17,532
edits
ગુર્જર ગિરાનાં ચૂંટેલાં કાવ્યો/હાઈકુ — સ્નેહરશ્મિ: Difference between revisions
ગુર્જર ગિરાનાં ચૂંટેલાં કાવ્યો/હાઈકુ — સ્નેહરશ્મિ (view source)
Revision as of 23:55, 8 October 2024
, 8 Octoberno edit summary
(+1) |
No edit summary |
||
| Line 54: | Line 54: | ||
રાતને સમે હિલ સ્ટેશનેથી ઊતરતાં ઊતરતાં તળેટીના કાળા જળમાં તજનો તરાપો તરતો દેખાય છે. આ તે કઈ નગરી ? ને આ નગરીમાં ‘ન’ ‘ત’ ‘૨’ ની કેવી નવતર ‘વર્ણ’વ્યવસ્થા ! | રાતને સમે હિલ સ્ટેશનેથી ઊતરતાં ઊતરતાં તળેટીના કાળા જળમાં તજનો તરાપો તરતો દેખાય છે. આ તે કઈ નગરી ? ને આ નગરીમાં ‘ન’ ‘ત’ ‘૨’ ની કેવી નવતર ‘વર્ણ’વ્યવસ્થા ! | ||
હિરોશીમા ને નાગાસાકીમાં શું મહોરી શકે, સિવાય કે અસ્થિફૂલો ? પરંતુ બસંતીબાઈ તો બડી બેશરમ નીકળી. મૈયતમાં આવીને મહોબ્બતનાં ગાણાં ગાઈ ગઈ! ભસ્મને ગુલાલવત્ ઉડાડતી ચાલી ! ‘વનમાં ઘૂમે વસંત’ લખી ‘વ’નો વાણીવ્યાપાર કરવો સહેલો હતો, પરંતુ કવિએ વસંતને વનમાં નહિ, જનમાં ઘુમેડાવી. પહેલા ચરણમાં પંચાક્ષરી શબ્દ પછી બે-ત્રણ અક્ષરના શબ્દો ઉપરાઉપરી આવીને વાયરાને વેગ આપે છે. | હિરોશીમા ને નાગાસાકીમાં શું મહોરી શકે, સિવાય કે અસ્થિફૂલો ? પરંતુ બસંતીબાઈ તો બડી બેશરમ નીકળી. મૈયતમાં આવીને મહોબ્બતનાં ગાણાં ગાઈ ગઈ! ભસ્મને ગુલાલવત્ ઉડાડતી ચાલી ! ‘વનમાં ઘૂમે વસંત’ લખી ‘વ’નો વાણીવ્યાપાર કરવો સહેલો હતો, પરંતુ કવિએ વસંતને વનમાં નહિ, જનમાં ઘુમેડાવી. પહેલા ચરણમાં પંચાક્ષરી શબ્દ પછી બે-ત્રણ અક્ષરના શબ્દો ઉપરાઉપરી આવીને વાયરાને વેગ આપે છે. | ||
કુદરતે કોની સાડીબાર રાખી છે? કરમચંદ ગાંધીના છેલ્લા શ્વાસ ચાલતા હતા ત્યારે પડખેના જ ખંડમાં પુત્ર મોહનની રતિક્રીડા ચાલતી હતી. રાજા ઓડિસિયસના સાથીદારોને ટાપુ પરનો દૈત્ય કાચા ને કાચા ખાઈ ગયો તે રાત્રે વહાણ પર રાજાએ અને તેના રસાલાએ શું કર્યું ? | કુદરતે કોની સાડીબાર રાખી છે? કરમચંદ ગાંધીના છેલ્લા શ્વાસ ચાલતા હતા ત્યારે પડખેના જ ખંડમાં પુત્ર મોહનની રતિક્રીડા ચાલતી હતી. રાજા ઓડિસિયસના સાથીદારોને ટાપુ પરનો દૈત્ય કાચા ને કાચા ખાઈ ગયો તે રાત્રે વહાણ પર રાજાએ અને તેના રસાલાએ શું કર્યું ? તો કે’ રડ્યા, કકળ્યા, પણ પછી ભરપેટ જમીને ઘસઘસાટ સૂતા. મોત તો છે જ. સાથે ખાવું-પીવું, નાહવું-ચાહવું, બધું છે. બુલડોઝર ફરી વળેલી બસ્તી પર બુલબુલો ગાય છે, કબર ફરતે કુંડાળું લઈ પતંગિયાં ગરબે રમે છે. આ હાઈકુને શીર્ષક આપી શકાય : વસંતવિજય. | ||
છઠ્ઠા હાઈકુની યુવતી પુષ્પવત્ સુંદર છે, તેનું ચિત્ત જળવત્ શાંત. પુષ્પ દેખી તેને ચૂંટવાનું મન પહેલું થાય, સરવર દેખી કાંકરી નાખવાનું. આખી પરિસ્થિતિ કાચના કાચા વાસણ જેવી છે. | છઠ્ઠા હાઈકુની યુવતી પુષ્પવત્ સુંદર છે, તેનું ચિત્ત જળવત્ શાંત. પુષ્પ દેખી તેને ચૂંટવાનું મન પહેલું થાય, સરવર દેખી કાંકરી નાખવાનું. આખી પરિસ્થિતિ કાચના કાચા વાસણ જેવી છે. | ||
ફૂલનું પ્રતિબિંબ જોતી યુવતીને ક્યાંથી ખબર કે બિમ્બ એ પોતે જ છે? આપણે કદીક ફૂલ તરફ, કદીક પ્રતિબિંબ તરફ, કદીક યુવતી તરફ જોતાં રહેવામાં શ્વાસ લેવું ભૂલી જઈએ છીએ. | ફૂલનું પ્રતિબિંબ જોતી યુવતીને ક્યાંથી ખબર કે બિમ્બ એ પોતે જ છે? આપણે કદીક ફૂલ તરફ, કદીક પ્રતિબિંબ તરફ, કદીક યુવતી તરફ જોતાં રહેવામાં શ્વાસ લેવું ભૂલી જઈએ છીએ. | ||