મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/૪૫.અનુભવાનંદ
જ્ઞાનમાર્ગી સાધુકવિ. પૂર્વે ભવાનીદાસ ને નાથ ભવાન, સંન્યસ્ત પછી અનુભવાનંદ. પદો ઉપરાંત શિવગીતા, બ્રહ્મગીતા જેવી ઘણી લાંબી કૃતિઓ લખી છે. અંબા આનનકમળ.... એમનો જાણીતો ગરબો છે. ૩ પદો
૧
ઓલષી લ્યો આ આત્મા છે અદ્વિત અંતરયાંમ રે,
દેહ ઈંદ્રિ મન બુધ્ય પ્રકાસે ભાસે યે રૂપ નાંમ રે.
રૂપનામ એહેનુ નહિ પૂરણ કાંમ રે,
રૂપનામ સહુ એ જ ધરી રહ્યો ઠાલા નહિ કો ઠાંમ રે.
કોય કહે એ બ્રહ્મા વિષ્ણુ રુદ્ર કોય કહે કૃષ્ણ રામ રે,
કોએ કહે એ ઈંદ્રિ સદાશિવ મારગ દક્ષણ વામ રે.
સૂર્યાદિકનો એ જ પ્રકાશિ સાક્ષિ સહુનુ ધામ રે,
અધ્યસ્ત સહુ એ માહે કલ્પિત દેશ નગર ને ગાંમ રે.
ક્ષુદ્યા પિપાસા એહેને ન વ્યાપે શીત નહિ નહિ ઘાંમ રે,
એ જ અનુભવાનંદ લહિને એહેમા પામા ઉપરાંમેર.
૨
આહિરડા ઓરો આવરે, એક વાત કહું રે તારા કાનમાં;
રસ ભરિયાં નેણ નચાવરે, હં તો સમજીને આવું તોરી સાનમાં;
મારા તનના તાપ સમાવરે, આવો શો રે ભર્યો અભિમાનમાં આ૦
(અલ્યા) ગિરિધર તે હુંને ઘેલી કીધી, તોયે ન વસિયો વાંક;
ચતુરા તોરી વાંસડીએ, વાળ્યો આડો આંક રે. આ૦
(અલ્યા) વશિકરણ તારી વાંસલડીમાં, મુખડું મોહનવેલ;
વેણાની વ્યાપકતા ઝાઝી, છેલવમાનો છેલ રે, આ૦
મારી વાત કહું તે સાંભળીને તું, થાઇશ ચતુરસુજાણ;
મારૂં વાર્યુ જો માનીશ તો, તુજને, સ્વપ્ને ન ધરિયો શોક;
તન મન મારૂં સોંપ્યું, છો લવતા દુરિજન લોક રે. આ૦
પ્રાણજીવન પ્રભુ પાતળિયા, પૂરો હમારા કોડ;
નાથ ભવાન સ્નેહ વાપ્યો, મળ્યો નંદકિશોર રે. આ૦
૩
કૃષ્ણલીલા
અતિ ઘણું હસવું સારૂં નહીં શામળીઆ;
શામળીઆરે, શામળીઆ છે થોડામાં સ્વાદ. અતિ ઘણું૦
આસપાસ દેખે લોકડાં, અલવેશ;
અલવેશેરે અલવેશે, આપશે ઉપહાસ. અતિ ઘણું૦
મને અળવ ના કરીએ આવડી, પાતળીઆ;
પાતળીઆરે, પાતળીઆ, પરનારીની સાથ. અતિ ઘણું૦
નેને તે તેલે તેલે કરી, નથી રહેતા;
નથી રહેતારે, નથી રહેતા, તારા સખણારે હાથ. અતિ ઘણું૦
અલ્યા તેલ ફુલેલે તને મળ્યાં, તે મેં જાણ્યું;
તે મે જાણ્યુંરે, તે મેં જાણ્યું, તારૂં મોટું છે મન. અતિ ઘણું૦
તું નથી કરતાં ત્રીકમા, એ કરે છે;
એ કરે છેરે એ કરે છે, આહીરડાનું અંન. અતિ ઘણું૦
તુને હં શી જાણું હોળી તણો, સુખે રમીએ;
સુખે રમીએરે, સુખે રમીએ, પરણ્યાની સાથ. અતિ ઘણું૦
નખરૂં બીજી કોઇ નહીં ખમ, અધિકાર;
અધિકારરે, અધિકાર, અધિકારે ઉમ. અતિ ઘણું૦
તને હોળી રમવાની હ ુંશ છે, વેગળો રહે;
વેગળો રહેરે, વેગળો રહે, ન આવીશ મારી પાસ. અતિ ઘણું૦
રાખી મૂક્યો તો ક્યાં થકી, મારા કરમે;
મારા કમેંરે, મારા કર્મે, આવા વ્રજમાં વાસ. અતિ ઘણું૦
આવા વાજણ ના થઇએ વીઠલા, કહ્યું માનો;
કહ્યું માનોરે, કહ્યું માનો, અબળાની વાત. અતિ ઘણું૦
ભક્ત ભોવન પ્રભુ શામળા, વાત વદે;
વાત વદેરે, વાત વદે, વદે વિક્ષાત. અતિ ઘણું૦