કૃતિકોશ/કોશ

Revision as of 06:03, 13 August 2023 by Meghdhanu (talk | contribs) (Created page with "<center> {{rule|height=2px}} {{rule|height=1px}} <big>{{center|{{color|DeepSkyBlue|કોશ}} }}</big> {{rule|height=1px}} {{rule|height=2px}} {|style="width:800px" |- |style="vertical-align: middle; padding: 0px;" | {{Justify| {{gap}}આ વિભાગ સ્વયંસ્પષ્ટ છે. ૧૯મી સદીના પૂર્વાર્ધથી શરૂ થયેલી કોશપ્રવૃત્તિ એ સદી પૂરી થતાંમાં...")
(diff) ← Older revision | Latest revision (diff) | Newer revision → (diff)


કોશ



આ વિભાગ સ્વયંસ્પષ્ટ છે. ૧૯મી સદીના પૂર્વાર્ધથી શરૂ થયેલી કોશપ્રવૃત્તિ એ સદી પૂરી થતાંમાં કોશરચનાની વિવિધ દિશામાં સતત, સારા પ્રમાણમાં ચાલી છે (એમાં અંગ્રેજી વિદ્યાપરંપરાને અને પદ્ધતિને ઝીલવાનાંં ઉત્સાહ ને સમજ દેખાય છે) આરંભની અનુસરણ-અનુવાદવૃત્તિ પછી સ્વતંત્ર કોશ-રચના તરફ વળી છે – એ આ વિભાગના અંગ્રેજી-ગુજરાતી કોશો, સંસ્કૃત-ગુજરાતી કોશો, સર્વવિદ્યામાળાઓ (સાય્‌ક્લોપીડિયા), કહેવત-રૂઢિપ્રયોગ કોશો – એવી વિવિધતામાં જોવા મળશે.
૧૯મી સદીમાં જ નર્મકથાકોશ (૧૮૭૦), નર્મકોશ (૧૮૭૩), બેલસરેનો વ્યુત્પત્તિલક્ષી અંગ્રેજી-ગુજરાતી કોશ (૧૮૯૫) જેવા આજે પણ મહત્ત્વના ને મહત્ત્વાકાંક્ષી લાગે એવા કોશ થયા છે. કોશ-ગ્રંથો, શક્ય એટલાં વધુ સાધનોથી, એકત્ર કરવાનો પ્રયત્ન કરેલો છે.


૧૮૨૧-૧૮૩૦
૧૮૨૨ ગુજરાતી અંગ્રેજી વોકેબ્યુલરી – મૂસ અરદેશર ફરામજી
૧૮૨૩ અંગરેજી તથા ગુજરાતી વાકાબિઉલારી (બી. આ. ૧૮૩૭) – (અનુ.)
લશ્કરી અરદેશર બેહરાંમજી, ફરદૂનજી મરજબાનજી
૧૮૪૧-૧૮૫૦
૧૮૪૧ ઈંગ્લીશ-ગુજરાતી વોક્યેબ્યુલરી – સોરાબશા ડોસાભાઈ
૧૮૪૧ શબ્દસમૂહ = અંગ્રેજી અને ગુજરાતી – સોરાબશા ડોસાભાઈ
૧૮૪૬ ડિક્શનરી ગુજરાતી એન્ડ ઇંગ્લીશ – મીરઝાં અલીકાઝીમ (+ અન્ય)
૧૮૫૧-૧૮૬૦
૧૮૫૧ શબ્દ-સમૂહ : અંગ્રેજી અને ગુજરાતી – ગ્રીન એચ. ( ‘આદિમુદ્રિત૦’માં, ૧૮૪૧નાં સોરાબશા ડોસાભાઈને નામે નોંધાયેલાં બે પુસ્તકો તેમજ આ, ‘ગુવ સોસાયટી લા. સૂચિ’ના ક્રમાંક અનુક્રમે ૪૪૮, ૧૫ (ઇં. ગુ. વોકે.),૧૬૦ (શબ્દસમૂહ – સોરાબશા) અને ૧૫૯ (ગ્રીન એચ.) બતાવે છે. તો આ એક જ? અનુુવાદરૂપ? કે જુદાં જુદાં? )
૧૮૫૨ શબ્દસંગ્રહ – મોતીરામ માણેકલાલ
૧૮૫૪ ડિક્શનરી ઇંગ્લિશ ઍન્ડ ગુજરાતી – રૉબર્ટસન ઈ. પી.
૧૮૫૬ ગ્લોસરી (જોડણીકોશ) – હોપ થિઓડોર સી.
૧૮૫૭ ગુજરાતી ઓર્થોગ્રાફિકલ ગ્લોસરી – કવિ હીરાચંદ કાનજી ( ‘સાહિત્યકોશ’.)( ‘ગુજરાતી અનેકાર્થ કોશ’નામનો એક કોશ પણ કવિ હીરાચંદ કાનજીના નામે ઉલ્લેખાયો છે. (‘અર્વાચીન કવિતા’)
૧૮૫૭ ઈંગ્લીશ ગુજરાતી ડિક્ષનેરી (ભાગ. ૧) – રાણીના નાનાભાઈ રૂસ્તમજી(+ મુસ અરદેશર)
૧૮૬૧-૧૮૭૦
૧૮૬૨ કથનસપ્તશતી [કહેવતસંગ્રહ] – કવિ દલપતરામ
૧૮૬૨ ઈંગ્લીશ એન્ડ ગુજરાતી ડિક્ષનેરી – મૂસ અરદેશર ફરામજી, કવિ નર્મદ, રાણીના નાનાભાઈ રુસ્તમજી (રાણીના-પ્રયુક્ત ૧૮૫૭ના કોશનો બીજો ભાગ?)
૧૮૬૨ ગુજરાથી ઈન્ગ્રેજી કોશ – કરસનદાસ મૂળજી(‘ગ્રાંટ કેટલોગ’. આ કોશ Pocket Dictionary : Gujarati And English એ રૂપે પણ મળે છે.)
૧૮૬૨ ઈંગ્લીશ એન્ડ ગુજરાતી ડિક્ષનેરી – ઝવેરી ઉમિયાશંકર, ત્રિભુવન દ્વારકાદાસ
૧૮૬૨ ઈંગ્લીશ એન્ડ ગુજરાતી ડિક્ષનેરી – મોતીરામ વિક્રમદાસ
૧૮૬૨-૬૩ ડિક્ષનેરી ગુજરાતી એન્ડ ઈંગ્લીશ – વાચ્છા શાપુરજી એદલજી
૧૮૬૨/૬૩? કથનાવળી – શેઠ મગનલાલ વખતચંદ
૧૮૬૩ ગુજરાતી કહેવતો – મુનશી ડોસાભાઈ સોરાબજી
૧૮૬૪ નામાર્થબોધ – કવિ હીરાચંદ કાનજી (આ કોશ પદ્યમાં લખાયેલો છે.)
૧૮૬૫ ગુજરાતી કોશાવળી – કવિ હીરાચંદ કાનજી
૧૮૬૫ કહેવતમુલ [કહેવતોનું મૂળ અને કથાઓ] – રબાડી પેશતનજી કાવસજી
૧૮૬૭ કલેકશન ઑફ ઈંગ્લિશ ફ્રેઝીઝ વિથ ધૅર ઇડિયોમેટિક ગુજરાતી ઇક્વિવેલન્ટ્‌સ – ગ્રીન એચ.
૧૮૬૮ શબ્દનાં મૂળ – ખીમજી પ્રેમજી
૧૮૬૮ ગુજરાતી કહેવતોની યાદી/ચોપડી – માસ્તર મંછારામ ઘેલાભાઈ (+ કીકાભાઈ પ્રભુરામ)
૧૮૬૮-૭૦ શબ્દાર્થકોશ : ૧, ૨ – દોલતરામ મણિરામ, રેવાશંકર અંબારામ
૧૮૬૯ શબ્દસમૂહ અને સંગ્રહ – મુનશી નરહરરામ
૧૮૬૯ કવિચરિત્ર – ડાહ્યાભાઈ ઘેલાભાઈ
૧૮૭૦ નર્મકથાકોશ – દવે નર્મદાશંકર ‘નર્મદ’
૧૮૭૧-૧૮૮૦
૧૮૭૧ સંસ્કૃત અને ગુજરાતી ડિક્શનરી – તાત્યા રણજીત
૧૮૭૨ વૉકેબ્યુલરી ઑફ સિલેક્ટેડ ટર્મ્સ યુઝ્‌ડ ઈન આટ્‌ર્સ, કૉમર્સ, લૉ – બામજી ડોસાભાઈ
૧૮૭૩ નર્મકોશ (બૃહદ) – દવે નર્મદાશંકર ‘નર્મદ’
૧૮૭૩ શબ્દાર્થ ધાતુસંગ્રહ – ભટ્ટ રામકૃષ્ણ દેવશંકર
૧૮૭૩ થી ૧૯૦૧ અંગ્રેજી-ગુજરાતી શબ્દકોશ [૧૩ ખંડોમાં] – રાણીના નાનાભાઈરૂસ્તમજી (‘સાહિત્યકોશ’. સંભવત : ૧૮૫૭, ૧૮૬૨માં પ્રગટ થયેલા બે ખંડો પછીના ખંડો. કેટલાકમાં અરદેશર મૂસની પણ હિસ્સેદારી. છેલ્લો ખંડ ૧૯૦૧ મરણોત્તર)
૧૮૭૪ ગુજરાતી અને અંગ્રેજી ડિક્શનરી [વાક્યો સાથે] – શાહ ઉકરડાભાઈ
૧૮૭૪ ગુજરાતીનો ગુજરાતી અને ઈંગ્રેજી કોશ – શિવશંકર કરસનજી
૧૮૭૪ આસપાસ  કાઠિયાવાડી શબ્દોનો સંગ્રહ – કિકાણી મણિશંકર
૧૮૭૬ ઉખાણાસંગ્રહ – પટેલ જેસંગ ત્રિ (+ શ્રીધર કહાનજી)
૧૮૭૭ ડિક્સનરી ઑવ ઇંગ્લીશ ઍન્ડ ગુજરાતી – દેસાઈ અંબાલાલ (+ અન્ય)
૧૮૭૭-૮૬ પહેલવી-ગુજરાતી અને ઈંગ્રેજી શબ્દકોશ : ૧-૪ – જામાસ્પઆશાના(દસ્તુર) મીનોચેહર
૧૮૭૯ ગુજરાતી શબ્દમૂળદર્શક કોશ – ભટ્ટ છોટાલાલ સેવકરામ
૧૮૮૦ અપભ્રષ્ટ શબ્દપ્રકાશ – પંડિત પ્રભાકર
૧૮૮૦ ઈંગ્લીશ ઇડિયમ્સ ટ્રાન્સલેટેડ ઈન ગુજરાતી – મિસ્ત્રી આઈ. એચ.
૧૮૮૧-૧૮૯૦
૧૮૮૫ ગુજરાતી કહેવતો – નાનજીઆણી કરીમઅલી રહીમ
૧૮૮૫ ડિક્શનરી : ગુજરાતી ઍન્ડ ઈંગ્લીશ – સાંકળચંદ વાડીલાલ
૧૮૮૫ ડિક્શનરી ઈંગ્લીશ ગુજરાતી ઍન્ડ ગુજરાતી ઇંગ્લીશ – કાલિદાસવ્રજભૂશણદાસ, બાલકિશન વ્રજભૂષણદાસ
૧૮૮૫ આસપાસ  અન્ત્યપ્રાસકોશ – આચાર્ય વલ્લભજી
૧૮૮૬ પોકેટ ડિક્શનરી : ગુજરાતી ઍન્ડ ઈંગ્લિશ – ઝવેરી એમ. (+ દલાલ એમ. એચ.)
૧૮૮૬ કચ્છી શબ્દાવળી : ભા. ૧ – પંડ્યા પ્રભુદાસ
૧૮૮૬ ગુજરાતી શબ્દાર્થકોશ – શાહ મોતીલાલ મનસુખલાલ
૧૮૮૮ કહેવતમાળા – ધોળકિયા નાથુશંકર ઉદયશંકર
૧૮૮૮ ઈંગ્લીશ પ્રોવર્બ્સ – અલીમહમ્મદ એ.
૧૮૮૮ ઇંગ્લીશ-ગુજરાતી ડિક્શનરી – યંગ રોબર્ટ
૧૮૮૯ ગુર્જર અગ્રેસર મંડળની ચિત્રાવલી [સચિત્ર પરિચય] – કેશવલાલ હરિવિઠ્ઠલદાસ
૧૮૮૯ ઔષધિકોશ – શુક્લ ચમનરાય શિવશંકર
૧૮૯૦ ગુજરાતી-દક્ષિણી ભાષાન્તર (ત્રી.આ.) – ચૌધરી હરિ
૧૮૯૦ ધી સ્ટાન્ડર્ડ ઈંગ્લીશ-ગુજરાતી ડિક્ષનેરી – વ્યાસ વિઠ્ઠલરાય
૧૮૯૦ આસપાસ  ગુજરાતી અંગ્રેજી કોશ (સંવર્ધિત) – ઝવેરી મોહનલાલ (મૂળ : કરસનદાસ મૂળજી)
૧૮૯૦ આસપાસ  કહેવત સમુદય – દોરડી બહેરામજી
૧૮૯૦ આસપાસ  ઉક્તિસંગ્રહ – શાસ્ત્રી વ્રજલાલ
૧૮૯૧-૧૯૦૦
૧૮૯૧ શબ્દાર્થભેદ અથવા પર્યાય તરીકે વપરાતા શબ્દો વચ્ચેનો તફાવત – પારેખ લલ્લુભાઈ
૧૮૯૧ સર્વવિદ્યામાળા અથવા ગુજરાતી સાય્‌ક્લોપીડિયા – સોલાન અરદેશરફરામજી (+ વાચ્છા માણેકજી)
૧૮૯૧ અ પ્રોનાઉંસીંગ પોકેટ ઇંગ્લીશ એન્ડ ગુજરાતી ડિક્શનરી – મોતીરામ ત્રિકમદાસ
૧૮૯૧ શબ્દાર્થભેદ અથવા પર્યાય-તફાવત – પારેખ લલ્લુભાઈ પ્રાણવલ્લભ
૧૮૯૨ ઈંગ્લીશ ગુજરાતી ડિક્શનરી – પટેલ એન. એચ. (+ અન્ય)
૧૮૯૨ પોકેટ ડીક્શનર– ગુજરાતી ઍન્ડ ઇંગ્લિંશ – પાંડે જેશિંગ (+ શાહમહાસુખ)
૧૮૯૩ જૈનકથારત્ન કોશ : ભાગ ૮ – પંડિત શ્રીરામ વિજયજી
૧૮૯૩ ગુજરાતી કહેવતો – મહેતા દામુભાઈ ડાહ્યાભાઈ
૧૮૯૪ સંસારકોશ ઓર એ વોકબ્યુલરી ઑફ આર્ટિકલ્સ ઑફ કૉમર્સ ઍન્ડ જનરલ યુટિલિટી ઈન ઇંગ્લિશ ઍન્ડ ગુજરાતી લૅગ્વેજીસ – બામનજી ડોસાભાઈ હોરમસજી
૧૮૯૫ સ્ટુડન્ટ્‌સ ગુજરાતી - અંગ્રેજી ડિક્શનરી – કારભારી ભગુભાઈ
૧૮૯૫ ગુજરાતી શબ્દાર્થસંગ્રહ : ૧ – દલાલ વિઠ્ઠલ
૧૮૯૫ સંસ્કૃત-ગુજરાતી ડિક્શનરી – મર્ચન્ટ એચ. જી.
૧૮૯૫ સંસ્કૃત-ગુજરાતી માર્ગોપદેશિકા – બેલસરે મલ્હાર ભીખાજી
૧૮૯૫ એટિમોલોજીકલ ગુજરાતી ઇંગ્લીશ ડિક્શનરી [પુન : ૧૯૦૪] – બેલસરે મલ્હાર ભીખાજી
૧૮૯૫ આસપાસ  સ્ટાર અંગ્રેજી-ગુજરાતી ડિક્શનરી – કારભારી ભગુભાઈ
૧૮૯૬ ધી સ્ટુડન્ટ્‌સ સ્ટાન્ડર્ડઈંગ્લીશ-ગુજરાતી ડિક્ષનેરી – વ્યાસ વિઠ્ઠલરાય
૧૮૯૮ રૂઢિપ્રયોગકોશ – ગાંધી ભોગીલાલ ભીખાભાઈ
૧૮૯૯ ગુજરાતી પ્રોવર્બ્સ વિથ ધેર ઇંગ્લિશ ઇક્વવેલન્ટ – કારભારી ભગુભાઈ
૧૮૯૯ સ્ટુડન્ટ્‌સ સ્ટાન્ડર્ડ ઇંગ્લીશ ગુજરાતી ડિક્શનરી – પટેલ શંકરભાઈ ગલાભાઈ (+ અન્ય)
૧૮૯૯ ન્યૂ પોકેટ ગુજરાતી-ઇંગ્લીશ ડિક્શનરી – બંગાળી એલ.એમ (+ મરચંટ એચ.જી)
૧૮૯૯ પોકેટ ગુજરાતી-ઇંગ્લિશ ડિક્શનરી – મિસ્ત્રી રુસ્તમજી
૧૮૯૯ જ્ઞાનચક્ર યાને ગુજરાતી સાઈક્લોપીડિયા : ૧ થી ૯ – શેઠના રતનજી ફરામજી
૧૮૯૯ શુદ્ધ શબ્દ પ્રદર્શન (વ્યુત્પત્તિ) – ભક્ત જયકૃષ્ણદાસ ગંગાદાસ
૧૯૦૦ શબ્દચિંતામણી (નવસંસ્કરણ ૨૦૧૦ "સંસ્કૃત ગુજરાતી કોશ"નામે) –વોરા સવાઈલાલ છોટાલાલ
૧૯૦૧-૧૯૧૦
૧૯૦૧ ગુજરાતી ઇંગ્લીશ ડિક્શનરી – પટેલ મણિલાલ દોલતરામ
૧૯૦૧ અંગ્રેજી-ગુજરાતી કોશ [છેલ્લો, ૧૩મો ખંડ, મ.] – રાણીના નાનાભાઈ રૂસ્તમજી [૧ : ૧૮૭૩]
૧૯૦૩ પોકેટ ગુજરાતી અંગ્રેજી ડિક્શનરી – પટેલ લલ્લુભાઈ ગો.
૧૯૦૩ કહેવતમાળા : ૧, ૨ (બીજી આ. ૨૦૦૯) – ખીરમ/પીતીત જમશેદજી નસરવાનજી (‘સાહિત્યકોશ’ પીતીત જમશેદજી નસરવાનજીને નામે ‘૧૯૦૩, કહેવતમાળા’ નોંધે છે. અન્યત્ર આ લેખકને નામે ‘ગુજરાતી પ્રોવર્બ્સ વિથ ધેર ઇંગ્લીશ ઇક્વવેલન્ટ’ (૧૯૦૩) પણ મળે છે. પીતીત-ખીરમ એક જ?)
૧૯૦૪ સંજ્ઞાદર્શક કોશ/સાંખ્યાત શબ્દાવલી – શેઠના રતનજી ફરામજી
૧૯૦૬ મહાભારત અંગ્રેજી ગુજરાતી ડિક્શનરી – દેસાઈ બી. સી.
૧૯૦૯ ગુજરાતી, ગુજરાતી કોશ – પટેલ લલ્લુભાઈ ગોકળદાસ
૧૯૦૧૧૯૧૧-૧૯૨૦
૧૯૧૧ અમરકોષ – ખંડોલ (મિયાગામવાળા) ધર્મચંદ
૧૯૧૧ ધી કોન્ડેન્સ્ડ ઈંગ્લીશ-ગુજરાતી ડિક્ષનેરી – વ્યાસ વિઠ્ઠલરાય
૧૯૧૧ ગુજરાતી કહેવતસંગ્રહ – શાહ આશારામ દલીચંદ
૧૯૧૧ આસપાસ  ધી પોકેટ ઇંગ્લીશ-ગુજરાતી ડિક્ષનેરી – વ્યાસ વિઠ્ઠલરાય
૧૯૧૨ કન્સાઈઝ ઇંગ્લીશ ગુજરાતી ડિક્શનરી – પટેલ શંકરભાઈ ગલાભાઈ
૧૯૧૨ સચિત્ર સાક્ષરમાળા [આલ્બમ] – જોશીપુરા જયસુખરાય પુ.
૧૯૧૨ ઉર્દૂ મિશ્ર ગુજરાતી કોશ (સ્વર વિભાગ) – હયસની નિજામુદ્દીન નૂરુદ્દીન
૧૯૧૨ ગુજરાતી ભાષાનો કોશ (સ્વર વિભાગ) – ગુજરાત વર્ના. સોસાયટી (ગુજ. વર્ના. સોસાયટીવાળો કોશ તે ઉપરનો, હયસનીવાળો કોશ જ હોઈ શકે?)
૧૯૧૨-૨૩ ગુજરાતી કોશ – ભટ્ટ મણિલાલ છબારામ
૧૯૧૩ સિલ્વર સ્ટાર પોકેટ ડિક્શનેરી – શાહ એમ. એમ.
૧૯૧૩ હેન્ડી ગુજરાતી-ઇંગ્લીશ ડિક્શનરી – શાહ પોપટલાલ મગનલાલ
૧૯૧૬ જેમ ગુજરાતી ઈંગ્લિશ ડિક્શનરી – નાણાવટી કેશવલાલ
૧૯૧૭ સમ્મોચ્ચાર શબ્દસંગ્રહ – મિસ્ત્રી રુસ્તમજી
૧૯૨૦ શ્રી સયાજી વૈજ્ઞાનિક શબ્દસંગ્રહ – મહેતા ભાનુસુખરામ
૧૯૦૧૧૯૨૧-૧૯૩૦
૧૯૨૧-૧૯૩૧ આધારકોશ – શેઠ કંચનલાલ
૧૯૨૪ અભિધાનદીપિકા – મુનિ જિનવિજયજી
૧૯૨૪ ગુજરાતી હિન્દી શબ્દકોશ – શર્મા ગણેશદત્ત
૧૯૨૫ ધ મૉડર્ન ગુજરાતી-ઇંગ્લિશ ડિક્શનરી : ૧, ૨ – મહેતા ભાનુસુખરામ(+ મહેતા ભરતરામ)
૧૯૨૫, ૨૬ ગુજરાતી શબ્દાર્થ ચિંતામણી : ભા. ૧, ૨ – મહેતા જીવનલાલ અમરશી
૧૯૨૬ ગુજરાતી ફારસી, અરબી શબ્દોનો કોશ – ફારુકી અમીરમિયાં
૧૯૨૬, ૨૭, ૩૦, ૩૨ ગુજરાતી અર્ધમાગધી શબ્દકોશ : ભા. ૧, ૨, ૩, ૪ –મુનિ રત્નચંદ્રજી
૧૯૨૯ ગુજરાતી જ્ઞાનકોષ - ભા. ૧,૨ – કેતકર શ્રીધર
૧૯૨૯ સાર્થ જોડણીકોશ – દેસાઈ મગનભાઈ, ગૂજરાત વિદ્યાપીઠ
૧૯૨૯-૩૦ સંસ્કૃત-ગુજરાતી શબ્દાદર્શ મહાન શબ્દકોશ – મહેતા ગિરિજાશંકર મયાશંકર
૧૯૩૦ કચ્છી કહેવતો – કારાણી દુલેરાય
૧૯૩૦ પારિભાષિક શબ્દકોશ (સંવર્ધન, ૧૯૮૬) – ભટ્ટ વિશ્વનાથ મ.
૧૯૦૧૧૯૩૧-૧૯૪૦
૧૯૩૧ કમ્પેરેટિવ ઍન્ડ એટિમોલૉજીકલ ડિક્શનરી ઑવ નેપાલ – ટર્નર રેલ્ફ
૧૯૩૧ પૌરાણિક કથાકોશ – દેરાસરી ડાહ્યાભાઈ
૧૯૩૧ આસપાસ  કમ્પેરેટિવ એટિમોલૉજીકલ ડિક્શનરી ઑવ ઈન્ડો આર્યન – ટર્નર રેલ્ફ
૧૯૩૨ સંસ્કૃત-ગુજરાતી લઘુકોશ – તળવલકર ગણેશ
૧૯૩૨ ગુજરાતી-અર્ધમાગધી શબ્દકોશ : ભા. ૪ – મુનિ રત્નચંદ્રજી
૧૯૩૩ વરતો અને ઉખાણાં – શાહ કેશવલાલ લ.
૧૯૩૪ પ્રેસિડેન્સી ઇંગ્લિશ ટૂ ગુજરાતી ડિક્શનરી – નાણાવટી કેશવલાલ
૧૯૩૫ હિન્દી-ગુજરાતી ઔર ગુજરાતી-હિન્દી કોશ યાની લુઘાત – મુનશી છોટેસાહેબ (+ મુનશી ન્યાયતુલ્લા)
૧૯૩૫ પાયોનિયર ઈંગ્લીશ-ગુજરાતી અને ગુજરાતી ઇંગ્લીશ ડિક્શનરી – વૈદ્ય સોમચંદ કેશવલાલ
૧૯૩૭ શબ્દાર્થમાળા – ત્રિવેદી હરિશંકર
૧૯૩૭* શબ્દરત્નમહોદધિ : ૧ (સંસ્કૃત-ગુજરાતી; પુન : ૧૯૮૫) – શાહ અંબાલાલ
૧૯૩૮ રાષ્ટ્રભાષાનો ગુજરાતી કોશ – દેસાઈ મગનભાઈ
૧૯૩૮ ગુજરાતી ભાષાનું ઐતિહાસિક ભંડોળ – મહમ્મદ ઉમર
૧૯૩૮ બ્રહ્મવિદ્યાનો પારિભાષિક કોશ – મહેત ભૂપતરાય
૧૯૦૧૧૯૪૧-૧૯૫૦
૧૯૪૧ ખિસ્સા કોશ – દેસાઈ મગનભાઈ
૧૯૪૨ ગજવે ઘૂમતો ગુજરાતી કોશ – ત્રિપાઠી મૂળવંતરાય
૧૯૪૨ ગુજરાતનાં શહેરો અને ગામોનાં નામ – સાંડેસરા ભોગીલાલ
૧૯૪૩ રસાયણવિજ્ઞાન પારિભાષિક કોશ – નાયક યશવંત
૧૯૪૪ ગુજરાતી ભાષાનો કોશ [પ વર્ણ] – ધ્રુવ કેશવલાલ હ. (ગુ. વ. સોસા.)
૧૯૪૪, ૪૬ ભગવદ્‌ગોમંડલ : ભા. ૧ થી ૯ – જાડેજા ભગવતસિંહજી, પટેલ ચંદુભાઈ બ.
૧૯૪૭ દેશીશબ્દસંગ્રહ [અનુ.+સંપા.] – દોશી (પંડિત) બેચરદાસ (દેશીનામમાલા, હેમચંદ્રાચાર્ય)
૧૯૪૭ ગુજરાતી શબ્દકોશ – ત્રિપાઠી મૂલવંતરાય
૧૯૪૯ પ્રાચીન કવિઓ અને તેમની કૃતિઓ – દેસાઈ રમણિક
૧૯૪૯ ગુજરાતી કહેવતસંગ્રહ – ઠાકર શાંતિલાલ
૧૯૫૦ ગુજરાતી-અંગ્રેજી સંક્ષિપ્ત શબ્દકોશ – ઓઝા શાંતિલાલ
૧૯૫૦ રાષ્ટ્રભાષા ગુજરાતી શબ્દકોશ – પટેલ કુબેરભાઈ (+ અન્ય)
૧૯૫૦ ગુજરાતી ભાષાનો લઘુ શબ્દકોશ – શાસ્ત્રી કેશવરામ
૧૯૫૦ રાષ્ટ્રભાષા કોશ - ગુજરાતી શબ્દાર્થ સાથે – શાહ રસિકલાલ ચુનીલાલ
૧૯૫૦ આપણું કોશ સાહિત્ય – મહેતા ભરતરામ ભા.
૧૯૦૧૧૯૫૧-૧૯૬૦
૧૯૫૧ ગુજરાતી ભાષાનો અનુપ્રાસ કોશ – શાસ્ત્રી કેશવરામ
૧૯૫૨ વેદાંત સંજ્ઞાર્થ સંગ્રહ – ઘારેખાન રમેશ
૧૯૫૨ અપના હિંદી-ગુજરાતી શબ્દસંગ્રહ – ભટ્ટ સંતોકલાલ
૧૯૫૨ કવિચરિત : ૧, ૨ – શાસ્ત્રી કેશવરામ કા.
૧૯૫૩ સ્કૉલર પૉકેટ ઇંગ્લિશ-ગુજરાતી ડિક્શનરી (ત્રી. આ.) – જોશી માણેકલાલ
૧૯૫૪ વિનીત જોડણીકોશ – દેસાઈ મગનભાઈ
૧૯૫૪ નાનો કોશ – ભટ્ટ ઉપેન્દ્ર (+ રતિલાલ નાયક)
૧૯૫૪ ઇગ્લીંશ-ગુજરાતી ડિક્શનેરી (ત્રી.આ.) – વૈષ્ણવ દિનકરરાય
૧૯૫૪ ગુજરાતી-સ્વાહીલી શબ્દકોશ – સચેદીના એ. જે. ‘આઝાદ’
૧૯૫૪ ભગવદ્‌ગોમંડલ શબ્દરત્નાંજલિ – પટેલ ચંદુભાઈ બ.
૧૯૫૫ જૂની પારસી ગુજરાતીનો સંક્ષિપ્ત શબ્દકોશ – ઊનવાલા જમશેદ
૧૯૫૬ ગુજરાતી ભાષાનો પાયાનો કોશ – શાસ્ત્રી કેશવરામ
૧૯૫૬ વિદ્યાર્થી શબ્દકોશ (ત્રી. આ.) – શાહ મોહનલાલ પ્રાણજીવનદાસ
૧૯૫૬ હિંદી-ગુજરાતી કોશ – દેસાઈ મગનભાઈ
૧૯૫૭ તબીબી વિજ્ઞાનની પરિભાષા – શાહ કાન્તિલાલ અમૃતલાલ
૧૯૫૮ રાષ્ટ્રભાષા કોશ – પુરાણિક રાજેન્દ્ર
૧૯૫૮ સાચી જોડણી અઘરી નથી – દોશી યશવંત
૧૯૫૯ સ્ટુડન્ટ્‌સ મોડર્ન ડિક્શનરી (બી.આ.) – દેસાઈ ધનવંત (કાંતિલાલ એન. મહેતા સાથે)
૧૯૫૯ ગુજરાતના સાહિત્યસર્જકો – વોરા કલાવતી
૧૯૫૯ વિનીત જોડણીકોશ – દેસાઈ મગનભાઈ
૧૯૬૦ પાઈ અ લચ્છી નામમાલા (ધનપાલકૃત) –(અનુ.) દોશી (પંડિત) બેચરદાસ
૧૯૬૦ આપણાં સ્ત્રીકવિઓ – વોરા કુલીન
૧૯૬૦ નર્મદ સંસ્કૃત-ગુજરાતી શબ્દકોશ – રાવલ નર્મદાશંકર જ.
૧૯૬૦ જૈનગુર્જર સાહિત્યરત્નો : ૧, ૨ – શેઠ નગીનભાઈ મંછુરામ
૧૯૬૦ આસપાસ  સાર્થ કચ્છી-ગુજરાતી શબ્દકોશ – તુરિયા અબ્દુલ સુલેમાન
૧૯૦૧૧૯૬૧-૧૯૭૦
૧૯૬૧ નન્હા કોશ[હિંદી-ગુજરાતી] – પટેલ અંબાલાલ શિ. (+ રતિલાલ સાં. નાયક)
૧૯૬૧ સરળ જોડણીકોશ – મહેતા ભરતરામ
૧૯૬૧ સંક્ષિપ્ત ભગવદ્‌ગોમંડળ કોશ – ભગવદ્‌ગોમંડળ કચેરી
૧૯૬૧ ભારતીય વ્યવહારકોશ [૧૬ ભારતીય ભાષાઓ] – નરવણે વિશ્વનાથ
૧૯૬૨ સંસ્કૃત ગુજરાતી વિનીત કોશ – પટેલ ગોપાલદાસ
૧૯૬૨ ધ પોકેટ ગુજરાતી-ઇંગ્લીશ ડીક્ષનરી – કરસનદાસ મૂળજી
૧૯૬૨ સંસ્કૃત ધાતુકોશ – સલોત અમૃતલાલ
૧૯૬૩ ગાંધી જ્ઞાનકોશ – પટેલ ચંદુલાલ બ.
૧૯૬૩ શબ્દકથા – ભાયાણી હરિવલ્લભ
૧૯૬૪ વેદાંત શબ્દકોશ – આત્માનંદગિરિ
૧૯૬૪ સાહિત્ય અને ભાષાશાસ્ત્રની પરિભાષા – ગુજરાત યુનિવર્સિટી
૧૯૬૪ ગુજરાતના સાહિત્યસર્જકો [સચિત્ર] – બ્રોકર ગુલાબદાસ (+ અન્ય)
૧૯૬૫ કચ્છી શબ્દાવલિ – આચાર્ય શાંતિભાઈ
૧૯૬૫ ભીલી ગુજરાતી શબ્દાવલિ – આચાર્ય શાંતિભાઈ
૧૯૬૫ માધ્યમિક જોડણીકોશ – શાહ હસમુખ શંકરચંદ
૧૯૬૫ દેશ્ય શબ્દકોશ [+ ગુજરાતી અર્થો] – ગૂજરાત વિદ્યાપીઠ
૧૯૬૬ અરબી-ગુજરાતી શબ્દકોશ : ૧ – શમ્સી ટી. એચ.
૧૯૬૭ શાળોપયોગી ગુજરાતી શબ્દકોશ – આક્રુવાલા સી.
૧૯૬૭ સાહિત્યની પરિભાષા – ભટ્ટ ઉપેન્દ્ર
૧૯૬૭ સાહિત્યપ્રિયનો સાથી : ૧ – વૈદ્ય વિજયરાય
૧૯૬૭ સાર્થ ગુજરાતી જોડણીકોશ [સંશોધિત, સંવર્ધિત] – ગૂજરાત વિદ્યાપીઠ
૧૯૬૮ ગુજરાતી લઘુ શબ્દકોશ – આક્રુવાલા સી.
૧૯૬૮ પારિભાષિક શબ્દકોશ (મૂળ : ભટ્ટ વિશ્વનાથ, ૧૯૩૦) – સંવર્ધન : ચૌધરી રઘુવીર
૧૯૬૯ ચૌધરીઓ અને ચૌધરી શબ્દાવલિ – આચાર્ય શાંતિભાઈ
૧૯૬૯ ગાલાઝ ઍડવાન્સ્ડ ડિક્શનરી – મજમુદાર પી. સી.
૧૯૭૦ અંગ્રેજી ગુજરાતી કોશ – દેશપાંડે પાંડુરંગ
૧૯૭૦ આસપાસ  જ્ઞાનકોશ – પટેલ ઈશ્વરભાઈ જેઠાભાઈ
૧૯૭૦, ૭૨ ડિક્શનરી ઑફ પ્રાક્રિત પ્રોપર નેઈમ્સ : ૧, ૨ – માલવણિયા દલસુખભાઈ
૧૯૭૦ આપણી કહેવતો : એક અધ્યયન – ત્રિવેદી અનસૂયા [વળી જુઓ - સાહિત્ય-સંશોધન]
૧૯૦૧૧૯૭૧-૧૯૮૦
૧૯૭૨ બિંદુમાં સિંધુ (કહેવતો) – ગાંધી રંભાબેન
૧૯૭૨, ૧૯૭૪, ૧૯૭૮ ફારસી શબ્દોનો સાર્થ વ્યુત્પત્તિકોશ : ભા. ૧, ૨, ૩ –નાયક છોટુભાઈ
૧૯૭૩ નવયુગ શાળાંત કોશ – શાહ શાન્તિલાલ અં.
૧૯૭૪ ગુજરાતી અંગ્રેજી કોશ – દેશપાંડે પાંડુરંગ
૧૯૭૪ દેશી શબ્દસંગ્રહ (૧૯૪૭નું સંવર્ધિત રૂપ) – દોશી બેચરદાસ
૧૯૭૫ પૉકેટ ગુજરાતી ઈંગ્લિશ ડિક્શનરી – ઠાકોર ચંદુલાલ
૧૯૭૫ કચ્છી ધાતુકોશ – ત્રિવેદી પ્રતાપરાય
૧૯૭૫ એ ડિક્ષનરી ઑવ સંસ્કૃત ગ્રામર – શુક્લ જયદેવ મોહનલાલ
૧૯૭૫ અમરકોશ (અનુ.) – શાસ્ત્રી કે. કા.
૧૯૭૫ વ્યુત્પત્તિવિચાર – ભાયાણી હરિવલ્લભ
૧૯૭૬ ગુજરાતી શબ્દસંગ્રહ – પટેલ ત્રિભુવન
૧૯૭૬ આયુવિજ્ઞાનનો જ્ઞાનકોશ – શાહ કાન્તિલાલ અમૃતલાલ
૧૯૭૬ જ્ઞાનસંહિતા – શુક્લ બંસીધર
૧૯૭૬ ગુજરાતી તખલ્લુસો – હેમાણી ત્રિભુવન
૧૯૭૬, ૮૧ બૃહદ્‌ ગુજરાતી કોશ : ખંડ. ૧, ૨ – શાસ્ત્રી કેશવરામ કા.
૧૯૭૬-૮૨ પ્રસન્નિકા જ્ઞાનકોશ (વિશ્વકોશ) : ભા. ૧ થી ૧૦ – શુકલ બંસીધર
૧૯૭૭ અંગ્રેજી ગુજરાતી વિનીત કોશ – દેશપાંડે પાંડુરંગ
૧૯૭૭ ઑક્સફર્ડ ચિત્રકોશ – દેશપાંડે પાંડુરંગ (+ અન્ય)
૧૯૭૭ ગુજરાતના સારસ્વતો – શાસ્ત્રી કેશવરામ કા.
૧૯૭૮ લોકસાહિત્ય શબ્દકોશ – ત્રિવેદી જેઠાલાલ, ત્રિવેદી મંગલાગૌરી
૧૯૭૯ અંગ્રેજી-ગુજરાતી વિનયન શબ્દકોશ (માનવવિદ્યાઓ + સમાજવિદ્યાઓ પારિભાષિક કોશ) – ભટ્ટ નરહરિ કે.
૧૯૮૦ શિક્ષણ દર્શન પરિભાષા – દવે જયેન્દ્ર
૧૯૮૦ જૂની મૂડી – દવે હિંમતલાલ ‘સ્વામી આનંદ’
૧૯૦૧૧૯૮૧-૧૯૯૦
૧૯૮૧ અંગ્રેજી–ગુજરાતી કાનૂની શબ્દકોશ – કારિયા અશ્વિનકુમાર
૧૯૮૧ બૃહદ્‌ કચ્છી શબ્દકોશ : પ્રથમ ખંડ – ત્રિવેદી પ્રતાપરાય
૧૯૮૧ વનૌષધિ કોશ – શાસ્ત્રી કેશવરામ
૧૯૮૧ બૃહદ્‌ ગુજરાતી કોશ : ખંડ. ૨ – શાસ્ત્રી કેશવરામ કા. [૧ : ૧૯૭૬]
૧૯૮૨ કચ્છી–ગુજરાતી શબ્દકોશ – કારાણી દુલેરાય
૧૯૮૩ સંખ્યાનિર્દેશક શબ્દસંજ્ઞાઓ – શેઠ ચંદ્રકાન્ત
૧૯૮૪ સંતસાહિત્યકોશ – ત્રિવેદી જેઠાલાલ
૧૯૮૪ શબ્દો બનાવવાની રીત અને સરળ શબ્દકોશ – મુનિશ્રી હિતવિજયજી
૧૯૮૬ શ્રીમદ્‌ ભાગવતકથાકોશ – પુરાણી વિનોદચંદ્ર
૧૯૮૬ સંસ્કૃત ગુજરાતી શબ્દકોશ – ગુ. શાળા પાઠ્યપુસ્તક મંડળ
૧૯૮૬ સંસ્કૃત ગુજરાતી કૉલેજ શબ્દકોશ – વેદવિજ્ઞાન અકાદમી
૧૯૮૬ રાહબર [ઉર્દુ ગુજરાતી] – મુન્શી મુકુન્દલાલ
૧૯૮૬ આધુનિક સાહિત્યસંજ્ઞાકોશ – ટોપીવાળા ચંદ્રકાન્ત, નાયક પરેશ, ત્રિવેદી હર્ષવદન
૧૯૮૬, ૧૯૮૮ નાગર સર્વસંગ્રહ : દર્શન પહેલું, બીજું અને ત્રીજું – પાઠક મુકુંદરાય
૧૯૮૭ પિક્ચર ડિક્શનરી – પટેલ અંબાલાલ જીવરામ
૧૯૮૭ જ્ઞાન સંહિતા – શુકલ બંસીધર
૧૯૮૭-૨૦૦૯ ગુજરાતી વિશ્વકોશ ખંડ ૧ થી ૨૫ – ઠાકર ધીરુભાઈ
૧૯૮૮ વિશિષ્ટ સાહિત્ય સંજ્ઞા કોશ – ટોપીવાળા ચંદ્રકાન્ત
૧૯૮૮ ગુજરાતીના અધ્યાપકોનો માહિતીકોશ – મોદી મનહર, રાવલ વિનાયક
૧૯૮૮ ગુજરાતી સાહિત્યકાર પરિચયકોશ [હયાત લેખકો] – નાયક રતિલાલ
૧૯૮૮ બાઈબલનો વિવેચનપૂર્ણ માહિતીકોશ : ૧, ૨ – ચૌહાન જયાનંદ ઈસુદાસ
૧૯૮૮ નર્મકોશ – કવિ નર્મદાશંકર [૧૮૭૩ના કોશનું પુનઃસંકલન] - શુુક્લ રમેશ
૧૯૮૯ ગુજરાતી ભાષાનો લઘુ વ્યુત્પત્તિકોશ – ભાયાણી હરિવલ્લભ
૧૯૮૯ ગુજરાતી સાહિત્યકોશ, ખંડ ૧ મધ્યકાળ – કોઠારી જયંત, ગાડીત જયંત
૧૯૯૦ ગુજરાતી ટૂંકીવાર્તા કોશ – ટોપીવાળા ચન્દ્રકાન્ત, દવે રમેશ ર.
૧૯૯૦ બાઈબલ કોશ – ચૌહાણ જયાનંદ
૧૯૯૦ ગુજરાતી સાહિત્યકોશ, ખંડ ૨ અર્વાચીન કાળ – ટોપીવાળા ચંદ્રકાન્ત(+સોની રમણ, દવે રમેશ)
૧૯૦૧૧૯૯૧-૨૦૦૦
૧૯૯૧ વસ્તુસંખ્યાકોશ – નાયક રતિભાઈ હ., ભગત ભારતી
૧૯૯૧, ૨૦૦૦ મધ્યકાલીન ગુજરાતી કથાકોશ : ૧, ૨ – ભાયાણી હરિવલ્લભ
૧૯૯૩ સચિત્ર જ્ઞાનકોષ – દેસાઈ મનોજ્ઞા
૧૯૯૩ પાયાનો પર્યાયકોષ – ભાવસાર મફતલાલ
૧૯૯૩ કહેવત મંજૂષા – યાજ્ઞિક હિમા
૧૯૯૪ ત્રિભાષા કોશ – નાયક રતિલાલ, આચાર્ય બચુભાઈ
૧૯૯૪ વિશ્વજ્ઞાનકોષ – વ્યાસ રજની
૧૯૯૪ પ્રસન્નિકા વિક્રમ કોશ – શુકલ બંસીધર
૧૯૯૪ ગુજરાતી ભાષાનો શબ્દાર્થકોશ – દવે ઈશ્વરલાલ
૧૯૯૪ જાણીએ જોડણી – પટેલ રામજીભાઈ
૧૯૯૪ ગુજરાતી ભાષાનો લઘુ વ્યુત્પત્તિકોશ – ભાયાણી હરિવલ્લભ
૧૯૯૫ ગુજરાતી સંદર્ભ ગ્રંથો (ગુજરાતી ભાષાના ૫૧૨ સંદર્ભ ગ્રંથોની સવિવરણસૂચિ) – શાહ કનુભાઈ
૧૯૯૫ મધ્યકાલીન ગુજરાતી શબ્દકોશ – કોઠારી જયંત
૧૯૯૬ ગુજરાતી સાહિત્યકોશ, ખંડ ૩ સાહિત્યિક પ્રકીર્ણ – ટોપીવાળા ચંદ્રકાન્ત (+ અન્ય)
૧૯૯૭ મોટો કોશ (શબ્દાર્થ કોશ) – નાયક રતિલાલ
૧૯૯૮ બેઝિક બાયલિંગ્વલ ડિક્ષનરી -ગુજરાતી-અંગ્રેજી-ગુજરાતી – દવે જગદીશ (+ અન્ય)
૧૯૯૮ ગુજરાતી-સંસ્કૃત-અંગ્રેજી કોશ – મહેતા છોટાલાલ
૧૯૯૮ ગુજરાતી સાહિત્યકાર પરિચય કોશ-સંવર્ધિત [હયાત લેખકો] – શુકલ કિરીટકુમાર
૧૯૯૮ ગુજરાતના સ્વાતંત્ર્ય સૈનિકો – શુક્લ જયકુમાર
૧૯૯૯ અનુઆધુનિક સાહિત્ય સંજ્ઞાકોશ – ગાડીત જયંત
૧૯૯૯ સરળ વિજ્ઞાન કોશ – નાયક જનક
૧૯૯૯ નવલકથા સંદર્ભકોશ – વેગડ પ્રકાશ
૧૯૯૯ નર્મકથાકોશ [૧૮૭૦ના કોશની નવી આવૃત્તિ] – સંક. શુક્લ રમેશ
૧૯૯૯ ઉર્દૂ-ગુજરાતી શબ્દકોશ – મન્સૂરી મોહિયુુદ્દીન, શાસ્ત્રી કે. કા.
૨૦૦૦ પાટીદાર વિશ્વકોશ – ઓઝા ઈશ્વરલાલ
૨૦૦૦ શ્રીવાણી ચિત્ર શબ્દકોશ – જાની હર્ષદેવ ‘હર્ષદેવ માધવ’
૨૦૦૦ નવભારત જ્ઞાનકોષ ગુજરાતી – શાહ પુષ્પાબહેન