26,604
edits
અભિમન્યુ આખ્યાન/કડવું ૩૦: Difference between revisions
અભિમન્યુ આખ્યાન/કડવું ૩૦ (view source)
Revision as of 13:00, 11 November 2021
, 13:00, 11 November 2021no edit summary
KhyatiJoshi (talk | contribs) (Created page with "{{SetTitle}} {{Heading|કડવું ૩૦|}} {{Poem2Open}} {{Color|Blue|[ચક્રવ્યૂહ જીતવાના થનગનાટવાળો અભિમન...") |
KhyatiJoshi (talk | contribs) No edit summary |
||
| Line 6: | Line 6: | ||
{{Color|Blue|સુભદ્રાના માતા તરીકેના મનોગતને, એના વ્યક્તિત્વને કેવો કલાત્મક ઉઠાવ મળ્યો છે! એક તરફ અભિમન્યુનો જુસ્સો, બીજી તરફ માતાની વિહ્વળતા, અભિમન્યુનું શત્રુસંહારનું લક્ષ્ય તો માતાનો સભાન વિલંબપ્રયાસ - આ બધું કલાત્મક રીતે ઊપસી આવ્યું છે.}} | {{Color|Blue|સુભદ્રાના માતા તરીકેના મનોગતને, એના વ્યક્તિત્વને કેવો કલાત્મક ઉઠાવ મળ્યો છે! એક તરફ અભિમન્યુનો જુસ્સો, બીજી તરફ માતાની વિહ્વળતા, અભિમન્યુનું શત્રુસંહારનું લક્ષ્ય તો માતાનો સભાન વિલંબપ્રયાસ - આ બધું કલાત્મક રીતે ઊપસી આવ્યું છે.}} | ||
{{Color|Blue|યુધિષ્ઠિર, માતાનુ રક્ષણ મળે ને એ બહાને સમયનો વિલંબ થાય આ આશયે, અભિમન્યુને કુંતા પાસે મોકલે છે. પાત્રોનાં ક્રિયાત્મક ચિત્રણો દ્વારા આ કડવું આસ્વાદ્ય બને છે.]}} | {{Color|Blue|યુધિષ્ઠિર, માતાનુ રક્ષણ મળે ને એ બહાને સમયનો વિલંબ થાય આ આશયે, અભિમન્યુને કુંતા પાસે મોકલે છે. પાત્રોનાં ક્રિયાત્મક ચિત્રણો દ્વારા આ કડવું આસ્વાદ્ય બને છે.]}} | ||
<Poem> | <Poem> | ||
:::::'''રાગ ગોડી''' | |||
રાગ ગોડી | |||
સંજય ભણે, ભૂપતિ સુણો, મહિમા કહું સૌભદ્રેતણો; | સંજય ભણે, ભૂપતિ સુણો, મહિમા કહું સૌભદ્રેતણો; | ||
પાછલી રજની રહી ઘડી ચાર, તે વેળા ઊઠ્યા ક્ષત્રીકુમાર. ૧ | પાછલી રજની રહી ઘડી ચાર, તે વેળા ઊઠ્યા ક્ષત્રીકુમાર.{{Space}} ૧ | ||
દંતધાવન ને કીધાં સ્નાન, જાચક જનને દીધાં દાન; | દંતધાવન ને કીધાં સ્નાન, જાચક જનને દીધાં દાન; | ||
રાય યુધિષ્ઠિર જોતા વાટ, ન આવી ઉત્તરા, થયો ઉચાટ. ૨ | રાય યુધિષ્ઠિર જોતા વાટ, ન આવી ઉત્તરા, થયો ઉચાટ.{{Space}} ૨ | ||
સુભદ્રા મારગને જુએ, વહુ ન આવી તે દુઃખે રુએ; | સુભદ્રા મારગને જુએ, વહુ ન આવી તે દુઃખે રુએ; | ||
જાગ્યો અભિમન, ઉતાવળ ઘણી, સાચવે વેળા ખટકર્મ તણી. ૩ | જાગ્યો અભિમન, ઉતાવળ ઘણી, સાચવે વેળા ખટકર્મ તણી.{{Space}} ૩ | ||
‘લાવો માતા, કવચ ને ટોપ, કૌરવ ઉપર મારે કોપ; | ‘લાવો માતા, કવચ ને ટોપ, કૌરવ ઉપર મારે કોપ; | ||
એકએકને રણમાં હણું, દુઃખ ટાળું માતા દ્રૌપદી તણું. ૪ | એકએકને રણમાં હણું, દુઃખ ટાળું માતા દ્રૌપદી તણું.{{Space}} ૪ | ||
છે આશ યુધિષ્ઠિરને બહુ, તેમાં કાલના થાક્યા સહુ; | છે આશ યુધિષ્ઠિરને બહુ, તેમાં કાલના થાક્યા સહુ; | ||
જઈ કાકાને આપું આધાર, વ્યૂહ જીત્યાનો લેઉં શિર ભાર.’ ૫ | જઈ કાકાને આપું આધાર, વ્યૂહ જીત્યાનો લેઉં શિર ભાર.’{{Space}} ૫ | ||
કહે જનુની, ‘લિયો આયુધ,’ ગઈ ઘરમાં નહિ શરીરે સૂધ; | કહે જનુની, ‘લિયો આયુધ,’ ગઈ ઘરમાં નહિ શરીરે સૂધ; | ||
‘અરે દૈવ મારે શું થશે? વહુ ન આવી, તે વિઘન હશે?’ ૬ | ‘અરે દૈવ મારે શું થશે? વહુ ન આવી, તે વિઘન હશે?’{{Space}} ૬ | ||
સંતાડી આયુધ ખોળવા જાય, જેમ તેમ વાર લગાડે માય; | સંતાડી આયુધ ખોળવા જાય, જેમ તેમ વાર લગાડે માય; | ||
અભિમન કહે, ‘શું માવડી, શસ્ત્રને વાર લગાડે આવડી? ૭ | અભિમન કહે, ‘શું માવડી, શસ્ત્રને વાર લગાડે આવડી?{{Space}} ૭ | ||
સંગ્રામ કરવા થાય અસૂર, કૌતુક કરશે મારાં શૂર; મોડું, અસૂરું | સંગ્રામ કરવા થાય અસૂર, કૌતુક કરશે મારાં શૂર; મોડું, અસૂરું | ||
કાલ સભામાં સૌભદ્રે બક્યો, બીન્યો તે આવી નવ શક્યો.’ ૮ | કાલ સભામાં સૌભદ્રે બક્યો, બીન્યો તે આવી નવ શક્યો.’{{Space}} ૮ | ||
એવું કહીને આઘો પળ્યો, લેઈ આયુધ ને પાછો વળ્યો; | એવું કહીને આઘો પળ્યો, લેઈ આયુધ ને પાછો વળ્યો; | ||
પહેર્યાં વસ્ત્ર, સન્નાહ, જીવરખી, થનાર વાત લલાટે લખી. ૯ | પહેર્યાં વસ્ત્ર, સન્નાહ, જીવરખી, થનાર વાત લલાટે લખી.{{Space}} ૯ | ||
નીલા અશ્વ ને નીલી ધજા, સારથિએ અશ્વ કીધો સજા; | નીલા અશ્વ ને નીલી ધજા, સારથિએ અશ્વ કીધો સજા; | ||
ખડ્ગ તોમર બાંધ્યાં કેડ કસી, ચઢ્યો રથ જેમ મૃગ પર શશી. ૧૦ | ખડ્ગ તોમર બાંધ્યાં કેડ કસી, ચઢ્યો રથ જેમ મૃગ પર શશી.{{Space}} ૧૦ | ||
જેવાં પ્રગટે ભાસ્કરનાં કિરણ, આવી નમ્યો રાય ધર્મને ચરણ; | જેવાં પ્રગટે ભાસ્કરનાં કિરણ, આવી નમ્યો રાય ધર્મને ચરણ; | ||
‘શું ધર્મધુરંધર બેસી રહ્યા? ઓ શત્રુ સામા તત્પર થયા.’ ૧૧ | ‘શું ધર્મધુરંધર બેસી રહ્યા? ઓ શત્રુ સામા તત્પર થયા.’{{Space}} ૧૧ | ||
‘આવો, રૂડા ડાહ્યા દીકરા, તમો કૌરવને જીતો ખરા, | ‘આવો, રૂડા ડાહ્યા દીકરા, તમો કૌરવને જીતો ખરા, | ||
હવે વે’લા થાઓ સઘળા જોધ,’ એવું કહી કરે સેનારોધ. ૧૨ | હવે વે’લા થાઓ સઘળા જોધ,’ એવું કહી કરે સેનારોધ.{{Space}} ૧૨ | ||
‘જાઓ કુંવર કુંતાને પગે લાગવા, સંગ્રામની આજ્ઞા માગવા;’ | ‘જાઓ કુંવર કુંતાને પગે લાગવા, સંગ્રામની આજ્ઞા માગવા;’ | ||
એવું કહી મોકલ્યો કુમાર, વહુ અર્થે લગાડે વાર. ૧૩ | એવું કહી મોકલ્યો કુમાર, વહુ અર્થે લગાડે વાર.{{Space}} ૧૩ | ||
યુધિષ્ઠિરને બે મનમાં વાતઃ લાગે વાર, રક્ષા કરે માત; | યુધિષ્ઠિરને બે મનમાં વાતઃ લાગે વાર, રક્ષા કરે માત; | ||
જો આશીર્વચન ઉચરે સતી, તો પુત્ર મરે નહિ કોની વતી. ૧૪ | જો આશીર્વચન ઉચરે સતી, તો પુત્ર મરે નહિ કોની વતી.{{Space}} ૧૪ | ||
અભિમન્યુ કુંતા કને ગયો, પાગ લાગીને ઊભો રહ્યો; | અભિમન્યુ કુંતા કને ગયો, પાગ લાગીને ઊભો રહ્યો; | ||
‘ચક્રાવો લેવાને કાજ, મુને આજ્ઞા આપો આજ. ૧૫ | ‘ચક્રાવો લેવાને કાજ, મુને આજ્ઞા આપો આજ.{{Space}} ૧૫ | ||
દ્રોણે પ્રતિજ્ઞા કીધી ઘણી, માતાજી મુજને મારવા તણી; | દ્રોણે પ્રતિજ્ઞા કીધી ઘણી, માતાજી મુજને મારવા તણી; | ||
તેહ થકી બીન્યો નહિ હુંય, ભિક્ષુક મુજને કરશે શુંય.’ ૧૬ | તેહ થકી બીન્યો નહિ હુંય, ભિક્ષુક મુજને કરશે શુંય.’{{Space}} ૧૬ | ||
એવું જ્યારે બોલ્યો બાળ, કુંતાના પેટમાં પડી ફાળ! | એવું જ્યારે બોલ્યો બાળ, કુંતાના પેટમાં પડી ફાળ! | ||
‘જે વેળા આદરિયા દ્રોણ, ત્યારે કુંવરને રાખે કોણ? ૧૭ | ‘જે વેળા આદરિયા દ્રોણ, ત્યારે કુંવરને રાખે કોણ?{{Space}} ૧૭ | ||
નર-નારાયણ બન્ને નથી, કૌરવે કપટ કીધું સર્વથી; | નર-નારાયણ બન્ને નથી, કૌરવે કપટ કીધું સર્વથી; | ||
જો ગયા મૂકીને જદુરાય, તો એને બાંધું રક્ષાય. ૧૮ | જો ગયા મૂકીને જદુરાય, તો એને બાંધું રક્ષાય.{{Space}} ૧૮ | ||
‘કૌરવ ત્રણ લોક જો ટોળે ફરે, તોય કુંવર માર્યા નહિ મરે; | ‘કૌરવ ત્રણ લોક જો ટોળે ફરે, તોય કુંવર માર્યા નહિ મરે; | ||
સતીએ તેડ્યો પોતા કને, ‘આવ, રક્ષા, ભાઈ, બાંધું તને.’ ૧૯ | સતીએ તેડ્યો પોતા કને, ‘આવ, રક્ષા, ભાઈ, બાંધું તને.’{{Space}} ૧૯ | ||
::::: '''વલણ''' | |||
તને રક્ષા હું કરું, પણ રાખનારો શ્રી હરિ રે; | તને રક્ષા હું કરું, પણ રાખનારો શ્રી હરિ રે; | ||
જન પ્રેમાનંદ એમ કહે, કેઈ પેરે રક્ષા કરી રે. ૨૦ | જન પ્રેમાનંદ એમ કહે, કેઈ પેરે રક્ષા કરી રે.{{Space}} ૨૦ | ||
</poem> | </poem> | ||