રાણો પ્રતાપ/ચોથો પ્રવેશ2

The printable version is no longer supported and may have rendering errors. Please update your browser bookmarks and please use the default browser print function instead.
ચોથો પ્રવેશ

'અંક ત્રીજો


         સ્થળ : પૃથ્વીરાજનું અંત :પુર. સમય : રાત્રિ.

[જોશીબાઈ એકલી હતાશભાવે ઊભી છે.]

જોશી : બુઝાઈ ગયો! આખા રજપૂતાનામાં એક જ દીવો સળગતો હતો. આજે એ પણ બુઝાઈ ગયો. પ્રતાપસિંહ આજ મેવાડમાંથી નીકળી વનેવન ભટકતા ફરે છે. હાય! હીનભાગી રાજસ્થાન!

[પૃથ્વીરાજ આવે છે.]

પૃથ્વી : જોશી, ઓ જોશી —
જોશી : આ રહી હું.
પૃથ્વી : રાજસભાના કાંઈ નવીન સાંભળ્યા?
જોશી : તમારા વગર બીજું કોણ સંભળાવે?
પૃથ્વી : અજબ નવીન ખબર!
જોશી : શું થયું?
પૃથ્વી : અરે, જોયા જેવી થઈ. ગંભીર મામલો! ચૂપ કેમ રહી ગઈ?
જોશી : હું શું બોલું?
પૃથ્વી : ત્યારે સાંભળ. શક્તસિંહ કારાગૃહમાંથી રફૂચક!
જોશી : ભાગી ગયો?
પૃથ્વી : અરે, હજુ સાંભળ તો ખરી. એની સાથે દૌલત ઉન્નિસા પણ... [ભાગી જવાનો અભિનય કરી બતાવે છે] પોબાર.
જોશી : શું કહો છો!
પૃથ્વી : અરે સાંભળ તો ખરી. હજુ બાકી છે. મેં તને કહ્યું હતું ને, કે સલીમે માનસિંહ વિરુદ્ધ આરોપ મૂકીને શહેનશાહને કાગળ લખેલો?
જોશી : હા.
પૃથ્વી : શહેનશાહ ગુજરાતમાંથી કાલે પાછા આવે છે.
જોશી : કેમ?
પૃથ્વી : ટંટો પતાવવા. ટંટો તો કાંઈ જેવો તેવો નહિ ને? એક બાજુ માનસિંહ, ને બીજી બાજુ સલીમ, એટલે કે એક બાજુ રાજ્ય, અને બીજી બાજુ છોકરો. બેમાંથી એકેયને છોડાય? ટંટો મિટાવવો જ જોઈએ ને?
જોશી : શી રીતે?
પૃથ્વી : પાદશાહ સલીમને બોલાવીને કહેશે કે ‘ભાઈ! માનસિંહ તો આપણો આશ્રિત કહેવાય’. બીજી બાજુ માનસિંહને ફોસલાવશે કે ‘ભલા માણસ, સલીમ તો બચ્ચું કહેવાય!’
જોશી : રાણા પ્રતાપસિંહના કાંઈ ખબર?
પૃથ્વી : બીજા તે શા ખબર હોય? હવે તો મહેરબાન વનેવન આથડે છે. મેં પહેલેથી જ નહોતું કહ્યું, કે અકબર પાદશાહની સાથે યુદ્ધ ન હોય!