12,353
edits
ચંદ્રહાસ આખ્યાન/કડવું ૨૬: Difference between revisions
કડવું 26 Formatting Completed
MeghaBhavsar (talk | contribs) No edit summary |
(કડવું 26 Formatting Completed) |
||
| Line 2: | Line 2: | ||
{{Heading|કડવું ૨૬|}} | {{Heading|કડવું ૨૬|}} | ||
{{Color|Blue|[ચંદ્રહાસનાં ચંપકમાલિની સાથે વિવાહ થાય છે. રાજા વર-વહુને આશીર્વાદ આપે છે. પછી બે કન્યા સાથે લગ્ન કરેલા ચંદ્રહાસે પ્રણામ કરવા માટે પોતાના સસરાને બોલાવ્યા. ચંદ્રહાસને રાજમહેલમાં જોઈને ધૃષ્ટબુદ્ધિ તરત જ પૂછે ચંદ્રહાસે કહ્યું કે મારા બદલે મદન પૂજા કરવા મદન ગયો છે આ સાંભળતા જ ધૃષ્ટબુદ્ધિ મૂર્છિત થઈ જાય છે.]}} | {{Color|Blue|[ચંદ્રહાસનાં ચંપકમાલિની સાથે વિવાહ થાય છે. રાજા વર-વહુને આશીર્વાદ આપે છે. પછી બે કન્યા સાથે લગ્ન કરેલા ચંદ્રહાસે પ્રણામ કરવા માટે પોતાના સસરાને બોલાવ્યા. ચંદ્રહાસને રાજમહેલમાં જોઈને ધૃષ્ટબુદ્ધિ તરત જ પૂછે ચંદ્રહાસે કહ્યું કે મારા બદલે મદન પૂજા કરવા મદન ગયો છે આ સાંભળતા જ ધૃષ્ટબુદ્ધિ મૂર્છિત થઈ જાય છે.]}} | ||
{{c|'''રાગ : સામેરી'''}} | |||
નારદજી એમ ઊચરે : સુણ, પારથ બળવંતજી, | {{block center|<poem>નારદજી એમ ઊચરે : સુણ, પારથ બળવંતજી, | ||
મરણથી ઊગર્યો રાજા, જેને માથે શ્રીભગવંતજી.{{space}} ૧ | મરણથી ઊગર્યો રાજા, જેને માથે શ્રીભગવંતજી.{{space}} {{r|૧}} | ||
હવે ચંપકમાલિની કેમ પરણી, તે કહું કથાયજી, | હવે ચંપકમાલિની કેમ પરણી, તે કહું કથાયજી, | ||
ચંદ્રહાસ કુંતલને મંદિર હરિ ભજતો જાયજી.{{space}} ૨ | ચંદ્રહાસ કુંતલને મંદિર હરિ ભજતો જાયજી.{{space}} {{r|૨}} | ||
પોંખી-પૂજીને ઘરમાં લીધાં, ગાલવ દેખી પ્રસન્ન થાયજી, | પોંખી-પૂજીને ઘરમાં લીધાં, ગાલવ દેખી પ્રસન્ન થાયજી, | ||
રાજાને કહે : ‘ઉતાવળ કીજે, લગ્નવેળા જાયજી.’{{space}} ૩ | રાજાને કહે : ‘ઉતાવળ કીજે, લગ્નવેળા જાયજી.’{{space}} {{r|૩}} | ||
માહેરામાં ગોત્રોચ્ચાર કીધા, ચોરીમાં તેડી લાવ્યાજી; | માહેરામાં ગોત્રોચ્ચાર કીધા, ચોરીમાં તેડી લાવ્યાજી; | ||
કુંતલે કન્યાદાન દીધું; દેવ ગગને જોવા આવ્યાજી.{{space}} ૪ | કુંતલે કન્યાદાન દીધું; દેવ ગગને જોવા આવ્યાજી.{{space}} {{r|૪}} | ||
મંગળફેરા પહેલા ફરિયાં, આપ્યા હસ્તી, મૂક્યું પાણીજી; | મંગળફેરા પહેલા ફરિયાં, આપ્યા હસ્તી, મૂક્યું પાણીજી; | ||
ગાલવ ઋષિ વખાણ કરે છે, હરખ હૈયામાં આણીજી.{{space}} ૫ | ગાલવ ઋષિ વખાણ કરે છે, હરખ હૈયામાં આણીજી.{{space}} {{r|૫}} | ||
બીજા મંગળફેરામાં આપ્યાં કનક સહિત સપ્ત ધાતુજી; | બીજા મંગળફેરામાં આપ્યાં કનક સહિત સપ્ત ધાતુજી; | ||
એમ રાજેએ માંડ્યું દાન જ, મન રાખ્યું ત્યાં માતું<ref>માતું – ઉમંગમાં ઉદાર</ref>જી.{{space}} ૬ | એમ રાજેએ માંડ્યું દાન જ, મન રાખ્યું ત્યાં માતું<ref>માતું – ઉમંગમાં ઉદાર</ref>જી.{{space}} {{r|૬}} | ||
ત્રીજા મંગળના ફેરામાં આપી વસ્તુ રાજ્યાસન માંયજી; | ત્રીજા મંગળના ફેરામાં આપી વસ્તુ રાજ્યાસન માંયજી; | ||
રથ સુખપાલ<ref>સુખપાલ – પાલખી</ref> ને વસ્ત્ર નાનાવિધ મન મૂકી આપ્યાં ત્યાંયજી.{{space}} ૭ | રથ સુખપાલ<ref>સુખપાલ – પાલખી</ref> ને વસ્ત્ર નાનાવિધ મન મૂકી આપ્યાં ત્યાંયજી.{{space}} {{r|૭}} | ||
ચોથો મંગળ ફેરો ફરિયાં, આપ્યું રાજ્યસનજી; | ચોથો મંગળ ફેરો ફરિયાં, આપ્યું રાજ્યસનજી; | ||
ચંદ્રહાસને પગે પડિયા, રાયજી બોલ્યા વચનજી :{{space}} ૮ | ચંદ્રહાસને પગે પડિયા, રાયજી બોલ્યા વચનજી :{{space}} {{r|૮}} | ||
‘અમો અપરાધી વનમાં જાશું; પુત્રીને છેહ ન દેશોજી; | ‘અમો અપરાધી વનમાં જાશું; પુત્રીને છેહ ન દેશોજી; | ||
વિષયા તો ઘણું રૂપવાન છે; રૂડું ભૂડું કાંઈ ન કહેશોજી.’{{space}} ૯ | વિષયા તો ઘણું રૂપવાન છે; રૂડું ભૂડું કાંઈ ન કહેશોજી.’{{space}} {{r|૯}} | ||
પછે કંસાર જમ્યાં વરકન્યા, હૈયે હર્ષ ન માયજી; | પછે કંસાર જમ્યાં વરકન્યા, હૈયે હર્ષ ન માયજી; | ||
ચંપકમાલિની આનંદ પામી, જે પરણી ચંદ્રહાસ રાયજી.{{space}} ૧૦ | ચંપકમાલિની આનંદ પામી, જે પરણી ચંદ્રહાસ રાયજી.{{space}} {{r|૧૦}} | ||
પછે રાજા સ્ત્રી સાથે વન ચાલ્યા, વનકૂળ અંગે ધરતાજી, | પછે રાજા સ્ત્રી સાથે વન ચાલ્યા, વનકૂળ અંગે ધરતાજી, | ||
પુત્રીને શિખામણ દીધી : ‘આળસ ન સેવા કરતાંયજી.’{{space}} ૧૧ | પુત્રીને શિખામણ દીધી : ‘આળસ ન સેવા કરતાંયજી.’{{space}} {{r|૧૧}} | ||
ચંદ્રહાસ વળાવી વળિયો; ચંપકમાલિનીએ આંખ ભરીજી; | ચંદ્રહાસ વળાવી વળિયો; ચંપકમાલિનીએ આંખ ભરીજી; | ||
ચંદ્રહાસે સાતા દીધી : ‘રેશો મા, સુંદરીજી.’{{space}} ૧૨ | ચંદ્રહાસે સાતા દીધી : ‘રેશો મા, સુંદરીજી.’{{space}} {{r|૧૨}} | ||
રાજ્યાસને કુંવર બેઠો, શાલિગ્રામ પર છત્ર ધરાયજી. | રાજ્યાસને કુંવર બેઠો, શાલિગ્રામ પર છત્ર ધરાયજી. | ||
બે સ્ત્રીઓ આર્ધાંગે રહેતી, સુંદર શોભે શોભાયજી.{{space}} ૧૩ | બે સ્ત્રીઓ આર્ધાંગે રહેતી, સુંદર શોભે શોભાયજી.{{space}} {{r|૧૩}} | ||
આવ્યા ગાલવ ઋષિ કહેતા : ‘ચંદ્રહાસ જોગ | આવ્યા ગાલવ ઋષિ કહેતા : ‘ચંદ્રહાસ જોગ | ||
ચંદ્રહાસે પૂજન કીધું, સંતોષિયા ભગવાનજી.{{space}} ૧૪ | ચંદ્રહાસે પૂજન કીધું, સંતોષિયા ભગવાનજી.{{space}} {{r|૧૪}} | ||
‘અરે ગુરુજી, કોણ એવો છે સસરાને લાવે તેડીજી? | ‘અરે ગુરુજી, કોણ એવો છે સસરાને લાવે તેડીજી? | ||
આપણા રાજમાં જે ખાઈ ગયો છે, તે સર્વે લીજે ઝંઝોડીજી.’{{space}} ૧૫ | આપણા રાજમાં જે ખાઈ ગયો છે, તે સર્વે લીજે ઝંઝોડીજી.’{{space}} {{r|૧૫}} | ||
ત્યારે ઋષિ કહે : ‘એ કાર્ય મારું,’ કહી ઉતાવળો ચાલ્યોજી; | ત્યારે ઋષિ કહે : ‘એ કાર્ય મારું,’ કહી ઉતાવળો ચાલ્યોજી; | ||
સવારે શપ્યાથી ઊઠતાં પાપી પુરોહિત ઝાલ્યોજી.{{space}} ૧૬ | સવારે શપ્યાથી ઊઠતાં પાપી પુરોહિત ઝાલ્યોજી.{{space}} {{r|૧૬}} | ||
‘કુલિંદકુંવરને રાજ્ય આપ્યું, કુંતલ પધાર્યો વનજી; | ‘કુલિંદકુંવરને રાજ્ય આપ્યું, કુંતલ પધાર્યો વનજી; | ||
નામું લેખું ચોખ્ખું કરવા તેડે ચંદ્રહાસ રાજનજી.’{{space}} ૧૭ | નામું લેખું ચોખ્ખું કરવા તેડે ચંદ્રહાસ રાજનજી.’{{space}} {{r|૧૭}} | ||
સાંભળતાં હુંતાશન લાગ્યો : ‘જમાઈ જીવ્યો તે જુઓજી; | સાંભળતાં હુંતાશન લાગ્યો : ‘જમાઈ જીવ્યો તે જુઓજી; | ||
કુંવરી સાથે રાજ્ય પામ્યો, મેં મરાવ્યો નવ મૂઓજી.’{{space}} ૧૮ | કુંવરી સાથે રાજ્ય પામ્યો, મેં મરાવ્યો નવ મૂઓજી.’{{space}} {{r|૧૮}} | ||
દંત કરડતો ને મૂછ મરડતો આવ્યો રાજસભા મોઝારજી; | દંત કરડતો ને મૂછ મરડતો આવ્યો રાજસભા મોઝારજી; | ||
ચંદ્રહાસે માન જ દીધું; કર જોડી કીધો નમસ્કરજી.{{space}} ૧૯ | ચંદ્રહાસે માન જ દીધું; કર જોડી કીધો નમસ્કરજી.{{space}} {{r|૧૯}} | ||
ધુણાવી શીશ, ચઢાવી રીસ, મુખે બોલ્યો મર્મની માંહ્યજી : | ધુણાવી શીશ, ચઢાવી રીસ, મુખે બોલ્યો મર્મની માંહ્યજી : | ||
‘અરે સાધુ, મોકલ્યા’તા કરવા દેવી તણી પૂજાયજી!’{{space}} ૨૦ | ‘અરે સાધુ, મોકલ્યા’તા કરવા દેવી તણી પૂજાયજી!’{{space}} {{r|૨૦}} | ||
જમાઈ કહે : ‘જ્યારે ગયાની વેળા, ત્યારે હતું લગ્નજી; | જમાઈ કહે : ‘જ્યારે ગયાની વેળા, ત્યારે હતું લગ્નજી; | ||
મારે સાટે મોકલ્યા છે પૂજા કરવા મદનજી.’{{space}} ૨૧ | મારે સાટે મોકલ્યા છે પૂજા કરવા મદનજી.’{{space}} {{r|૨૧}} | ||
{{c|વલણ}} | |||
‘મોકલ્યો મદન પૂજાને,’ એવી વાત દુષ્ટે સાંભળી રે; | ‘મોકલ્યો મદન પૂજાને,’ એવી વાત દુષ્ટે સાંભળી રે; | ||
ઊડી ગયું મુખ ને પામ્યો દુઃખ, મૂર્ખને મૂર્ચ્છા વળી રે.{{space}} ૨૨ | ઊડી ગયું મુખ ને પામ્યો દુઃખ, મૂર્ખને મૂર્ચ્છા વળી રે.{{space}} {{r|૨૨}} | ||
</poem> | </poem>}} | ||
<br> | <br> | ||
| Line 81: | Line 80: | ||
}} | }} | ||
<br> | <br> | ||
<hr> | |||
{{reflist}} | |||