દલપતરામનાં શ્રેષ્ઠ કાવ્યો/૯૨. ફેરફાર થવા વિષે: Difference between revisions

દલપતરામનાં શ્રેષ્ઠ કાવ્યો/૯૨. ફેરફાર થવા વિષે (view source)

Revision as of 15:27, 19 April 2023

272 bytes added , 15:27, 19 April 2023

no edit summary

KhyatiJoshi

26,604

edits

@@ Line 1: / Line 1: @@
 {{SetTitle}}
-{{Heading|૯૨. ફેરફાર થવા વિષે|શાર્દૂલવિક્રીડિત વૃત્ત}}
+{{Heading|૯૨. ફેરફાર થવા વિષે|ઉપજાતિ વૃત્ત}}
 <poem>
-શોધ્યું સંસ્કૃત દીક્ષિતે ભટુજિએ, અંતે તજી ગર્વને,
+કુંભારનું ચક્ર જુઓ ફરે છે,
-ભાષા સોરઠની છટાથી ભણવા, શિક્ષા કહી સર્વને;
+દૃષ્ટિ ભણી ભાગ જુદો ધરે છે;
-જે શિક્ષા સઘળે પ્રમાણ ગણી છે, ગીર્વાણ વાણીશ્વરે,
+ક્ષણે ક્ષણે આ જગમાં લગાર
-તે ભાષા ગુજરાતી મધ્ય મુજને, આપી રુચિ ઈશ્વરે.
+થતો દિસે તેમજ ફેરફાર.
-જે ભાષા નરસિંહ નાગર કવિ, શોધી ગયો સુલભે,
+પૃથ્વીતણી નિત્ય ગતિ વિચારો;
-પ્રેમાનંદ ભટે વખાણી વળતી, ભાખી ભટે વલ્લભે;
+તેથી નિશા વાસર છે થનારો;
-દેવીદાસ, મિઠો, અખો, પ્રિતમ તે, સંખ્યા સિમા ના મળે,
+ક્ષણે ક્ષણે થાય નવો પ્રકાર,
-કૃષ્ણે ને રણછોડ, કાન, રઘુએ, શોભાવી છે શામળે.
+થતો દિસે તેમન ફેરફાર.
-<center>'''મનહર છંદ'''</center>
+રવી ઉગીને ચઢતો જણાય,
-જે વાણીથી નરસિંહ નાગરને નારાયણે,
+સાંજે જુઓ તે વળિ અસ્ત થાય;
-પરમ પદવી સુધ્ધાં સોંપ્યો સિરપાવજી;
+સ્થિતી જણાયે ફરતી અપાર,
-જે વાણીથી જગદંબા ભેટી પર વલ્લભને,
+થતો દિસે તેમજ ફેરફાર.
-સુલ્લભ સકળ સુખનો દીધો દેખાવજી;
-જે વાણીથી પ્રેમાનંદ સામળ પ્રીતમ અખો,
-એવા અગણિત પામ્યા પ્રેમનો પ્રભાવજી;
-કહે દલપતરામ તે વાણીથી તેમ મને,
-કેમ નહિ રીઝે આજ રાજા ખંડેરાવજી.
-<center>'''ઇંદ્રવિજય છંદ'''</center>
+જે જે ચીજો આ નજરે ગણાય,
-આવ ગિરા ગુજરાતી તને, અતિ શોભિત હું શણગાર સજાવું;
+ક્ષણે ક્ષણે કાંઈક તે ઘસાય;
-જાણની પાસ વખાણ કરાવું, ગુણી જનમાં તુજ કીર્તિ ગજાવું;
+અંતે પછી નાશ નકી થનાર,
-ભારતવર્ષ વિષે બીજી ભારતિ, માનવતીપણું માન તજાવું;
+થતો દિસે તેમજ ફેરફાર.
-દેશ વિષે દલપત્ત કહે, ભભકો તુજ જો ભલી ભાત ભજાવું.
-<center>'''મનહર છંદ'''</center>
+જે ચાલતા કે સ્થિર જીવ જામે,
-ગીરા ગુજરાતીતણા પીયરની ગાદી પામી,
+વધી વધીને પરિણામ પામે;
-મુખ્ય તો મરાઠી માની દેખી દુખી દીલ છું;
+પછી થવાનો ક્ષિણતા વિકાર,
-અરજી તો આપી, દીઠી મરજી તથાપિ નહિ,
+થતો દિસે તેમજ ફેરફાર.
-આવ્યો આપ આગળે ઉચરવા અપીલ છું;
-માંડતાં મુકદમાને ચાર જણા ચુંથશે તો,
+પૃથ્વી વિષે જે બહુ પર્વતો છે,
-શું થશે તે શોચનાથી સાહેબ શિથિલ છું;
+થતા દિસે તે પણ માપ ઓછે;
-દાખે દલપતરામ ખુંદાવંદ ખંડરાવ,
+વિદ્વાન જાણે મનમાં વિચાર,
-રૂડી ગુજરાતી વાણી રાણીનો વકીલ છું.
+થતો દિસે તેમજ ફેરફાર.
+વડી વડી જે નદિયો વહે છે,
+તે સર્વદા ઓછી થતી રહે છે;
+સદૈવ ચાલે નહિ એક ઠાર,
+થતો દિસે તેમજ ફેરફાર.
+સમુદ્ર પાછો હઠતો જણાય,
+કોઈ સ્થળે તે વધતો જ જાય;
+જ્યાં પૃથ્વિ છે ત્યાં જળ કોઈ વાર,
+થતો દિસે તેમજ ફેરફાર.
+જ્યાં વસ્તિ છે ત્યાં વન તો થવાનું,
+અરણ્યમાં પૂર થશે પ્રજાનું.
+બની રહે ઉત્તમ ત્યાં બજાર,
+થતો દિસે તેમજ ફેરફાર.
+જે કાળથી આ જગ નીપજ્યું છે,
+નવું નવું રૂપ સદા સજ્યું છે;
+રહે ન એક સ્થિતિ માસ બાર,
+થતો દિસે તેમજ ફેરફાર.
+જે જાતિનાં ઝાડ અગાઉ થાતાં,
+તે જાતિનાં આજ નથી જણાતાં;
+થયાં દિસે પથ્થરને પ્રકાર,
+થતો દિસે તેમજ ફેરફાર.
+હતા પશુ હાથી થકી ઉતંગ;
+પરંભમાં પથ્થર રૂપ અંગ;
+જોતાં જડે છે કદિ કોઈ ઠાર,
+થતો દિસે તેમજ ફેરફાર.
+પૂર્વે હતી વસ્તિજ મચ્છ કેરી,
+વનસ્પતી તો પછિ થૈ ઘણેરી;
+પક્ષી પશુ તે પછિ બેસુમાર,
+થતો દિસે તેમજ ફેરફાર.
 </poem>