મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ચંદ્રહાસ-આખ્યાન કડવું ૨
વિષ્ણુદાસ
સહુ કો કરે વિચારજી;
હવે ...જે શો કરવો પ્રકારજી. ૧
હવે શો પ્રકાર કરશું, વિમાસે મંનમાંહે;
પેર્યપેર્ય પેખે પણ અશ્વનાં પગલાં ન દેખે તાંહે. ૨
આકાશમારગે હે ગયા, કે હે ગયા પાતાલ;
દશો દિશા અવિલોકતાં, તેહેની કહીંએ ન લાધે ભાલ. ૩
વિમાંસણ કરે અરે અતિ ઘણી, હવે કરશું કવણ ઉપાય;
અંત્રીખથી એવે આવિયા રે, બ્રહ્માતન ઋષિરાય. ૪
અરઘપાદ પૂજા કરી ને આપિયું આસંન;
પછે નારદઋષિએ પૂછિયું, કાં દુખી તું અરજુન? ૫
પછે ધનજે ઉચરે, સાંભલો દેવદયાલ;
સ્વામી કહીં નથી લાભતી મારા અશ્વકેરી ભાલ. ૬
શ્રી નારદ ઋષિ વલતા ઉચરે, તમો આંણો મન વિશ્વાસ;
એ અશ્વ કુંતલપુર ગયા, જાંહાં રાજ કરે ચંદ્રહાસ. ૭
સુધારમિક રાજા તણો, સાહસિક તેહ કુમાર;
તેને કોલંધે પાલિયો, સુણ પારથ સારોધાર. ૮
કુંતલિકરાયનો દુષ્ટબુધ પરધાંન જેહ અવિધાંન;
તેની તે તનયા વર્યો, વિષયા જેહનું નાંમ. ૯
પરિબ્રહ્મના પાસાયેથી નવનિધ્ય પામ્યો તાંહે;
કુંતલિક રાજા રાજ આપી ગયો તે વનમાંહે. ૧૦
પછી પ્રજા પાલી પ્રેમશું, પરહર્યાં દુખ ને શોક;
તે નગરમાં તીણે સહુ વિષ્ણુભગત્ય કીધા લોક. ૧૧
પાતાલમાં જમ બલી તપે, ને ધ્રુ તપે આકાશ;
અંત્રીષ રવિ સસી તપે, મ્રત લોકમાં ચંદ્રહાસ. ૧૨
અસ્વ તીણે નગર ગયો, સત જાણજો મનમાંહે;
પ્રાક્રમ તમારું હોય તો, મુકાવજો જઈ તાંહે. ૧૩
વલણ
મુકાવજો જઈ૦ તાંહ રે, નારદજી કેહે વારોવારજી;
જઈમુનિ બોલ્યા સુણો નિરધારજી. ૧૪