આત્માની માતૃભાષા/59: Difference between revisions

no edit summary
(Created page with "{{SetTitle}} {{Heading|‘શોધ’ — અંગે એક શોધસફર|સિતાંશુ યશશ્ચંદ્ર}} <poem> પુષ્પો સાથ...")
 
No edit summary
Line 8: Line 8:
તેજના ટાપુઓ, સંસ્થાનો માનવીઅરમાનનાં;
તેજના ટાપુઓ, સંસ્થાનો માનવીઅરમાનનાં;
પુષ્પો, મારી કવિતાના તાજ(૩૦૫)-બ-તાજ(૩૦૫) શબ્દો.
પુષ્પો, મારી કવિતાના તાજ(૩૦૫)-બ-તાજ(૩૦૫) શબ્દો.
ગર્ભમાં રહેલા બાળકની બીડેલી આંખો
ગર્ભમાં રહેલા બાળકની બીડેલી આંખો
માતાના ચહેરામાં ટમકે,
માતાના ચહેરામાં ટમકે,
મારા અસ્તિત્વમાં એમ કાવ્ય ચમકતું તમે
મારા અસ્તિત્વમાં એમ કાવ્ય ચમકતું તમે
જોયું છે?
જોયું છે?
કવિતા, આત્માની માતૃભાષા;
કવિતા, આત્માની માતૃભાષા;
મૌનનો દેહ મૂર્ત, આસવ અસ્તિત્વનો;
મૌનનો દેહ મૂર્ત, આસવ અસ્તિત્વનો;
સ્વપ્નની ચિર છવિ. ક્યાં છે કવિતા?
સ્વપ્નની ચિર છવિ. ક્યાં છે કવિતા?
જોઉં છું હું, દુર્ગમ છે, દુર્લભ છે
જોઉં છું હું, દુર્ગમ છે, દુર્લભ છે
પૃથ્વીના સૌ પદાર્થોમાં એ પદાર્થ.
પૃથ્વીના સૌ પદાર્થોમાં એ પદાર્થ.
Line 21: Line 24:
ક્યારેક વળી અર્ધદગ્ધ ખયાલોનો ધૂંવા ગૂંગળાવી રહે.
ક્યારેક વળી અર્ધદગ્ધ ખયાલોનો ધૂંવા ગૂંગળાવી રહે.
ખરે જ છે દુર્વાપ કવિતાપદાર્થ.
ખરે જ છે દુર્વાપ કવિતાપદાર્થ.
ઘરની સામેનો પેલો છોડ વધી વૃક્ષ થયો.
ઘરની સામેનો પેલો છોડ વધી વૃક્ષ થયો.
ટીકીને જોયાં કર્યો છે મેં વારંવાર એને.
ટીકીને જોયાં કર્યો છે મેં વારંવાર એને.
:::: એને જાંબુ આવ્યાં, ને મને આંસુ;
:::: એને જાંબુ આવ્યાં, ને મને આંસુ;
:::: વધ્યો ને ફળ્યો એ, હું વધ્યો ફાંસુ.
:::: વધ્યો ને ફળ્યો એ, હું વધ્યો ફાંસુ.
ખાઉં છું, પીઉં છું, ખેલું છું, કૂદું છું.
ખાઉં છું, પીઉં છું, ખેલું છું, કૂદું છું.
બહોળો ધરતી માતાનો ખોળો આ ખૂંદું છું.
બહોળો ધરતી માતાનો ખોળો આ ખૂંદું છું.
ક્યાં છે કવિતા?
ક્યાં છે કવિતા?
પ્રભુએ મને પકડ્યો'તો એક વાર.
પ્રભુએ મને પકડ્યો'તો એક વાર.
સંધ્યાના તડકાથી એ વૃક્ષનાં થડ રંગતો'તો,
સંધ્યાના તડકાથી એ વૃક્ષનાં થડ રંગતો'તો,
Line 37: Line 43:
ખસી ગયો બીજે ત્યાંથી હું, એ ગુલાબી છોળોમાં
ખસી ગયો બીજે ત્યાંથી હું, એ ગુલાબી છોળોમાં
શરમના શેરડાની છાયા આછી ઉઠાવીને.
શરમના શેરડાની છાયા આછી ઉઠાવીને.
પ્રભુને સૌ આવું બધું પસંદ બહુ હોય એવું
પ્રભુને સૌ આવું બધું પસંદ બહુ હોય એવું
લાગે પણ છેય તે.
લાગે પણ છેય તે.
Line 43: Line 50:
અટકી પડવાનું ન હોય એમ, વારે વારે
અટકી પડવાનું ન હોય એમ, વારે વારે
સંડોવે છે કંઈક ને કંઈક આવામાં મને એ?
સંડોવે છે કંઈક ને કંઈક આવામાં મને એ?
રસ્તે ચાલ્યો જતો હોઉં અને કોઈ દૂર દૂર
રસ્તે ચાલ્યો જતો હોઉં અને કોઈ દૂર દૂર
સહદ્ર જોજન થકી આવેલા પંખીની સાથે
સહદ્ર જોજન થકી આવેલા પંખીની સાથે
Line 50: Line 58:
આંખ મિચકારાવે છે એ આ હું જે
આંખ મિચકારાવે છે એ આ હું જે
‘અન-રોમૅન્ટિક’ તેની સામે.
‘અન-રોમૅન્ટિક’ તેની સામે.
શેરીમાંના પેલા બાલુડિયાને મારી સામે
શેરીમાંના પેલા બાલુડિયાને મારી સામે
ખિલખિલ હસાવી દે છે, અયુત વર્ષોને અંતે
ખિલખિલ હસાવી દે છે, અયુત વર્ષોને અંતે
Line 55: Line 64:
યાત્રાની — ભાવી આકાંક્ષાની પતાકા લહેરાવી
યાત્રાની — ભાવી આકાંક્ષાની પતાકા લહેરાવી
દે છે એ નાજુક કલહાસ્યમાં વિજયભેર.
દે છે એ નાજુક કલહાસ્યમાં વિજયભેર.
રે રે શિશુઓનું કલહાસ્ય માણવાનો સમય રહ્યો નહિ.
રે રે શિશુઓનું કલહાસ્ય માણવાનો સમય રહ્યો નહિ.
શિશુઓનું હાસ્ય, મારી કવિતાનો શુભ્ર છંદ.
શિશુઓનું હાસ્ય, મારી કવિતાનો શુભ્ર છંદ.
Line 71: Line 81:
કલકલ્લોલધૂને મસ્ત, તેમ સરી જવું.
કલકલ્લોલધૂને મસ્ત, તેમ સરી જવું.
મળી જાય યાત્રી તેને અર્પવું હૃદયગીત. —
મળી જાય યાત્રી તેને અર્પવું હૃદયગીત. —
ક્યારે વળી અહમ્ નડે-કનડે છે. હૈયું કહે :
ક્યારે વળી અહમ્ નડે-કનડે છે. હૈયું કહે :
શીદ ગાઉં? સુખના ઓડકાર આના,
શીદ ગાઉં? સુખના ઓડકાર આના,
Line 78: Line 89:
કૃતાર્થ થવાનું મારે?
કૃતાર્થ થવાનું મારે?
કવિજીવન અરેરે શું ઉપ-જીવન?
કવિજીવન અરેરે શું ઉપ-જીવન?
અરે! અરે!
અરે! અરે!
અહંના ભરડામાં આવ્યું એ જ કૈં ઓછું જીવન છે?
અહંના ભરડામાં આવ્યું એ જ કૈં ઓછું જીવન છે?
Line 96: Line 108:
તદાત્મ હું એમ સર્વ વિશ્વના પદાર્થ થકી
તદાત્મ હું એમ સર્વ વિશ્વના પદાર્થ થકી
થઈ તો શકું જ. કિંતુ શી રીતે એ હશે સાધ્ય?
થઈ તો શકું જ. કિંતુ શી રીતે એ હશે સાધ્ય?
સૌન્દર્યાનુભૂતિ દ્વારા,
સૌન્દર્યાનુભૂતિ દ્વારા,
કવિતા દ્વારા અમોઘ.
કવિતા દ્વારા અમોઘ.
Line 104: Line 117:
ખેલ્યાં કરે અહો સંતાકૂકડી ચૈતન્ય સાથે
ખેલ્યાં કરે અહો સંતાકૂકડી ચૈતન્ય સાથે
અહોરાત.
અહોરાત.
રાતે રસ્તાના વળાંકે મોટરની રોશનીએ
રાતે રસ્તાના વળાંકે મોટરની રોશનીએ
અજવાળી દીધું એક ઝુંડ નાની ગૌરીઓનું,
અજવાળી દીધું એક ઝુંડ નાની ગૌરીઓનું,
18,450

edits