વસ્તુસંખ્યાકોશ/વસ્તુસંખ્યા: Difference between revisions

વસ્તુસંખ્યાકોશ/વસ્તુસંખ્યા (view source)

Revision as of 14:58, 4 March 2023

4,409 bytes added , 14:58, 4 March 2023

પ્રકરણ ૨ - ' ઋ' પૂર્ણ

Meghdhanu

17,546

edits

@@ Line 819: / Line 819: @@
 :(૬)
 :સુધા, પિપાસા, જન્મ, મરણ, શોક, મોહ.
+{{center|'''[ એ ]'''}}
+એષણા (૪)
+:દારૈષણા, પુત્રૈષણા, વિરૈષણા, લોકૈષણા.
+{{center|'''[ ઐ ]'''}}
+ઐરાવત (૮)
+:(પૂર્વ દિશાનો) ઐરાવત, (અગ્નિકોણનો) પુંડરિક, (નૈઋત્ય કોણનો) કુમુદ, (પશ્ચિમદિશાનો) ખંજન, (વાયવ્ય કોણનો) પુષ્પદંત, (ઉત્તર દિશાનો) સાર્વભૌમ, (ઈશાનકોણનો) સુપ્રતીક, (દક્ષિણ દિશાનો) વામન.
+ઐશ્ચર્ય (૬)
+:ઐશ્ચર્ય, યશ, વીર્ય, શ્રી, જ્ઞાન, વૈરાગ્ય.
+:(૬)
+:યશ, શ્રી, કીર્તિ, વિજ્ઞાન, ઔદાર્ય, વૈરાગ્ય.
+{{center|'''[ ઓ ]'''}}
+ઓઘ (૪)
+:કામ, ભવ, દષ્ટિ, અવિદ્યા.
+{{center|'''[ ઔ ]'''}}
+ઔષધિ (૩)
+:અંત:પરિમાર્જન (પીવાની દવા), બહિર્પરિમાર્જન (ચોપડવાની દવા), શાસ્ત્રપ્રણિધાત (વાઢકાપ) (- શારીરિક રોગ માટે.)
+:(૩)
+:દૈવવ્યપાશ્રય (મંત્ર, બલિ, હોમ, નિયમ, પ્રાયશ્ચિત, ઉપવાસ, સ્વસ્તિવાચન), યુક્તિવ્યપાશ્રય (યુક્તિપૂર્વક ખેારાક દવા), સત્ત્વાજય (દુષ્ટ વિચારથી મનને રોકવું.) (– માનસિક રોગ માટે.)
+:(૮)
+:વછ કુઠ, બ્રાહ્મી, સરસવ, પીપળ, સારિવા, સૈંધવ, ઘી.
+ૐકાર માત્રા (૬)
+:અકાર, ઉકાર, મકાર, અર્ધ માત્રા, બિંદુ, નાદ.
+{{center|'''[ ઋ ]'''}}
+ઋણ (૩)
+:દેવઋણ, ઋષિઋણ, પિતૃઋણ.
+:(૩)
+:અતિથિઋણ, મનુષ્યઋણ, ભૂતઋણ,
+:(૩)
+:ક્રિયાઋણ, બ્રહ્મચર્યઋણ, પ્રજાઋણ.
+ઋતુ (૬)
+:વસંત, ગ્રીષ્મ, વર્ષા, શરદ, હેમંત, શિશિર,
+ઋત્વિજ (૧૨)
+:મૈત્રાવરુણ, પ્રતિપ્રસ્થાતા, બ્રાહ્મણચ્છંસી, પ્રસ્તોતા, અચ્છાવાક્, નેષ્ટા, આગ્નીધ્ર પ્રતિહર્તા, ગ્રાવસ્તુત, ઉન્નેતા, પિતા, સુબ્રહ્મણ્ય.
+ઋષિ (૩)
+:દેવર્ષિ, બ્રહ્મર્ષિ, રાજર્ષિ
+:(૭)
+:કશ્યપ, અત્રિ, ભારદ્વાજ, વિશ્વામિત્ર, ગૌતમ, જમદગ્નિ, વસિષ્ઠ. (વૈવસ્વત મન્વંતરના).
+:(૭)
+:ક્રતુ, પુલસ્ત્ય, અત્રિ, અંગિરસ, વસિષ્ઠ, મરીચિ, પુલહ. (સ્વાયંભુ મન્વંતરના).
+:(૭)
+:મહર્ષિ (વ્યાસ), પરમર્ષિ (ભેલ), દેવર્ષિ (નારદ), બ્રહ્મર્ષિ (વસિષ્ઠ), શ્રુતર્ષિ (સુશ્રુત), રાજર્ષિ (ઋતપર્ણ), કાંડર્ષિ (જૈમિનિ).
+:(૮)
+:(મ ગણના) કશ્યપ, (ન ગણના) કવિ, (ભ ગણના) અંગિરા, (ય ગણના) કૃતવર્મા, (સ ગણના) કૌશિક, (ત ગણના) વસિષ્ઠ.
+ઋષિપત્ની (૯)
+:મરીચિની કલા, અત્રિની અનસૂયા, અંગિરાની શ્રદ્ધા, પુલસ્ત્યની હવિર્ભુવા, પુલહાસની ગતિ, ઋત્ની ક્રિયા, ભૃગુની ખ્યાતિ, વસિષ્ઠની અરુંધતી, અર્થવણની શાંતિ.
+ઋષિવસ્ત્ર (૪)
+:વલ્કલ, વ્યાઘ્રચર્મ, મૃગચર્મ, તૃણ.