સમગ્ર અરધી સદીની વાચનયાત્રા/પ્રકીર્ણ/બળતા દવમાંથી બચવા: Difference between revisions

← Older edit

સમગ્ર અરધી સદીની વાચનયાત્રા/પ્રકીર્ણ/બળતા દવમાંથી બચવા (view source)

Revision as of 09:28, 7 October 2022

464 bytes added , 09:28, 7 October 2022

no edit summary

KhyatiJoshi

26,604

edits

@@ Line 1: / Line 1: @@
 {{Poem2Open}}
-{{space}}
-રવિશંકરમહારાજ : અહીંકોઈદારૂપીએખરું?
-આદિવાસી : ના, મા’રાજ; હવેતોકોઈનથીપીતું.
+રવિશંકર મહારાજ : અહીં કોઈ દારૂ પીએ ખરું?
-મહારાજ : ત્યારેતોસરકારેદારૂખૂંચવીલીધોએસારુંથયું, ખરુંને?
+આદિવાસી : ના, મા’રાજ; હવે તો કોઈ નથી પીતું.
-આદિવાસી : બહુહારુંકર્યું.
+મહારાજ : ત્યારે તો સરકારે દારૂ ખૂંચવી લીધો એ સારું થયું, ખરું ને?
-એકવૃદ્ધઆદિવાસી (વચ્ચે) : મારેમાટેતોબહુખોટુંથયું, બાપજી! આદારૂહતોત્યારેવરશેદા’ડેપરૂણાપઈતાપચારૂપિયાથતા’તા, અનેઆશાલએકલાચામાંહોળમણગોળથયો.
+આદિવાસી : બહુ હારું કર્યું.
-મહારાજ : સોળમણગોળથયાપછીપણપીઓછોકે?
+એક વૃદ્ધ આદિવાસી (વચ્ચે) : મારે માટે તો બહુ ખોટું થયું, બાપજી! આ દારૂ હતો ત્યારે વરશેદા’ડે પરૂણા પઈતા પચા રૂપિયા થતા’તા, અને આ શાલ એકલા ચામાં હોળ મણ ગોળ થયો.
-આદિવાસી : ના, મા’રાજ; હવેતોથાચ્યો.
+મહારાજ : સોળ મણ ગોળ થયા પછી પણ પીઓ છો કે?
-મહારાજ : મહેમાનઆવેતો?
+આદિવાસી : ના, મા’રાજ; હવે તો થાચ્યો.
-આદિવાસી : પરૂણાનેતોપાવોજપડેતો!
+મહારાજ : મહેમાન આવે તો?
-મહારાજ : પાતાંવધેતોશુંકરો?
+આદિવાસી : પરૂણાને તો પાવો જ પડે તો!
-આદિવાસી : વધેતોપીલઈએ; કંઈઢોળીદેવાય, મા’રાજ?
+મહારાજ : પાતાં વધે તો શું કરો?
-મહારાજ : સાંભળો; ઘરમાંકોઈમાંદુંપડ્યુંહોયતોદાક્તરનેત્યાંથીદવાલાવીએછીએઅનેતેનેપાઈએછીએ, એદવાવધેતોઆપણેપીએછીએ?
+આદિવાસી : વધે તો પી લઈએ; કંઈ ઢોળી દેવાય, મા’રાજ?
-આદિવાસી : ના, હાજોમાણહહુંકામપીએ?
+મહારાજ : સાંભળો; ઘરમાં કોઈ માંદું પડ્યું હોય તો દાક્તરને ત્યાંથી દવા લાવીએ છીએ અને તેને પાઈએ છીએ, એ દવા વધે તો આપણે પીએ છીએ?
-મહારાજ : તેમ, ઘેરકોઈમહેમાનઆવેતેચાપીતોહોયતોમાંદોછેએમસમજીનેતેનેપાવો; પણઆપણેનપીવો. (સભાસામેજોઈ) આચાપીવાથીબુદ્ધિ, શક્તિકાંઈવધતાંહશેખરાં?
+આદિવાસી : ના, હાજો માણહ હું કામ પીએ?
-આદિવાસી : ના, ના; વધેશાનાં? ઘટેસે.
+મહારાજ : તેમ, ઘેર કોઈ મહેમાન આવે તે ચા પીતો હોય તો માંદો છે એમ સમજીને તેને પાવો; પણ આપણે ન પીવો. (સભા સામે જોઈ) આ ચા પીવાથી બુદ્ધિ, શક્તિ કાંઈ વધતાં હશે ખરાં?
-મહારાજ : તમારાબાપદાદાચાપીતાહતા?
+આદિવાસી : ના, ના; વધે શાનાં? ઘટે સે.
-આદિવાસી : ન’તાપીતા.
+મહારાજ : તમારા બાપદાદા ચા પીતા હતા?
-મહારાજ : એતમારાજેટલુંકામકરતાહશેકેઓછું?
+આદિવાસી : ન’તા પીતા.
-આદિવાસી : અમારાકરતાંબમણુંતમણું; ઈમનાંશરીરપણઅમારાંકરતાંહારાં.
+મહારાજ : એ તમારા જેટલું કામ કરતા હશે કે ઓછું?
-મહારાજ : તમેકહોછોચાપીવાથીબુદ્ધિનથીવધતી, શક્તિનથીવધતી, નેકામઓછુંથાયછે; ત્યારેચાનપીઓતોનચાલે?
+આદિવાસી : અમારા કરતાં બમણુંતમણું; ઈમનાં શરીર પણ અમારાં કરતાં હારાં.
-આદિવાસી : ચાવનાતોચાલેજતો; રોટલાવનાનાંચાલે.
+મહારાજ : તમે કહો છો ચા પીવાથી બુદ્ધિ નથી વધતી, શક્તિ નથી વધતી, ને કામ ઓછું થાય છે; ત્યારે ચા ન પીઓ તો ન ચાલે?
-એકઆદિવાસી : હેંભઈ, જુઓ; આપણાઘૈડિયાદારૂપીતા’તાતાણેચ્ચારપૈશામાંચાલતું; આજચાર‘કોપ’નાચારઆનાથાયસે. વળીચારમેમાંનઆઈજ્યા, તોબીજાચારઆના. આચાએતોઘરઘાલ્યું. ચાતોદારૂકરતાંયભૂંડો.
+આદિવાસી : ચા વના તો ચાલે જ તો; રોટલા વના નાં ચાલે.
-મહારાજ : આબાજુબીડીઓઆવીછેકે?
+એક આદિવાસી : હેં ભઈ, જુઓ; આપણા ઘૈડિયા દારૂ પીતા’તા તાણે ચ્ચાર પૈશામાં ચાલતું; આજ ચાર ‘કોપ’ના ચાર આના થાય સે. વળી ચાર મેમાંન આઈ જ્યા, તો બીજા ચાર આના. આ ચાએ તો ઘર ઘાલ્યું. ચા તો દારૂ કરતાં ય ભૂંડો.
-આદિવાસી : આવીસે — પણઓશી. ચલમવધારેપિવાય.
+મહારાજ : આ બાજુ બીડીઓ આવી છે કે?
-મહારાજ : બીડી-ચલમપીવાથીભૂખમટતીહશે?
+આદિવાસી : આવી સે — પણ ઓશી. ચલમ વધારે પિવાય.
+મહારાજ : બીડી-ચલમ પીવાથી ભૂખ મટતી હશે?
 આદિવાસી : ના, ના.
-મહારાજ : ત્યારેકેમપીઓછો?
+મહારાજ : ત્યારે કેમ પીઓ છો?
-જુવાન : અમારાબાપદાદાપીતા’તાએટલેઅમેપીએછીએ.
+જુવાન : અમારા બાપદાદા પીતા’તા એટલે અમે પીએ છીએ.
-મહારાજ : તમારીવાતસાચીછે. બાપઘરમાંમોઢામાંથીનેનાકમાંથીધુમાડાકાઢતોહોયત્યારેછોકરાનેપીવાનુંમનકેમનથાય? તમારાંછોકરાંપીએએસારુંકેનપીએએસારું?
+મહારાજ : તમારી વાત સાચી છે. બાપ ઘરમાં મોઢામાંથી ને નાકમાંથી ધુમાડા કાઢતો હોય ત્યારે છોકરાને પીવાનું મન કેમ ન થાય? તમારાં છોકરાં પીએ એ સારું કે ન પીએ એ સારું?
-આદિવાસી : નપીએએહારું.
+આદિવાસી : ન પીએ એ હારું.
-મહારાજ : આછોકરાંનાંનસીબતમારાહાથમાંછે; એટલેએમનાભલામાટેપણતમેવ્યસનછોડો. વ્યસનએકવારપેસીગયાં, તોકાઢવાંમુશ્કેલ. માટેચેતો. પાણીનોબંધબાંધેલોહોયતેમાંજરાકસરખુંજકાણુંપડ્યુંહોય, પણસમયસરએનેપૂરીનદઈએતોએમોટુંથતુંજાયછે — નેપછીબંધનેતોડીનાખેછેઅનેબધાંનેપૂરમાંખેંચીજાયછે. વ્યસનોનુંપણએવુંછે.
+મહારાજ : આ છોકરાંનાં નસીબ તમારા હાથમાં છે; એટલે એમના ભલા માટે પણ તમે વ્યસન છોડો. વ્યસન એક વાર પેસી ગયાં, તો કાઢવાં મુશ્કેલ. માટે ચેતો. પાણીનો બંધ બાંધેલો હોય તેમાં જરાક સરખું જ કાણું પડ્યું હોય, પણ સમયસર એને પૂરી ન દઈએ તો એ મોટું થતું જાય છે — ને પછી બંધને તોડી નાખે છે અને બધાંને પૂરમાં ખેંચી જાય છે. વ્યસનોનું પણ એવું છે.
-આદિવાસી : મા’રાજ! આચા, બીડી, દારૂ.... બધુંખરાબહોયતોભગવાનેપેદાશુંકામકર્યુંહશે?
+આદિવાસી : મા’રાજ! આ ચા, બીડી, દારૂ.... બધું ખરાબ હોય તો ભગવાને પેદા શું કામ કર્યું હશે?
-મહારાજ : ભગવાનેતોઅમૃતકર્યુંછે, નેઝેરપણકર્યુંછે. પણઆપણેઆપણાભલાનુંહોયતેનોવિવેકપૂર્વકઉપયોગકરવોજોઈએ.
+મહારાજ : ભગવાને તો અમૃત કર્યું છે, ને ઝેર પણ કર્યું છે. પણ આપણે આપણા ભલાનું હોય તેનો વિવેકપૂર્વક ઉપયોગ કરવો જોઈએ.
-આદિવાસી : ત્યારે, બાપજી, આસરકારેદારૂકાઢયોઈમચા-બીડીકાઢેતો?
+આદિવાસી : ત્યારે, બાપજી, આ સરકારે દારૂ કાઢયો ઈમ ચા-બીડી કાઢે તો?
-મહારાજ : ભાઈ, વ્યસનકોઈનાંકાઢયાંજતાંનથી. એનીતોએકજદવાછે, નેતેસાચીસમજ. વ્યસનમાત્રખરાબછે, દુઃખદાયીછેએવુંજેનેચોક્કસજ્ઞાનથયું, અનેતેનાફંદામાંનપડવાનોજેણેમનસાથેપાકોનિશ્ચયકર્યો, તેબચીજાયછે. નદીકાંઠોકાંઠભરેલીહોય, પણજેનેતરતાંઆવડતુંહોયતેનેબીકહોયકે?
+મહારાજ : ભાઈ, વ્યસન કોઈનાં કાઢયાં જતાં નથી. એની તો એક જ દવા છે, ને તે સાચી સમજ. વ્યસન માત્ર ખરાબ છે, દુઃખદાયી છે એવું જેને ચોક્કસ જ્ઞાન થયું, અને તેના ફંદામાં ન પડવાનો જેણે મન સાથે પાકો નિશ્ચય કર્યો, તે બચી જાય છે. નદી કાંઠોકાંઠ ભરેલી હોય, પણ જેને તરતાં આવડતું હોય તેને બીક હોય કે?
-આદિવાસી : વાતહાવહાચીછે. તરતાંઆવડેતેઊગરીજાય.
+આદિવાસી : વાત હાવ હાચી છે. તરતાં આવડે તે ઊગરી જાય.
-મહારાજ : વ્યસનોનોદવબળતોઆવીરહ્યોછે. તેમાંકોઈબચતુંનથી. ભણેલાંનેઅભણ, સાધુ-સંન્યાસીઓઅનેદેશનાનેતાઓ — બધાંએમાંઝડપાઈગયાંછે. આપણેબચવુંહોયતોવચ્ચેએકવીજ— ખાઈખોદીદ્યો; એટલેદવઆગળવધતોઅટકીજશે. તમેતમારાનેતમારાંછોકરાંનાભલામાટેચા-બીડી-ચલમછોડીદો.
+મહારાજ : વ્યસનોનો દવ બળતો આવી રહ્યો છે. તેમાં કોઈ બચતું નથી. ભણેલાં ને અભણ, સાધુ-સંન્યાસીઓ અને દેશના નેતાઓ — બધાં એમાં ઝડપાઈ ગયાં છે. આપણે બચવું હોય તો વચ્ચે એક વીજ— ખાઈ ખોદી દ્યો; એટલે દવ આગળ વધતો અટકી જશે. તમે તમારા ને તમારાં છોકરાંના ભલા માટે ચા-બીડી-ચલમ છોડી દો.
-એકડોસો : હાંભળ્યું, માલા! આસુધારોકરવાઆયાસેબાપજી. કાંકસોડો!
+એક ડોસો : હાંભળ્યું, માલા! આ સુધારો કરવા આયા સે બાપજી. કાંક સોડો!
-માલો : વાતતોહાચીસે; પણ...પેલોરૂડિયોકે’તો’તોકેઆબીડી-ચલમપીએતોઆપણનેનેબળદયાંનેબેઘડીવિશરામમળે, એટલેપીએશીએ.
+માલો : વાત તો હાચી સે; પણ...પેલો રૂડિયો કે’તો’તો કે આ બીડી-ચલમ પીએ તો આપણને ને બળદયાંને બે ઘડી વિશરામ મળે, એટલે પીએ શીએ.
-મહારાજ : પણ, પૈસાખરચીનેવિશરામલઈએતોજવિશરામલીધોકહેવાય? એમનેમબેઘડીબેસવુંહોયતોનબેસાય?
+મહારાજ : પણ, પૈસા ખરચીને વિશરામ લઈએ તો જ વિશરામ લીધો કહેવાય? એમનેમ બે ઘડી બેસવું હોય તો ન બેસાય?
-માલો : ઈમેયબેહાયતોખરું.
+માલો : ઈમેય બેહાય તો ખરું.
 {{Poem2Close}}