રાજા-રાણી/બીજો પ્રવેશ: Difference between revisions
Jump to navigation
Jump to search
KhyatiJoshi (talk | contribs) No edit summary |
KhyatiJoshi (talk | contribs) No edit summary |
||
| Line 1: | Line 1: | ||
સ્થળ :રાજમાર્ગ,લોકોનીમેદની. | |||
|કાનોહજામ : | |||
| | |||
|અરેભાઈઓ!રોવાનાદીહવેનથીરહ્યા.ખૂબરોયા,પણકાંઈવળ્યું? | |અરેભાઈઓ!રોવાનાદીહવેનથીરહ્યા.ખૂબરોયા,પણકાંઈવળ્યું? | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |મનજીપટેલ : | ||
|સાચુંકહ્યું,ભાઈ,છાતીકાઢીએતો|બધાંકામથાય.કહેવતછેકે‘હિંમતેમરદાંતોમદદેખુદા’. | |સાચુંકહ્યું,ભાઈ,છાતીકાઢીએતો|બધાંકામથાય.કહેવતછેકે‘હિંમતેમરદાંતોમદદેખુદા’. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |કરસનલુવાર : | ||
|ભીખમાગ્યેકાંઈનવળે;આપણેતોલૂંટકરશું. | |ભીખમાગ્યેકાંઈનવળે;આપણેતોલૂંટકરશું. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |કાનોહજામ : | ||
|સાચું.ખરુંકેનહીં,ભાભા?તમેતોબ્રાહ્મણનાદીકરાછો.કહોતો,લૂંટફાટમાંકાંઈપાપખરું? | |સાચું.ખરુંકેનહીં,ભાભા?તમેતોબ્રાહ્મણનાદીકરાછો.કહોતો,લૂંટફાટમાંકાંઈપાપખરું? | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |નંદલાલ : | ||
|જરાયનહીં.ભૂખભાંગવામાંકાંઈપાપજનબેસે.જુઓ,શાસ્ત્રમાંઅગ્નિનેપાવકકહ્યોછે;અર્થાત્,અગ્નિવડેસકળપાપનષ્ટથાય.તોપછીજઠરાગ્નિકરતાંતોમોટીકોઈઆગજનથી! | |જરાયનહીં.ભૂખભાંગવામાંકાંઈપાપજનબેસે.જુઓ,શાસ્ત્રમાંઅગ્નિનેપાવકકહ્યોછે;અર્થાત્,અગ્નિવડેસકળપાપનષ્ટથાય.તોપછીજઠરાગ્નિકરતાંતોમોટીકોઈઆગજનથી! | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |બધા : | ||
|આગ!હાં,આગ!ઠીકકહ્યું,મહારાજ!જીવતારહો!તોપછીએમજકરીએ.આપણેઆગજલગાડીદઈએ.અલ્યાભાઈ!આગમાંકાંઈપાપજનબેસે,હો!હવેતોએ|બધાંનાંખોરડાંબાળીનેમેદાનકરીનાખીએ. | |આગ!હાં,આગ!ઠીકકહ્યું,મહારાજ!જીવતારહો!તોપછીએમજકરીએ.આપણેઆગજલગાડીદઈએ.અલ્યાભાઈ!આગમાંકાંઈપાપજનબેસે,હો!હવેતોએ|બધાંનાંખોરડાંબાળીનેમેદાનકરીનાખીએ. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |કરસનલુવાર : | ||
|મારીપાસેત્રણભાલાંછે. | |મારીપાસેત્રણભાલાંછે. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |મનજીપટેલ : | ||
|અનેમારીપાસેએકહળછે.એટલેહવેતોએતમામમુગટવાળાઓનાંમાથાં,ધૂળનાંઢેફાંનીજેમ,ખેડીજનાખું. | |અનેમારીપાસેએકહળછે.એટલેહવેતોએતમામમુગટવાળાઓનાંમાથાં,ધૂળનાંઢેફાંનીજેમ,ખેડીજનાખું. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |સલેમાનઘાંચી : | ||
|મારીપાસેયએકકુવાડીછે.પણભાગતાંભાગતાંઘેરભૂલીગયોછું. | |મારીપાસેયએકકુવાડીછે.પણભાગતાંભાગતાંઘેરભૂલીગયોછું. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |મનસુખલાલવાણિયો : | ||
|અલ્યા,તમેતેશુંમરવાનાથયાછો?શુંબોલોછો?પહેલાંરાજાનેવાતસંભળાવો,પછીજોએનસાંભળેતોબીજોવિચારકરશું. | |અલ્યા,તમેતેશુંમરવાનાથયાછો?શુંબોલોછો?પહેલાંરાજાનેવાતસંભળાવો,પછીજોએનસાંભળેતોબીજોવિચારકરશું. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |કાનો : | ||
|હુંયેએમજકહુંછું. | |હુંયેએમજકહુંછું. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |કરસન : | ||
|મનેપણએમજલાગેછે. | |મનેપણએમજલાગેછે. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |સલેમાન : | ||
|હુંપણપહેલેથીજકહુંછુંકે,ભાઈ,તમેઆવાણિયાનાછોકરાનેબોલવાદ્યો.ઠીકત્યારે,ભાઈ,તુંરાજાથીડરીશનહીંને? | |હુંપણપહેલેથીજકહુંછુંકે,ભાઈ,તમેઆવાણિયાનાછોકરાનેબોલવાદ્યો.ઠીકત્યારે,ભાઈ,તુંરાજાથીડરીશનહીંને? | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |મનસુખલાલ : | ||
|મનેકોઈનોડરનથી.તમે|બધાલૂંટકરવાતૈયારથયા,તોપછીહુંશુંબેવેણબોલીપણનહીંશકું? | |મનેકોઈનોડરનથી.તમે|બધાલૂંટકરવાતૈયારથયા,તોપછીહુંશુંબેવેણબોલીપણનહીંશકું? | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |મનજી : | ||
|હુલ્લડકરવુંએએકવાત,અનેભાષણકરવુંએબીજીવાત.હુંતોજોતોઆવુંછુંકેહાથહાલે,પણજીભનહાલે. | |હુલ્લડકરવુંએએકવાત,અનેભાષણકરવુંએબીજીવાત.હુંતોજોતોઆવુંછુંકેહાથહાલે,પણજીભનહાલે. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |કાનો : | ||
|મોઢાનુંતોકાંઈકામજનથઈશકે—અન્નપણનમળે,નેવાતપણનબને. | |મોઢાનુંતોકાંઈકામજનથઈશકે—અન્નપણનમળે,નેવાતપણનબને. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |કરસન : | ||
|ઠીક,પણતુંકહીશશું? | |ઠીક,પણતુંકહીશશું? | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |મનસુખ : | ||
|હુંકાંઈદબાઈનેનહીંબોલું.હુંતોસીધોશાસ્ત્રજસંભળાવીશ. | |હુંકાંઈદબાઈનેનહીંબોલું.હુંતોસીધોશાસ્ત્રજસંભળાવીશ. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |સલેમાન : | ||
|હેઈખરાં!તનેશાસ્તરપણઆવડેછેકે?ભઈ,હુંતોપે’લેથીજકે’તો’તોકેઆવાણિયાનાછોકરાનેબોલવાદ્યો—ઈપંડિતછે. | |હેઈખરાં!તનેશાસ્તરપણઆવડેછેકે?ભઈ,હુંતોપે’લેથીજકે’તો’તોકેઆવાણિયાનાછોકરાનેબોલવાદ્યો—ઈપંડિતછે. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |મનસુખ : | ||
|બસ,હુંતોપાધરુંજશરૂકરીશકે: | |બસ,હુંતોપાધરુંજશરૂકરીશકે: | ||
}} | }} | ||
| Line 89: | Line 85: | ||
|હં,આનુંનામશાસ્તર! | |હં,આનુંનામશાસ્તર! | ||
| | |કાનો : | ||
|[બ્રાહ્મણપ્રત્યે]કાંભાભા,તમેતોબ્રાહ્મણનાદીકરાછો.કહો,આશાસ્તરખરુંને?તમનેતોબધુંયઆવડતુંહશે. | |[બ્રાહ્મણપ્રત્યે]કાંભાભા,તમેતોબ્રાહ્મણનાદીકરાછો.કહો,આશાસ્તરખરુંને?તમનેતોબધુંયઆવડતુંહશે. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |નંદલાલ : | ||
|હાજતો,આવડેજતો,શાસ્તરવાંચ્યાંહોયએટલેજાણીએજતો.પણરાજાજોશાસ્તરનહીંસમજે,તોતુંએનોઅર્થશીરીતેસમજાવીશ,કહેતો? | |હાજતો,આવડેજતો,શાસ્તરવાંચ્યાંહોયએટલેજાણીએજતો.પણરાજાજોશાસ્તરનહીંસમજે,તોતુંએનોઅર્થશીરીતેસમજાવીશ,કહેતો? | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |મનસુખ : | ||
|અર્થાત્,બહુચડવામાંમાલનથી. | |અર્થાત્,બહુચડવામાંમાલનથી. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |ઝવેરવાંઝો : | ||
|અલ્યા,આવડીમોટીબાબતનોઆવડોજઅર્થથયો? | |અલ્યા,આવડીમોટીબાબતનોઆવડોજઅર્થથયો? | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |સલેમાન : | ||
|એમનહોયતોપછીશાસ્તરશેનું? | |એમનહોયતોપછીશાસ્તરશેનું? | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |નંદલાલ : | ||
|બાપા,કુંભારકણબીજેવાતટૂંકામાંકહીનાખે,એજવાતમોટાંમાણસોમોટીરીતેકરે. | |બાપા,કુંભારકણબીજેવાતટૂંકામાંકહીનાખે,એજવાતમોટાંમાણસોમોટીરીતેકરે. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |મનજી : | ||
|વાતતોઠીકછે.પણ‘બહુચડવામાંમાલનથી’એટલુંકહ્યેશુંરાજાનીઆંખઊઘડીજશે? | |વાતતોઠીકછે.પણ‘બહુચડવામાંમાલનથી’એટલુંકહ્યેશુંરાજાનીઆંખઊઘડીજશે? | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |ઝવેરવાંઝો : | ||
|પણઆએકશાસ્તરથીનહીંપતે,બીજાંશાસ્તરજોશે. | |પણઆએકશાસ્તરથીનહીંપતે,બીજાંશાસ્તરજોશે. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |મનસુખ : | ||
|તોમારીપાસેતોભંડારભર્યોછે.હુંકહીશકે | |તોમારીપાસેતોભંડારભર્યોછે.હુંકહીશકે | ||
लालनेबहवोदोषास्ताडनेबहवोगुणा:| | लालनेबहवोदोषास्ताडनेबहवोगुणा:| | ||
| Line 130: | Line 126: | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |સલેમાન : | ||
|પણએકલાશાસ્તરથીતેકાંઈચાલે?એમાંમારીઘાણીનીવાતક્યારેઆવશે?સાથેસાથેક્યાંકમારીઘાણીનીવાતજોડીનદેવાય? | |પણએકલાશાસ્તરથીતેકાંઈચાલે?એમાંમારીઘાણીનીવાતક્યારેઆવશે?સાથેસાથેક્યાંકમારીઘાણીનીવાતજોડીનદેવાય? | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |નંદલાલ : | ||
|જોનેઆમારોબેટો,ઘાણીનીસાથેશાસ્તરજોડવાઆવ્યોછે!ગગા!શાસ્તરતેશુંતારોઢાંઢોછે? | |જોનેઆમારોબેટો,ઘાણીનીસાથેશાસ્તરજોડવાઆવ્યોછે!ગગા!શાસ્તરતેશુંતારોઢાંઢોછે? | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |ઝવેરવાંઝો : | ||
|ઘાંચીનાછોકરામાંઅક્કલક્યાંથીહોય? | |ઘાંચીનાછોકરામાંઅક્કલક્યાંથીહોય? | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |કરસન : | ||
|અનેબરડોરીઢોકર્યાવગરઅક્કલક્યાંથીઆવે?એતોઠીક,પણમારીવાતયાદરહેશેકે?મારુંનામકરશનછેહો,કેશવોતોમારાભત્રીજાનુંનામ.એતોબુધકોટમાંરહેછે.એજ્યારેત્રણવરસનોહતોત્યારે— | |અનેબરડોરીઢોકર્યાવગરઅક્કલક્યાંથીઆવે?એતોઠીક,પણમારીવાતયાદરહેશેકે?મારુંનામકરશનછેહો,કેશવોતોમારાભત્રીજાનુંનામ.એતોબુધકોટમાંરહેછે.એજ્યારેત્રણવરસનોહતોત્યારે— | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
હરિયો : | |||
|એબધુંયસમજ્યા,પણજોકાલરાજાશાસ્તરનસાંભળે— | |એબધુંયસમજ્યા,પણજોકાલરાજાશાસ્તરનસાંભળે— | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |કરસન : | ||
|તોપછીઆપણેશાસ્તરમેલીનેશસ્તરલેશું. | |તોપછીઆપણેશાસ્તરમેલીનેશસ્તરલેશું. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |કાનો : | ||
|શાબાશ,દોસડા!શાસ્તરમેલીનેશસ્તર! | |શાબાશ,દોસડા!શાસ્તરમેલીનેશસ્તર! | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |મનજી : | ||
|અલ્યાએકોણબોલ્યું? | |અલ્યાએકોણબોલ્યું? | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |કરસન : | ||
|[સગર્વ]હુંબોલ્યોહું.મારુંનામ|કરસન,કેશવોતોમારાભત્રીજાનુંનામ. | |[સગર્વ]હુંબોલ્યોહું.મારુંનામ|કરસન,કેશવોતોમારાભત્રીજાનુંનામ. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |કાનો : | ||
|ઠીકકહ્યું,ભાઈ—શાસ્તરઅનેશસ્તર—કો’કદીશાસ્તરતોકો’કદીશસ્તર;નેકો’કદીશસ્તરતોકો’કદીશાસ્તર. | |ઠીકકહ્યું,ભાઈ—શાસ્તરઅનેશસ્તર—કો’કદીશાસ્તરતોકો’કદીશસ્તર;નેકો’કદીશસ્તરતોકો’કદીશાસ્તર. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |ઝવેરવાંઝો : | ||
|પણઆતોગોટાળોથયો.છેવટનક્કીશુંથયું?શાસ્તરકેશસ્તર? | |પણઆતોગોટાળોથયો.છેવટનક્કીશુંથયું?શાસ્તરકેશસ્તર? | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |સલેમાનઘાંચી : | ||
|મારોબેટોવાંઝોખરોને!આટલુંયસમજ્યોનહીં?ત્યારેઅત્યારસુધીઆશુંમાથાંફોડ્યાં?જો,નક્કીએમઠર્યુંકે :શાસ્તરનોમહિમાસમજવામાંબહુવારલાગે,પણશસ્તરનોમહિમાતોચપટીવાગેત્યાંસમજાઈજાય. | |મારોબેટોવાંઝોખરોને!આટલુંયસમજ્યોનહીં?ત્યારેઅત્યારસુધીઆશુંમાથાંફોડ્યાં?જો,નક્કીએમઠર્યુંકે :શાસ્તરનોમહિમાસમજવામાંબહુવારલાગે,પણશસ્તરનોમહિમાતોચપટીવાગેત્યાંસમજાઈજાય. | ||
}} | }} | ||
| Line 181: | Line 177: | ||
|[ઊંચેઅવાજે]તોપછીચૂલામાંજાયશાસ્તર—ઉપાડોશસ્તર. | |[ઊંચેઅવાજે]તોપછીચૂલામાંજાયશાસ્તર—ઉપાડોશસ્તર. | ||
[દેવદત્તપ્રવેશકરેછે.] | [દેવદત્તપ્રવેશકરેછે.] | ||
| | |દેવદત્ત : | ||
|લાંબીમાથાકૂટનીજરૂરનહીંપડે,હમણાંજચૂલામાંજાશો,એનીજતૈયારીથાયછે.બેટમજી,ઓરાઆવો,શુંબોલતાહતાતમે|બધા? | |લાંબીમાથાકૂટનીજરૂરનહીંપડે,હમણાંજચૂલામાંજાશો,એનીજતૈયારીથાયછે.બેટમજી,ઓરાઆવો,શુંબોલતાહતાતમે|બધા? | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
સુલેમાન : | |||
|અમેતોઆપંડિતનાછોકરાપાસેશાસ્તરસાંભળતાહતા. | |અમેતોઆપંડિતનાછોકરાપાસેશાસ્તરસાંભળતાહતા. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |દેવદત્ત : | ||
|અરેવાહ!ભારીધ્યાનદઈનેશાસ્ત્રસાંભળોછોહો!તમારાબરાડાઠેઠરાજાજીનેકાનેસંભળાયા.કેમજાણેધોબીવાડમાંઆગલાગીહોય! | |અરેવાહ!ભારીધ્યાનદઈનેશાસ્ત્રસાંભળોછોહો!તમારાબરાડાઠેઠરાજાજીનેકાનેસંભળાયા.કેમજાણેધોબીવાડમાંઆગલાગીહોય! | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |કાનો : | ||
|તમારેશુંદુઃખ,ગોરબાપા?તમેતોરાજનાંપાકાંસીધાંખાઈખાઈનેરોજફૂલતાજાઓછો;અનેઆંહીંભૂખેઅમારીનાડિયુંતૂટેછે.અમેશુંઆહરખનીચિચિયારીપાડીએછીએ? | |તમારેશુંદુઃખ,ગોરબાપા?તમેતોરાજનાંપાકાંસીધાંખાઈખાઈનેરોજફૂલતાજાઓછો;અનેઆંહીંભૂખેઅમારીનાડિયુંતૂટેછે.અમેશુંઆહરખનીચિચિયારીપાડીએછીએ? | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |મનજી : | ||
|આજકાલહળવુંબોલીએતોસાંભળેછેજકોણ?આજતોરાડપાડીનેજવાતકહેવીપડેછે. | |આજકાલહળવુંબોલીએતોસાંભળેછેજકોણ?આજતોરાડપાડીનેજવાતકહેવીપડેછે. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |કરસન : | ||
|આજસુધીખૂબરોયા-કકળ્યા.હવેજોઈએ,બીજોઉપાયછેકેનહીં. | |આજસુધીખૂબરોયા-કકળ્યા.હવેજોઈએ,બીજોઉપાયછેકેનહીં. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |દેવદત્ત : | ||
|શુંકહ્યું,અલ્યા!તમેબહુફાટ્યાછો.સાંભળવુંછે?સાંભળો,કહુંછું: | |શુંકહ્યું,અલ્યા!તમેબહુફાટ્યાછો.સાંભળવુંછે?સાંભળો,કહુંછું: | ||
}} | }} | ||
| Line 213: | Line 209: | ||
હરિયો : | હરિયો : | ||
|ઓમારાબાપ!આતેશાપદ્યેછેકેશું? | |ઓમારાબાપ!આતેશાપદ્યેછેકેશું? | ||
| | |દેવદત્ત : | ||
|[મનસુખતરફ]તુંતોમોટામાણસનોદીકરોછે,શાસ્ત્રપણજાણછ,બોલ,આવાતબરાબરકેનહીં?नसमानसमानसमानसम्! | |[મનસુખતરફ]તુંતોમોટામાણસનોદીકરોછે,શાસ્ત્રપણજાણછ,બોલ,આવાતબરાબરકેનહીં?नसमानसमानसमानसम्! | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |મનસુખ : | ||
|આહા!બરાબર!આનુંનામતેશાસ્ત્ર;અનેહુંપણઆજવાતકહેતોહતોને! | |આહા!બરાબર!આનુંનામતેશાસ્ત્ર;અનેહુંપણઆજવાતકહેતોહતોને! | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |દેવદત્ત : | ||
|[નંદલાલપ્રત્યે]નમસ્કાર!તમેબ્રાહ્મણલાગોછો,ખરુંને?તમેશુંકહોછો?બોલો.પરિણામેઆ|બધાબેવકૂફબનીનેમરવાનાકેનહીં?‘भ्रमदभ्रमदभ्रमत्’ | |[નંદલાલપ્રત્યે]નમસ્કાર!તમેબ્રાહ્મણલાગોછો,ખરુંને?તમેશુંકહોછો?બોલો.પરિણામેઆ|બધાબેવકૂફબનીનેમરવાનાકેનહીં?‘भ्रमदभ्रमदभ्रमत्’ | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |નંદલાલ : | ||
|હુંપણએજવાતકહીરહ્યોછું,પણસમજેછેકોણ,બાપ?|બધાગામડિયાખરાને! | |હુંપણએજવાતકહીરહ્યોછું,પણસમજેછેકોણ,બાપ?|બધાગામડિયાખરાને! | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |દેવદત્ત : | ||
|[મનજીપ્રત્યે]આતમામનીઅંદરએકતુંસમજુમાણસલાગછ.ઠીકત્યારે,કહેજોઉં,આંહીંબધીસારીવાતોથતીહતી?[કરસનપ્રત્યે]અનેતુંપણઠીકઅક્કલવાળોઆદમીલાગેછ;તારુંનામશું,ભાઈ? | |[મનજીપ્રત્યે]આતમામનીઅંદરએકતુંસમજુમાણસલાગછ.ઠીકત્યારે,કહેજોઉં,આંહીંબધીસારીવાતોથતીહતી?[કરસનપ્રત્યે]અનેતુંપણઠીકઅક્કલવાળોઆદમીલાગેછ;તારુંનામશું,ભાઈ? | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |કરસન : | ||
|મારુંનામ|કરસનદાસ—કેશવોતોમારાભત્રીજાનુંનામ. | |મારુંનામ|કરસનદાસ—કેશવોતોમારાભત્રીજાનુંનામ. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |દેવદત્ત : | ||
|ઓહો!તારાજભત્રીજાનુંનામકેશવોકે?ત્યારેતોતમારાંબેઉનાંનામહુંરાજાજીનીપાસેખાસમૂકીશ. | |ઓહો!તારાજભત્રીજાનુંનામકેશવોકે?ત્યારેતોતમારાંબેઉનાંનામહુંરાજાજીનીપાસેખાસમૂકીશ. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
હરિયો : | |||
|અનેઅમારુંશુંથશે? | |અનેઅમારુંશુંથશે? | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |દેવદત્ત : | ||
|એહુંશુંજાણું,બાપુ?અત્યારેઆંખનાંપાણીડાંપાડવાબેઠાછો,અનેથોડીઘડીપહેલાંકેવોજુદોજસૂરકાઢતાહતા!એવાતોશુંરાજાજીએનથીસાંભળી?રાજાજીનેતોબધીયેબધીખબરપડીજાયછે. | |એહુંશુંજાણું,બાપુ?અત્યારેઆંખનાંપાણીડાંપાડવાબેઠાછો,અનેથોડીઘડીપહેલાંકેવોજુદોજસૂરકાઢતાહતા!એવાતોશુંરાજાજીએનથીસાંભળી?રાજાજીનેતોબધીયેબધીખબરપડીજાયછે. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |બધા : | ||
|એભાઈસાહેબ,તમારીગૌ!અમેકાંઈબોલ્યાનથી.એતો|કરસનદાસકેફરસનદાસશાસ્તરનીવાતોકરતોહતો. | |એભાઈસાહેબ,તમારીગૌ!અમેકાંઈબોલ્યાનથી.એતો|કરસનદાસકેફરસનદાસશાસ્તરનીવાતોકરતોહતો. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |કરસન : | ||
|ચુપકર,મારુંનામબગાડમા.મારુંનામ|કરસનદાસછે.હુંખોટુંનહીંબોલું—હુંતોબોલ્યોહતોકે‘શાસ્તરછે,તેમશસ્તરપણછે,જોરાજાશાસ્તરથીનમાનેતોપછીશસ્તરપણછે’.કેમખરુંકેનહીં,મહેરબાન? | |ચુપકર,મારુંનામબગાડમા.મારુંનામ|કરસનદાસછે.હુંખોટુંનહીંબોલું—હુંતોબોલ્યોહતોકે‘શાસ્તરછે,તેમશસ્તરપણછે,જોરાજાશાસ્તરથીનમાનેતોપછીશસ્તરપણછે’.કેમખરુંકેનહીં,મહેરબાન? | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |દેવદત્ત : | ||
|બરાબરબોલ્યો,ભાઈ,તારીલાયકાતપ્રમાણેજતુંબોલ્યો.શસ્ત્રએટલેશું?શસ્ત્રએટલેબળ,ખરું?હવેતમારુંસહુનુંબળશું?‘दुर्बल्यस्यबलंराजा’ખરુંને?બળહીનનુંબળએનોરાજા.વળીપાછું,‘बालानांरोदनंबलम्’ખરું?અનેતમે|બધારાજાજીનીઆગળતોબાળકજગણાઓ,ખરું?એટલેકે,ટૂંકામાં,રોવુંકકળવુંએતમારાંશસ્ત્ર.વાહ!ભારેબુદ્ધિનીવાત!પ્રથમતોમનેકાંઈસમજાણુંનહોતું.તારુંનામશું,ભાઈ? | |બરાબરબોલ્યો,ભાઈ,તારીલાયકાતપ્રમાણેજતુંબોલ્યો.શસ્ત્રએટલેશું?શસ્ત્રએટલેબળ,ખરું?હવેતમારુંસહુનુંબળશું?‘दुर्बल्यस्यबलंराजा’ખરુંને?બળહીનનુંબળએનોરાજા.વળીપાછું,‘बालानांरोदनंबलम्’ખરું?અનેતમે|બધારાજાજીનીઆગળતોબાળકજગણાઓ,ખરું?એટલેકે,ટૂંકામાં,રોવુંકકળવુંએતમારાંશસ્ત્ર.વાહ!ભારેબુદ્ધિનીવાત!પ્રથમતોમનેકાંઈસમજાણુંનહોતું.તારુંનામશું,ભાઈ? | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |કરસન : | ||
|મારુંનામ કરસનદાસ,કેશવોતોમારોભત્રીજો. | |મારુંનામ કરસનદાસ,કેશવોતોમારોભત્રીજો. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |બધા : | ||
|એમહેરબાન!અમનેમાફકરો. | |એમહેરબાન!અમનેમાફકરો. | ||
}} | }} | ||
{{Ps | {{Ps | ||
| | |દેવદત્ત : | ||
|હુંમાફકરનારોકોણ,ભાઈ?હવેરાજાજીનીઆગળરોકકળકરીજુઓ,જોમાફકરેતો. | |હુંમાફકરનારોકોણ,ભાઈ?હવેરાજાજીનીઆગળરોકકળકરીજુઓ,જોમાફકરેતો. | ||
Revision as of 06:00, 25 July 2022
સ્થળ :રાજમાર્ગ,લોકોનીમેદની. |કાનોહજામ : |અરેભાઈઓ!રોવાનાદીહવેનથીરહ્યા.ખૂબરોયા,પણકાંઈવળ્યું? }}
| style="vertical-align:top; width: બધાંકામથાય.કહેવતછેકે‘હિંમતેમરદાંતોમદદેખુદા’.
em;" | મનજીપટેલ : |
સાચુંકહ્યું,ભાઈ,છાતીકાઢીએતો |
| કરસનલુવાર : | ભીખમાગ્યેકાંઈનવળે;આપણેતોલૂંટકરશું. |
| કાનોહજામ : | સાચું.ખરુંકેનહીં,ભાભા?તમેતોબ્રાહ્મણનાદીકરાછો.કહોતો,લૂંટફાટમાંકાંઈપાપખરું? |
| નંદલાલ : | જરાયનહીં.ભૂખભાંગવામાંકાંઈપાપજનબેસે.જુઓ,શાસ્ત્રમાંઅગ્નિનેપાવકકહ્યોછે;અર્થાત્,અગ્નિવડેસકળપાપનષ્ટથાય.તોપછીજઠરાગ્નિકરતાંતોમોટીકોઈઆગજનથી! |
| style="vertical-align:top; width: બધાંનાંખોરડાંબાળીનેમેદાનકરીનાખીએ.
em;" | બધા : |
આગ!હાં,આગ!ઠીકકહ્યું,મહારાજ!જીવતારહો!તોપછીએમજકરીએ.આપણેઆગજલગાડીદઈએ.અલ્યાભાઈ!આગમાંકાંઈપાપજનબેસે,હો!હવેતોએ |
| કરસનલુવાર : | મારીપાસેત્રણભાલાંછે. |
| મનજીપટેલ : | અનેમારીપાસેએકહળછે.એટલેહવેતોએતમામમુગટવાળાઓનાંમાથાં,ધૂળનાંઢેફાંનીજેમ,ખેડીજનાખું. |
| સલેમાનઘાંચી : | મારીપાસેયએકકુવાડીછે.પણભાગતાંભાગતાંઘેરભૂલીગયોછું. |
| મનસુખલાલવાણિયો : | અલ્યા,તમેતેશુંમરવાનાથયાછો?શુંબોલોછો?પહેલાંરાજાનેવાતસંભળાવો,પછીજોએનસાંભળેતોબીજોવિચારકરશું. |
| કાનો : | હુંયેએમજકહુંછું. |
| કરસન : | મનેપણએમજલાગેછે. |
| સલેમાન : | હુંપણપહેલેથીજકહુંછુંકે,ભાઈ,તમેઆવાણિયાનાછોકરાનેબોલવાદ્યો.ઠીકત્યારે,ભાઈ,તુંરાજાથીડરીશનહીંને? |
| style="vertical-align:top; width: બધાલૂંટકરવાતૈયારથયા,તોપછીહુંશુંબેવેણબોલીપણનહીંશકું?
em;" | મનસુખલાલ : |
મનેકોઈનોડરનથી.તમે |
| મનજી : | હુલ્લડકરવુંએએકવાત,અનેભાષણકરવુંએબીજીવાત.હુંતોજોતોઆવુંછુંકેહાથહાલે,પણજીભનહાલે. |
| કાનો : | મોઢાનુંતોકાંઈકામજનથઈશકે—અન્નપણનમળે,નેવાતપણનબને. |
| કરસન : | ઠીક,પણતુંકહીશશું? |
| મનસુખ : | હુંકાંઈદબાઈનેનહીંબોલું.હુંતોસીધોશાસ્ત્રજસંભળાવીશ. |
| સલેમાન : | હેઈખરાં!તનેશાસ્તરપણઆવડેછેકે?ભઈ,હુંતોપે’લેથીજકે’તો’તોકેઆવાણિયાનાછોકરાનેબોલવાદ્યો—ઈપંડિતછે. |
| મનસુખ : | બસ,હુંતોપાધરુંજશરૂકરીશકે: |
{{Ps अतिदर्पेहतालङ्काअतिमानेचकौरव:| अतिदानेबर्लिर्बद्ध:सर्वमत्यन्तंगर्हितम्|| |હરિયોકુંભાર : |હં,આનુંનામશાસ્તર!
|કાનો : |[બ્રાહ્મણપ્રત્યે]કાંભાભા,તમેતોબ્રાહ્મણનાદીકરાછો.કહો,આશાસ્તરખરુંને?તમનેતોબધુંયઆવડતુંહશે. }}
| નંદલાલ : | હાજતો,આવડેજતો,શાસ્તરવાંચ્યાંહોયએટલેજાણીએજતો.પણરાજાજોશાસ્તરનહીંસમજે,તોતુંએનોઅર્થશીરીતેસમજાવીશ,કહેતો? |
| મનસુખ : | અર્થાત્,બહુચડવામાંમાલનથી. |
| ઝવેરવાંઝો : | અલ્યા,આવડીમોટીબાબતનોઆવડોજઅર્થથયો? |
| સલેમાન : | એમનહોયતોપછીશાસ્તરશેનું? |
| નંદલાલ : | બાપા,કુંભારકણબીજેવાતટૂંકામાંકહીનાખે,એજવાતમોટાંમાણસોમોટીરીતેકરે. |
| મનજી : | વાતતોઠીકછે.પણ‘બહુચડવામાંમાલનથી’એટલુંકહ્યેશુંરાજાનીઆંખઊઘડીજશે? |
| ઝવેરવાંઝો : | પણઆએકશાસ્તરથીનહીંપતે,બીજાંશાસ્તરજોશે. |
| style="vertical-align:top; width:
तस्मात्मित्रंचपुत्रंचताडयेत्नतुलालयेत्em;" | મનસુખ : |
તોમારીપાસેતોભંડારભર્યોછે.હુંકહીશકે
लालनेबहवोदोषास्ताडनेबहवोगुणा: |
| સલેમાન : | પણએકલાશાસ્તરથીતેકાંઈચાલે?એમાંમારીઘાણીનીવાતક્યારેઆવશે?સાથેસાથેક્યાંકમારીઘાણીનીવાતજોડીનદેવાય? |
| નંદલાલ : | જોનેઆમારોબેટો,ઘાણીનીસાથેશાસ્તરજોડવાઆવ્યોછે!ગગા!શાસ્તરતેશુંતારોઢાંઢોછે? |
| ઝવેરવાંઝો : | ઘાંચીનાછોકરામાંઅક્કલક્યાંથીહોય? |
| કરસન : | અનેબરડોરીઢોકર્યાવગરઅક્કલક્યાંથીઆવે?એતોઠીક,પણમારીવાતયાદરહેશેકે?મારુંનામકરશનછેહો,કેશવોતોમારાભત્રીજાનુંનામ.એતોબુધકોટમાંરહેછે.એજ્યારેત્રણવરસનોહતોત્યારે— |
{{Ps હરિયો : |એબધુંયસમજ્યા,પણજોકાલરાજાશાસ્તરનસાંભળે— }}
| કરસન : | તોપછીઆપણેશાસ્તરમેલીનેશસ્તરલેશું. |
| કાનો : | શાબાશ,દોસડા!શાસ્તરમેલીનેશસ્તર! |
| મનજી : | અલ્યાએકોણબોલ્યું? |
| style="vertical-align:top; width: કરસન,કેશવોતોમારાભત્રીજાનુંનામ.
em;" | કરસન : |
[સગર્વ]હુંબોલ્યોહું.મારુંનામ |
| કાનો : | ઠીકકહ્યું,ભાઈ—શાસ્તરઅનેશસ્તર—કો’કદીશાસ્તરતોકો’કદીશસ્તર;નેકો’કદીશસ્તરતોકો’કદીશાસ્તર. |
| ઝવેરવાંઝો : | પણઆતોગોટાળોથયો.છેવટનક્કીશુંથયું?શાસ્તરકેશસ્તર? |
| સલેમાનઘાંચી : | મારોબેટોવાંઝોખરોને!આટલુંયસમજ્યોનહીં?ત્યારેઅત્યારસુધીઆશુંમાથાંફોડ્યાં?જો,નક્કીએમઠર્યુંકે :શાસ્તરનોમહિમાસમજવામાંબહુવારલાગે,પણશસ્તરનોમહિમાતોચપટીવાગેત્યાંસમજાઈજાય. |
{{Ps અનેક : |[ઊંચેઅવાજે]તોપછીચૂલામાંજાયશાસ્તર—ઉપાડોશસ્તર. [દેવદત્તપ્રવેશકરેછે.] |દેવદત્ત : |લાંબીમાથાકૂટનીજરૂરનહીંપડે,હમણાંજચૂલામાંજાશો,એનીજતૈયારીથાયછે.બેટમજી,ઓરાઆવો,શુંબોલતાહતાતમે|બધા? }} {{Ps સુલેમાન : |અમેતોઆપંડિતનાછોકરાપાસેશાસ્તરસાંભળતાહતા. }}
| દેવદત્ત : | અરેવાહ!ભારીધ્યાનદઈનેશાસ્ત્રસાંભળોછોહો!તમારાબરાડાઠેઠરાજાજીનેકાનેસંભળાયા.કેમજાણેધોબીવાડમાંઆગલાગીહોય! |
| કાનો : | તમારેશુંદુઃખ,ગોરબાપા?તમેતોરાજનાંપાકાંસીધાંખાઈખાઈનેરોજફૂલતાજાઓછો;અનેઆંહીંભૂખેઅમારીનાડિયુંતૂટેછે.અમેશુંઆહરખનીચિચિયારીપાડીએછીએ? |
| મનજી : | આજકાલહળવુંબોલીએતોસાંભળેછેજકોણ?આજતોરાડપાડીનેજવાતકહેવીપડેછે. |
| કરસન : | આજસુધીખૂબરોયા-કકળ્યા.હવેજોઈએ,બીજોઉપાયછેકેનહીં. |
| દેવદત્ત : | શુંકહ્યું,અલ્યા!તમેબહુફાટ્યાછો.સાંભળવુંછે?સાંભળો,કહુંછું: |
{{Ps नसमानसमानसमानसमागममापसमीक्ष्यवसन्तनभ: भ्रमदभ्रमदभ्रमदभ्रमदभ्रमदच्छलत :खलुकामिजन:| હરિયો : |ઓમારાબાપ!આતેશાપદ્યેછેકેશું? |દેવદત્ત : |[મનસુખતરફ]તુંતોમોટામાણસનોદીકરોછે,શાસ્ત્રપણજાણછ,બોલ,આવાતબરાબરકેનહીં?नसमानसमानसमानसम्! }}
| મનસુખ : | આહા!બરાબર!આનુંનામતેશાસ્ત્ર;અનેહુંપણઆજવાતકહેતોહતોને! |
| style="vertical-align:top; width: બધાબેવકૂફબનીનેમરવાનાકેનહીં?‘भ्रमदभ्रमदभ्रमत्’
em;" | દેવદત્ત : |
[નંદલાલપ્રત્યે]નમસ્કાર!તમેબ્રાહ્મણલાગોછો,ખરુંને?તમેશુંકહોછો?બોલો.પરિણામેઆ |
| style="vertical-align:top; width: બધાગામડિયાખરાને!
em;" | નંદલાલ : |
હુંપણએજવાતકહીરહ્યોછું,પણસમજેછેકોણ,બાપ? |
| દેવદત્ત : | [મનજીપ્રત્યે]આતમામનીઅંદરએકતુંસમજુમાણસલાગછ.ઠીકત્યારે,કહેજોઉં,આંહીંબધીસારીવાતોથતીહતી?[કરસનપ્રત્યે]અનેતુંપણઠીકઅક્કલવાળોઆદમીલાગેછ;તારુંનામશું,ભાઈ? |
| style="vertical-align:top; width: કરસનદાસ—કેશવોતોમારાભત્રીજાનુંનામ.
em;" | કરસન : |
મારુંનામ |
| દેવદત્ત : | ઓહો!તારાજભત્રીજાનુંનામકેશવોકે?ત્યારેતોતમારાંબેઉનાંનામહુંરાજાજીનીપાસેખાસમૂકીશ. |
{{Ps હરિયો : |અનેઅમારુંશુંથશે? }}
| દેવદત્ત : | એહુંશુંજાણું,બાપુ?અત્યારેઆંખનાંપાણીડાંપાડવાબેઠાછો,અનેથોડીઘડીપહેલાંકેવોજુદોજસૂરકાઢતાહતા!એવાતોશુંરાજાજીએનથીસાંભળી?રાજાજીનેતોબધીયેબધીખબરપડીજાયછે. |
| style="vertical-align:top; width: કરસનદાસકેફરસનદાસશાસ્તરનીવાતોકરતોહતો.
em;" | બધા : |
એભાઈસાહેબ,તમારીગૌ!અમેકાંઈબોલ્યાનથી.એતો |
| style="vertical-align:top; width: કરસનદાસછે.હુંખોટુંનહીંબોલું—હુંતોબોલ્યોહતોકે‘શાસ્તરછે,તેમશસ્તરપણછે,જોરાજાશાસ્તરથીનમાનેતોપછીશસ્તરપણછે’.કેમખરુંકેનહીં,મહેરબાન?
em;" | કરસન : |
ચુપકર,મારુંનામબગાડમા.મારુંનામ |
| style="vertical-align:top; width: બધારાજાજીનીઆગળતોબાળકજગણાઓ,ખરું?એટલેકે,ટૂંકામાં,રોવુંકકળવુંએતમારાંશસ્ત્ર.વાહ!ભારેબુદ્ધિનીવાત!પ્રથમતોમનેકાંઈસમજાણુંનહોતું.તારુંનામશું,ભાઈ?
em;" | દેવદત્ત : |
બરાબરબોલ્યો,ભાઈ,તારીલાયકાતપ્રમાણેજતુંબોલ્યો.શસ્ત્રએટલેશું?શસ્ત્રએટલેબળ,ખરું?હવેતમારુંસહુનુંબળશું?‘दुर्बल्यस्यबलंराजा’ખરુંને?બળહીનનુંબળએનોરાજા.વળીપાછું,‘बालानांरोदनंबलम्’ખરું?અનેતમે |
| કરસન : | મારુંનામ કરસનદાસ,કેશવોતોમારોભત્રીજો. |
| બધા : | એમહેરબાન!અમનેમાફકરો. |
{{Ps |દેવદત્ત : |હુંમાફકરનારોકોણ,ભાઈ?હવેરાજાજીનીઆગળરોકકળકરીજુઓ,જોમાફકરેતો.