કોડિયાં/ઝંઝાવાત

ઝંઝાવાત

ભાંગો ભોગળ! ભાંગો ભોગળ!
          ખોલો બારીબારણાં!
સૃષ્ટિના તાંડવ મહીં તમ તાલ પૂરો!
          સાદ દે મ્હેરામણા!
આભ ચંદરવો,
          ઝણે સંગીત સાગરતાર:
પાનખરનાં ઓઢણાં,
ઝંઝાનિલે નિજ નૃત્ય માંડ્યું
          પૃથ્વીને પગથાર:
વન-ચમન ગાય હુલામણાં!
સૃષ્ટિના તાંડવ મહીં તમ સાથ પૂરો!
          સાદ દે મ્હેરામણા!
મયૂર નાચે મત્ત હૈયે,
          આભ પંખે પાથરી;
કપોત કૂજે કુંજેકુંજે
પાંખમાં પાંખો વણી;
આમલીની ડાળ વીંઝે વીંઝણા!
સૃષ્ટિના તાંડવ મહીં તમ તાલ પૂરો!
          સાદ દે મ્હેરામણા!
શિરિષતરુના શુષ્ક ઘૂઘરે,
          અનિલ બાજે ખંજરી;
સહકાર સુંદરીઓ હસી હસી,
          દાંત વેરે મંજરી.
શાલવનનાં પર્ણ ગાય ગધામણાં!
સૃષ્ટિના તાંડવ મહીં તમ તાલ પૂરો!
                   સાદ દે મ્હેરામણા!
શુષ્ક, ક્ષીણ, વિદીર્ણ,
                   જીર્ણ નીછે ખરે —
વિશ્વસંગીતમાં બસૂર જે,
                   સૃષ્ટિનૃત્યે તાલ જેના ના પડે!
નવ વિભવ ને નવ સૃજનમાં અળખામણા!
સૃષ્ટિના તાંડવ મહીં તમ તાલ પૂરો!
                   સાદ દે મ્હેરામણા!
નિસર્ગ નાચ્યો,
                   શુષ્ક પર્ણ સરી પડ્યાં;
પૃથ્વી નાચી,
                   માટીના થર ઊતર્યા;
          વ્યોમ નાચ્યું,
          હૃદય ડૂમા આંસુડાં થઈ ઓગળ્યા:
એક માનવ ના ઊઠ્યા, એને મીઠી આત્મપ્રતારણા!
સૃષ્ટિના તાંડવ મહીં તમ તાલ પૂરો!
                   સાદ દે મ્હેરામણા!
ભાંગો ભોગળ, ખોલો બારીબારણાં!
          સાગર પુકારે સાદ:
સાંકળ સહુ ખખડાવી જાય સમીરણા.
          ઝાડ જાગે, શુષ્ક ત્યાગે,
          પંખી પ્રાણી નાચતાં;
પણ માનવી ધડ ધડ કરી
          નિજ દ્વારબારી વાસતાં.
એને રૂઢ વ્હાલું: મૃત્યુનૃત્ય બિહામણાં!
સૃષ્ટિના તાંડવ મહીં તમ તાલ પૂરો!
                   સાદ દે મ્હેરામણા!
15-2-’32