રેવાકલ્લોલની સમા: (૭૬)
— પ્રભાતે જિંદગી કેરા એ જ રેવા તણે તટ,
— પ્રભાતે જિંદગી કેરા એ જ રેવા તણે તટ,
ફોડ્યા'તા કાંકરીચાળે પનિહારી તણા ઘટ.
ફોડ્યા'તા કાંકરીચાળે પનિહારી તણા ઘટ.