પુરાતન જ્યોત/૫: Difference between revisions

no edit summary
No edit summary
No edit summary
Line 19: Line 19:
અમરબાઈના મોં ઉપર શરમ અને આત્મધિક્કારનું રુધિર ધમપછાડા કરતું હતું. ધીરે ધીરે એનાં નેત્રોમાંથી પાણી તબક્યાં.  
અમરબાઈના મોં ઉપર શરમ અને આત્મધિક્કારનું રુધિર ધમપછાડા કરતું હતું. ધીરે ધીરે એનાં નેત્રોમાંથી પાણી તબક્યાં.  
દેવીદાસ ઊઠ્યા. દીવાલની ખીંટી પર એકતારો લટકતો હતો. પિતા પુત્રને લે તે રીતે એકતારાને ખોળામાં બેસારી દેવીદાસે બીજા હાથમાં મંજીરા વીંટાળ્યા. ઘેરા અને ગંભીર સ્વરે એણે ભજન ઉપાડ્યું :  
દેવીદાસ ઊઠ્યા. દીવાલની ખીંટી પર એકતારો લટકતો હતો. પિતા પુત્રને લે તે રીતે એકતારાને ખોળામાં બેસારી દેવીદાસે બીજા હાથમાં મંજીરા વીંટાળ્યા. ઘેરા અને ગંભીર સ્વરે એણે ભજન ઉપાડ્યું :  
ગોધન હાલ્યાં જાય,  
{{Poem2Close}}
આ નવલખ તારાસૂરજ કેરાં
 
ગોધન હાલ્યાં જાય.  
<Poem>
એકલ ધરતી ઊભી ભાંભરે
'''ગોધન હાલ્યાં જાય,'''
વાછરડાં ખવાય.  
:'''આ નવલખ તારાસૂરજ કેરાં'''
સુનમાં ધરતી શોધ કરે રે
'''ગોધન હાલ્યાં જાય.'''
વાછરડાં ખોવાય.  
:'''એકલ ધરતી ઊભી ભાંભરે'''
પ્રથમીનાં વાછરડાં ખવાય,
'''વાછરડાં ખવાય.'''
માતનાં બાળકડાં ખોવાય.  
:'''સુનમાં ધરતી શોધ કરે રે'''
'''વાછરડાં ખોવાય.'''
ઊઠે ગોવાલા! નંદદુલારા!
:'''પ્રથમીનાં વાછરડાં ખવાય,'''
રજની ખાવા ધાય;  
'''માતનાં બાળકડાં ખોવાય.'''
કાળી રજનીમાં તમ વિણ કાના,
 
<center>''''''</center>
 
'''ઊઠે ગોવાલા! નંદદુલારા!'''
'''રજની ખાવા ધાય;'''
:'''કાળી રજનીમાં તમ વિણ કાના,'''
કોણ શોધવા જાય?  
કોણ શોધવા જાય?  
ધરતીનાં વાછરડાં ખોવાય. – સુનમાં૦  
:'''ધરતીનાં વાછરડાં ખોવાય. – સુનમાં૦'''
 
લીલી એક ડાંખળનું લોભી
<center>''''''</center>
ભેખડ ચડી ઊભું બાળ :  
 
ઊતરી ન શકે, પગલું ન કરે,
 
હેઠળ જળ ભેંકાર  
'''લીલી એક ડાંખળનું લોભી'''
ઊઠો હો ધરતીના મતવાલ! – સુનમાં૦  
'''ભેખડ ચડી ઊભું બાળ :'''
:'''ઊતરી ન શકે, પગલું ન કરે,'''
'''હેઠળ જળ ભેંકાર'''
:'''ઊઠો હો ધરતીના મતવાલ! – સુનમાં૦'''
</Poem>
 
{{Poem2Open}}
અમરબાઈ એકધ્યાને સાંભળી રહી. એને લાગ્યું કે જાણે પોતે જ પૃથ્વીમાતાનું ભૂલું પડેલું વાછરડું છે : પોતે જ કોઈ વિકટ ભેખડ ઉપર ચડીને નીચે ઊતરવાના રસ્તા વગર ઊભેલ છે. એનું અંતઃકરણ પણ કોઈ ગોપાલનું આરાધન કરે છે, એવામાં —  
અમરબાઈ એકધ્યાને સાંભળી રહી. એને લાગ્યું કે જાણે પોતે જ પૃથ્વીમાતાનું ભૂલું પડેલું વાછરડું છે : પોતે જ કોઈ વિકટ ભેખડ ઉપર ચડીને નીચે ઊતરવાના રસ્તા વગર ઊભેલ છે. એનું અંતઃકરણ પણ કોઈ ગોપાલનું આરાધન કરે છે, એવામાં —  
"આ બેઠી એ તો આંહીં!” એકાએક બોલ સંભળાયો.  
"આ બેઠી એ તો આંહીં!” એકાએક બોલ સંભળાયો.  
Line 66: Line 77:
"મા, આ તે શું કર્યું?”  
"મા, આ તે શું કર્યું?”  
"સંતજી, મેં શોધી લીધું, કે માનવીને રોમે રોમે રક્તપીત ગંધાય છે."*[૧]
"સંતજી, મેં શોધી લીધું, કે માનવીને રોમે રોમે રક્તપીત ગંધાય છે."*[૧]
{{Poem2Close}}
{{Poem2Close}}
26,604

edits