ગુજરાતી સાહિત્યકોશ ખંડ ૩/અનુક્રમ/ધ/ધૂર્તભ્રમણકથા

ધૂર્તભ્રમણકથા(Picaresque Novel) : કોઈએક સિદ્ધાન્તહીન, શઠ વ્યક્તિને નાયક તરીકે રજૂ કરી તેની જીવનકથા નિરૂપતી નવલકથા. આ પ્રકારની નવલકથાના નાયકને અનેક માલિકોના સેવક તરીકે પણ રજૂ કરવામાં આવે છે અને તે દ્વારા વિવિધ સ્તરે સમાજનું કટાક્ષયુક્ત ચિત્રણ કરવામાં આવે છે. સોળમી સદીના સ્પેનમાં આ નવલકથા-પ્રકાર સૌપ્રથમ ખેડાયો. અંગ્રેજી સાહિત્યમાં ડિફોની નવલકથા ‘મોલ ફ્લેન્ડર્સ’ આ પ્રકારની કૃતિ છે. પ.ના.