સમગ્ર અરધી સદીની વાચનયાત્રા/શ્રીપ્રકાશ/સુવ્યવસ્થા કા પ્રેમી
કેવલ મનુષ્યો નહીં, જિન પદાર્થોં કો સાધારણતહ હમ નિર્જીવ માનતે હૈં ઉન પર ભી ઉનકા બડા પ્રેમ રહતા થા. પુસ્તક ઐસી વસ્તુઓં સે તો વહ વિશેષ સ્નેહ રખતે થે, ઔર સબકો બડી ફિક્ર સે દેખતે થે. સભી વસ્તુઓં કો સુવ્યવસ્થિત રખના ઉનકે લિયે સાધારણ-સી બાત થી. ઉનકી સબ ચીજેં સ્વચ્છ રહતી થીં ઔર ઠીક સ્થાન પર રખી જાતી થીં. વે બહુતસા કામ સ્વયં કરતે થે. મુઝે યહ દેખ કર સદા આશ્ચર્ય હોતા થા કિ ઉનકા ટેબલ ઐસા સ્વચ્છ કૈસે રહતા થા.
૧૯૨૯મેં એક સમ્મેલન કે બાદ જવાહરલાલજી ઔર મૈં ગણેશશંકર વિદ્યાર્થી કે સાથ કાનપુર આયે. હમ દોનોંકો અપને દૈનિક પત્રા ‘પ્રતાપ’કે દફતર મેં છોડ કર વિદ્યાર્થીજી બગલમેં અપને ઘર ગયે. વિદ્યાર્થીજીકે ટેબલકી અવર્ણનીય દુર્વ્યવસ્થા થી. ઉનકી અનુપસ્થિતિ મેં જવાહરલાલજીને ઉનકે ટેબલકો પૂર્ણ રૂપ સે સુવ્યવસ્થિત કર દિયા; કાગજ, પેન્સિલ, કલમ, રોશનાઈ, ઘડી આદિ સબકો તરતીબવાર લગાયા. ઉનકે પત્રોં કો સમુચિત રૂપ સે સહજ કર ટેબલ પર ઉચિત સ્થાન પર રખા.
થોડી દેર કે બાદ જબ વિદ્યાર્થીજી આયે, તો ટેબલ કી પરિવર્તિત દશા દેખકર ઉનકો અસમંજસ હુઆ. જિસ પ્રકાર સે ગોસ્વામી તુલસીદાસજીકો જો દુઃખ હુઆ થા કિ ચોરોં સે રક્ષા કરનેકે લિયે રામચન્દ્રજીકો ઉનકે યહાં પહરેદારી કરની પડતી થી, ઉસી પ્રકાર ગણેશજીકો ભી ખેદ હુઆ કિ ઉનકી લાપરવાહી કે કારણ જવાહરલાલજીકો ઈતના કષ્ટ ઉઠાના પડા.
[‘આજ’ દૈનિક : ૧૯૬૪]