કૃતિકોશ/નાટક: Difference between revisions

|-

|style="vertical-align: middle; padding: 0px;" |  

આરંભકાલીન નાટકો મહદંશે કાં તો અંગ્રેજી નાટકોના વાચનથી પ્રેરાયેલાં (રૂપાંતરિત કરતાં આધારરૂપ વધુ, એવાં) રહ્યાં, ઘણાંખરાં હાસ્યરસકેન્દ્રી (‘ફારસ’) રહ્યાં એથી એકસરખાં શીર્ષકવાળાં, જુદાજુદા વર્ષનાં, જુદા જુદા લેખકોનાં નાટકો મળે છે (એણે કેટલાક પ્રશ્નો ઊભા કરેલા, એમાંથી શક્ય એના ઉકેલો કર્યા છે). આરંભનાં વર્ષોમાં ‘લલિતાદુઃખદર્શક’ની સફળતાથી પ્રેરાઈને ‘– દુઃખદર્શક’ ઉત્તરપદ વાળાં ઠીકઠીક નાટકો મળ્યાં એટલું જ નહીં એ જ નામ વાળાં (–‘નવીન લલિતા દુઃખદર્શક નાટક’ વગેરે) વિવિધ લેખકોનાં પણ મળ્યાં. આ વિગત એ સમયની લાક્ષણિકતાઓ સૂચવે છે એ બરાબર પણ એ સાથે, વિવિધ સંદર્ભોમાં જરાક શીર્ષકફેરે સાંપડતી કેટલીક કૃતિઓ સંદેહાત્મક પણ બનેલી. એમાંથી શકય એટલીના ઉકેલ કર્યા છે.  

‘*’ ફૂદડી નિર્દેશોની સમજૂતી ‘કોશના ઉપયોગકર્તાને’માં મૂકી છે તે જોવા વિનંતી.

| અભણ પતિ સ્ત્રી દુઃખી – મહેતા મોતીલાલ

|-

|-

| ૧૮૬૯  

| મિથ્યાભિમાન – કવિ દલપતરામ

|-

| ઉત્તરજયકુમારી – ત્રિપાઠી મનઃસુખરામ

|-

| સદેવંત સાવળિંગા – શાહ ચુનીલાલ અમથારામ [‘બહુ પ્રવેશવાળું લઘુ નાટક ]

|-

| શનિ માહાત્મ્ય – ત્રિલોકકર સોકર બાપુજી

|-

| સંગીત લીલાવતી નાટક – શાહ નાનાલાલ મ.

|-

| કન્યાવિક્રયખંડન નાટક – કેશવલાલ હરિવિઠ્ઠલદાસ

|-

| અસલાજી અને કંજુસની કહાણી – બાલીવાળા ખુરશેદજી

|-

| ભાગ્યમહોદય – ભટ્ટ દેવશંકર

|-

| ધનસાર રૂપસુંદરી નાટક – શેઠ સારાભાઈ ચંદ્રમલ

|-

| ભોજરાજ – ઝવેરી ડાહ્યાભાઈ ધોળશાજી

|-

| વિક્રમચરિત્ર – શાહ છોટાલાલ મૂળચંદ

|-

| નંદસેન અને દીપમણિ – વકીલ કુંવરજી કલ્યાણજી

|-

| જુદીન ઝઘડો – ખંભાતા જહાંગીર

|-

| સતી દમયંતી – જોશી છોટાલાલ

|-

| આંધરે બહેરું – પટેલ જહાંગીર ‘ગુલફામ’

|-

| પ્રમોદાકુમારી – મેમણ મુસાભાઈ

|-

| આર્યોત્કર્ષ – ધ્રુવ હરિલાલ

|-

| વિક્રમોદય – ધ્રુવ હરિલાલ

|-

| મધુરી – મહેતા સુમતિ

|-

| તપસ્વિની – શાહ ચીમનલાલ કચરાભાઈ

|-

| નરસિંહરાય – શુક્લ નથુરામ

|-

| સૌભાગ્યસુંદરી – શુક્લ નથુરામ

|-

| સુરદાસ – શુક્લ નથુરામ

|-

| કુમુદચંદ્ર – શુક્લ નથુરામ

|-

| સૌંદર્યવિજય – સેવક હરિહર

|-

| ભીષ્મ પિતામહ – કોઠારી માધવલાલ

|-

| બોલતો કાગળ – સેવક હરિહર

|-

| મધુનાં લગ્ન – પંડ્યા ગજેન્દ્ર

|-

| સૌભાગ્યલક્ષ્મી – ગાંધી મણિલાલ, ‘જાદરકર’

|-

| રાખનાં રમકડાં – વોરા ભાસ્કર

|-

| તું હું અને ખોદા – પેમાસ્તર ઝીણી

|-

| ચતુર્મુખ – વ્યાસ ભવાનીશંકર

|-

| મૂળુ માણેક – દોશી ઉત્તમચંદ

|-

| વેવિશાળ (નું રૂપાંતર) – તુરિયા અબ્દુલ સુલેમાન

|-

| જોગીદાસ ખુમાણ – દોશી ઉત્તમચંદ

|-

| વાલો નામેરી – દોશી ઉત્તમચંદ

|-

| કાદુ મકરાણી – દોશી ઉત્તમચંદ

|-

| મોર સંધવાણી – દોશી ઉત્તમચંદ

|-

| ભા કુંભાજી – દોશી ઉત્તમચંદ

|-

| ગુજરાતનો નાથ – દોશી ઉત્તમચંદ

|-

| મંબોજંબો – મહેતા યશોધર

|-

| પ્રાયશ્ચિત – ગાંધી રંભાબેન

|-

| મંથન – ગાંધી રંભાબેન

|-

| ‘નવીન’ ડાહ્યાભાઈ ધોળશાજીનાં નાટકો મણકો : ૧ [૪ નાટકો] : (સંપા.)  દલાલ જયંતિ

|-

| અછૂત કોણ? – વ્યાસ ગોવિંદરામ

|-