સમગ્ર અરધી સદીની વાચનયાત્રા/રવીન્દ્રનાથ ઠાકુર/બાળપણ ૨

          તેવખતેપાણીનાનળનહોતા. મહા-ફાગણમહિનાઓમાંનોકરોકાવડમાંગંગાનુંપાણીવહીલાવતા. ભોંયતળિયાનાઅંધારાઓરડાઓમાંહારબંધમોટીમોટીકોઠીઓગોઠવેલીહતી, તેમાંઆખાવરસનુંપીવાનુંપાણીભરીરાખવામાંઆવતું. ભોંયતળિયાનાએબધાઅંધારાઓરડાઓમાંછુપાઈનેઘરકરીરહેલાઓનેકોણનથીઓળખતું? તમારોકોળિયોકરીજવાએમનાંમોંફાટેલાંતૈયારછે, એમનીઆંખોપેટપરછે, એમનાકાનસૂપડાજેવાછે, નેપગઅવળાછે! એભૂતિયાછાયાનીપાસેથઈનેજ્યારેહુંઘરનીઅંદરનાભાગમાંજતો, ત્યારેમારીછાતીમાંફફડાટથઈજતો, અનેમારાપગભયથીદોડવામાંડતા. તેજમાનામાંરસ્તાનાકિનારેકિનારેબાંધેલાંનાળાંમાંભરતીવખતેગંગાનુંપાણીઆવતું. દાદાનાવખતથીએનાળાંનાપાણીપરઅમારાતળાવનોહકહતો. બારીઉઘાડીનાખવામાંઆવતીત્યારેખળખળખળખળકરતુંપાણીનદીનીપેઠેવહેવામાંડતુંઅનેબધેફીણફીણથઈજતું. માછલાંજાણેઊલટીબાજુએતરવાનીકસરતકરીદેખાડતાં. હુંદક્ષિણતરફનાવરંડાનોકઠેડોપકડીનેઆભોબનીજોઈરહેતો. છેવટેએતળાવનોકાળપણપૂરોથવાઆવ્યો. એનીઅંદરગાડાંનેગાડાંકચરોઠલવાવામાંડયો. તળાવબંધથતાંજગામડાગામનોલીલુંપ્રતિબિંબઝીલતોઆયનોજાણેકેચાલીગયો. (અનુ. રમણલાલસોની)