18,450
edits
ધરતીનું ધાવણ/6.ચૂંદડીના રંગો: Difference between revisions
no edit summary
MeghaBhavsar (talk | contribs) (Created page with "{{SetTitle}} {{Heading|6.ચૂંદડીના રંગો|}} {{Poem2Open}} લગ્નનાં લોકગીતો : 1 [‘ચૂંદડી’ (ભાગ 1)નો...") |
MeghaBhavsar (talk | contribs) No edit summary |
||
| Line 92: | Line 92: | ||
છત્રીસ વાજાં વાગિયાં | છત્રીસ વાજાં વાગિયાં | ||
[‘ચૂંદડી’] | [‘ચૂંદડી’] | ||
— એ રામ-સીતાના મનોભાવથી રંગાતો પોંખાવા આવે છે. અને | |||
ઢોલ ઢમક્યાં ને વરવહુના હાથ મળ્યા | ઢોલ ઢમક્યાં ને વરવહુના હાથ મળ્યા | ||
જાણે ઈસવર પારવતીના સાથ મળ્યા | જાણે ઈસવર પારવતીના સાથ મળ્યા | ||
| Line 98: | Line 98: | ||
જગત્પિતા અને જગદમ્બાની જોડલીનું સ્મરણ કરાવતો એ હસ્તમિલાપ : આવતી કાલે માવતરથી વિખૂટાં પડવાનું છે એ વાતના અફસોસમાં પુત્રીની — | જગત્પિતા અને જગદમ્બાની જોડલીનું સ્મરણ કરાવતો એ હસ્તમિલાપ : આવતી કાલે માવતરથી વિખૂટાં પડવાનું છે એ વાતના અફસોસમાં પુત્રીની — | ||
અમે રે લીલા વનની ચરકલડી | અમે રે લીલા વનની ચરકલડી | ||
::: ઊડી જાશું પરદેશ જો | |||
આજ રે દાદાજીના દેશમાં | આજ રે દાદાજીના દેશમાં | ||
::: કાલે જાશું પરદેશ જો! | |||
એક તે પાન દાદા તોડિયું | એક તે પાન દાદા તોડિયું | ||
::: દાદા નો દેજો ગાળ જો! | |||
[‘ચૂંદડી’] | [‘ચૂંદડી’] | ||
એવી ઓશિયાળી, દયામણી મનોદશા : પિતા પાસે પહેરામણી માગતી પુત્રીનું — | એવી ઓશિયાળી, દયામણી મનોદશા : પિતા પાસે પહેરામણી માગતી પુત્રીનું — | ||
સંપત હોય તો દેજો, દાદા મોરા | સંપત હોય તો દેજો, દાદા મોરા | ||
::: હાથ જોડી ઊભા રે’જો! | |||
હાથ જોડી ઊભા રે’જો, દાદા મોરા | હાથ જોડી ઊભા રે’જો, દાદા મોરા | ||
::: જીભડિયે જરા લેજો! | |||
[‘ચૂંદડી’] | [‘ચૂંદડી’] | ||
એવું રુદનભીનું કથન : ઘૂંઘટની અંદર છાના વિલાપ કરતી પ્રિયાને | એવું રુદનભીનું કથન : ઘૂંઘટની અંદર છાના વિલાપ કરતી પ્રિયાને | ||
| Line 119: | Line 119: | ||
મેં તો ડુંગર કોરીને ઘર કર્યાં રે | મેં તો ડુંગર કોરીને ઘર કર્યાં રે | ||
મેં તો કાચનાં જડિયાં કમાડ રે હો લાડડી! | મેં તો કાચનાં જડિયાં કમાડ રે હો લાડડી! | ||
::: હજી રે સમજ મારી કોયલડી | |||
[‘ચૂંદડી’] | [‘ચૂંદડી’] | ||
એવાં, આ વિવાહ પરત્વેનાં પોતાનાં વસમાં વીતકોનો ચિતાર દેતાં મર્મગામી આશ્વાસન : તે પછી વિદાય થતી પુત્રીને સ્વજનો તરફથી | એવાં, આ વિવાહ પરત્વેનાં પોતાનાં વસમાં વીતકોનો ચિતાર દેતાં મર્મગામી આશ્વાસન : તે પછી વિદાય થતી પુત્રીને સ્વજનો તરફથી | ||
| Line 128: | Line 128: | ||
નાનો દેરીડો તે લાડકો, એનાં હસ્યાં રે ખમજો! | નાનો દેરીડો તે લાડકો, એનાં હસ્યાં રે ખમજો! | ||
નાની નણંદ જાશે સાસરે, એનાં માથડાં ગૂંથજો! | નાની નણંદ જાશે સાસરે, એનાં માથડાં ગૂંથજો! | ||
::: માથા ગૂંથીને લેજો મીઠડાં, બેનને સાસરે વળાવજો! | |||
[‘ચૂંદડી’] | [‘ચૂંદડી’] | ||
— એવી કરુણાર્દ્ર શિખામણો : એવી શિખામણો પામીને વધૂ પતિને ઘેર પહોંચી. પિયરના વિરહની વેદના શમી ગઈ. દંપતી-જીવનના પ્રથમ પૂર્ણોદયની પહેલી રાત્રિએ — | |||
હાં હાં રે હમલી, લીલી ડાંડીનો ઝમરખ દીવડો | હાં હાં રે હમલી, લીલી ડાંડીનો ઝમરખ દીવડો | ||
— એવો ઝમરખ દીવડો લઈને નવવધૂ રૂમઝૂમતા મેડીએ ચડ્યાં. પ્રશ્ન પુછાય છે કે — | — એવો ઝમરખ દીવડો લઈને નવવધૂ રૂમઝૂમતા મેડીએ ચડ્યાં. પ્રશ્ન પુછાય છે કે — | ||
| Line 190: | Line 190: | ||
અથવા બનેવી કે વેવાઈનો વિનોદ કરવાની આપણી કુદરતી વૃત્તિ પ્રમાણે — | અથવા બનેવી કે વેવાઈનો વિનોદ કરવાની આપણી કુદરતી વૃત્તિ પ્રમાણે — | ||
વચ્ચે રે મારે બેનડ બાઈની વેલ્યું | વચ્ચે રે મારે બેનડ બાઈની વેલ્યું | ||
::: કે માફા ઝળકે મશરૂ તણા. | |||
વાંસે રે મારે ભટ્ટજી પુરબિયા | વાંસે રે મારે ભટ્ટજી પુરબિયા | ||
::: કે કમર બાંધીને ખાસડ ખડખડે. | |||
એ મુજબ, લગ્ન પર આવેલ બહેનના પતિનું ટીખળ કરવાની સહજ વૃત્તિ જરા વધુ ઘાટા રંગો પૂરીને એક ચિત્ર જન્માવે છે : | એ મુજબ, લગ્ન પર આવેલ બહેનના પતિનું ટીખળ કરવાની સહજ વૃત્તિ જરા વધુ ઘાટા રંગો પૂરીને એક ચિત્ર જન્માવે છે : | ||
આલા લીલૂડા વાંસ વઢાવો રે | આલા લીલૂડા વાંસ વઢાવો રે | ||