હંસા
બટુભાઈ ઉમરવાડિયા
પાત્રો
હંસા
વિમળા
ઉર્સુલા
સુરમા
ધીમન્ત
નરેશ
જગદીશ
નોકર
પ્રવેશ ૧
(સમયઃ સવારના અગિયાર, સ્થળઃ નરેશના ઘરનો એક ઓરડો. હંસા ફૂલાદન ગોઠવતી હોય છે એટલામાં ધીમન્ત પ્રવેશ કરે છે.)
| ધીમન્તઃ
|
કેમ નરેશ બહાર ગયો છે?
|
| હંસાઃ
|
હા, પણ બેસો ને, ઑફિસે ગયા છે તે હમણાં આવશે. આઠ વાગ્યાના ગયા છે.
|
(બેઉ બેસે છે. જરા વાર પછી.)
| ધીમન્તઃ
|
પછી તમે વસન્ત-ઉત્સવમાં ગયાં હતાં કે? મારાથી તો ન જવાયું.
|
| હંસાઃ
|
(જરા વિચાર કરી) ના, મારાથી પણ નહોતું જવાયું.
|
| ધીમન્તઃ
|
કેમ વિચારમાં પડ્યાં?
|
| હંસાઃ
|
ના, અમસ્તું જ. હું નહોતી ગઈ.
|
| ધીમન્તઃ
|
નરેશ પણ નહોતો ગયો? એ તો ગયો જ હશે.
|
(હંસા ધીમન્તની સામે જુએ છે.)
(હંસાના મોં ઉપરના ભાવો સહેજ બદલાય છે. ધીમન્ત તે જુએ છે.)
| ધીમન્તઃ
|
(ઉતાવળે) તમને ખોટું લાગ્યું? માફ કરજો, હં. મેં તો અમસ્તું જ પૂછ્યું હતું. બધા લોકો એ જ વાત કરે છે એટલે મેં પણ સહેજ પૂછ્યું. મને ખબર નહિ કે તમને…
(ધીમન્તનું વાક્ય અધૂરું જ રહે છે. ધીમન્તને લાગે છે કે હંસા તે સાંભળતી નથી. બેઉ થોડી વાર ચૂપ રહે છે. ધીમન્ત ટેબલ પર પડેલાં છાપાં પર નજર ફેરવે છે.)
- હંસાબેન, આ જાણ્યું? ફરી વાર લડાઈ થવાની વકી છે.
|
(ધીમન્ત હંસા તરફ જોઈ રહે છે. ધીમન્તને સહેજ દિલગીરી થાય છે.)
| ધીમન્તઃ
|
તમારું શરીર સારું નથી?
|
| હંસાઃ
|
(સહેજ હસીને) ના, તદ્દન સારું છે, કેમ?
|
| ધીમન્તઃ
|
કેમ શું? છેલ્લી લડાઈ પછી તો નાનું બાળક પણ લડાઈના નામથી ત્રાસી ઊઠે છે. ને તમે તે જાણે કોઈએ કહ્યું હોય કે આજે દશમ છે ને; હશે, કહો તેમ બોલો છો.
|
| હંસાઃ
|
પણ એવી વાતમાં મને શી સમજ પડે? એ બધા દેશોનાં નામો પણ મને તો પૂરાં નથી આવડતાં, તો પછી…
|
| ધીમન્તઃ
|
તે તો અમને પણ નથી આવડતાં, તેથી શું?
|
| ધીમન્તઃ
|
તે તો અમને પણ નથી આવડતાં, તેથી શું?
|
| હંસાઃ
|
તારી વાત તો જુદી છે. તમે તો શીખી શકો.
|
| ધીમન્તઃ
|
ને તમે ન શીખી શકો? તમે તો બે સૈકા પહેલાંની વાત કરો છો. જુઓ ને ઉર્સુલા…
|
| હંસાઃ
|
હા, પણ એ તો કેવી ભણેલી છે! જગદીશભાઈએ એને તો બી.એ. કરી છે. મને કંઈ મારા માબાપે…
|
| ધીમન્તઃ
|
પણ એ બી.એ. થઈ તેથી થઈ રહ્યું? મને તો લાગે છે એનામાં તમારી અર્ધી આવડત નથી.
|
| ધીમન્તઃ
|
ને બીજા નથી કહેતા?
|
| ધીમન્તઃ
|
એક નરેશના સિવાય બધા કહે છે ને એ તો મૂરખ છે.
|
| હંસાઃ
|
એમ ન કહેશો; પણ આપણે એવી વાતનું શું કામ? ચાલો, લડાઈ થશે, પછી શું?
|
(ધીમન્ત હંસા તરફ જોઈ રહે છે.)
| ધીમન્તઃ
|
એ કેટલો ભાગ્યશાળી છે!
|
(નોકર દાખલ થાય છે.)
| નોકરઃ
|
બાઈ, જગદીશચંદરભાઈના ઘેરથી માણસ આવ્યો છે તે કહે છે સાહેબ આજે ત્યાં જમવાના છે તે ખોટી ન થશો.
|
(હંસાનું મોં પડી જાય છે.)