કાવ્ય-આચમન શ્રેણી – મકરન્દ દવે/૩૦. હૈયાની વાત

૩૦. હૈયાની વાત

કોકનાં તે વૅણને વીણી વીણીને, વીરા!
        ઉછી-ઉધારાં ન કરીએ;
હૈયે ઊગે એવી હૈયાની વાતને
        ફૂલ જેમ ફોરમતી ધરીએ.
કોયલ તો કોઈનો ટહુકો ન માગે ને
        મોરલો કોઈની કેકા,
માનવીનું કાળજ તે કેવું કર્યું?
        પીડ પોતાની, પારકા લ્હેકા!
રૂડા-રૂપાળા સઢ કોકના શું કામના?
        પોતાને તુંબડે તરીએ. —
કોઈ કોઈ સંભારે રામટેકરી,
        કોઈ ઓઢા-હોથલની ગુહા,
ચોમાસે ક્યાંક ક્યાંક શલોક ચગે
        ક્યાંક દરદે નીંગળતા દુહા:
જીવતી ને જાગતી જીવનની ખોઈમાં
        કોઈની ભભૂત ન ભરીએ. —
પોતાની વાંસળી પોતે બજાવીએ ને
        રેલાવી દઈએ સૂર,
ઝીલનારું એને ઝીલી લેશે, ભલે
        પાસે જ હોય કે દૂર:
ઓલ્યા તો મોતમાં જીવી ગિયા, વીરા!
        જીવતાં ન આપણે મરીએ. —
કોકનાં તે વૅણને વીણી વીણીને, વીરા!
        ઉછી-ઉધારાં ન કરીએ.
૨૪-૮-’૬૩
(સંજ્ઞા, પૃ. ૩૭-૩૮)