નારીસંપદાઃ નાટક/જેણે લાહોર નથી જોયું: Difference between revisions

<center></poem>

 

દૃશ્ય : એક

(મંચ પર ઝાંખું અજવાળું છે. પાર્શ્વભૂમિમાંથી કોઈ દેખાવકારો કે સરઘસના સ્પષ્ટ અવાજો આવી રહ્યા છે. ધીમે ધીમે એ અવાજો વધુ ને વધુ સ્પષ્ટ થતા જાય છે. દેખાવકારો નજીક આવતા હોય એવું લાગે છે, દેખાવકારો મંચ પર પ્રવેશે એ પહેલાં જે નારાઓ સ્પષ્ટપણે સંભળાઇ રહ્યા છે, તે આ છે—)

“નાર-એ -તકબીર1

“ખિઝિર પુત્તર કુત્તી દા2

“ખિઝિર પુત્તર કુત્તી દા.....” (આની આ જ પંક્તિને ફરી ફરી બોલતા કેટલાક લોકો એના તાલે નાચવા માંડે છે, અને વારેવારે “કુત્તી દા” “કુત્તી દા” કહે છે)

 

(અચાનક એક મુસ્લિમ લીગી દોડતો દોડતો મંચ પર આવે છે અને સરઘસના નેતાને કહે છે.)

(નારા પોકારનારા ઊભા રહી જાય છે. ચૂપકીદી છવાઈ જાય છે. મુસ્લિમ લીગી ફયાઝને મંચના એક ખૂણામાં લઈ જાય છે.)

(ફયાઝ સરઘસ પાસે જાય છે. બે-ચાર માણસો સાથે વાતચીત કરે છે. અને પછી એક જૂથ જોરથી રાડ પાડે છે.)

(આ ને આ નારો વારે વારે પોકારવામાં આવે છે. સરઘસ એકદમ તાનમાં આવી જાય છે.)

(વળી બીજા નારા પોકારાય છે અને સરઘસ ધીમે ધીમે આગળ વધે છે.)

(મંચ પરની પ્રકાશ વ્યવસ્થા બદલાય છે. થોડોક સમય વીત્યો હોય એવો આભાસ થાય છે. સરઘસ મંચની એક બાજુથી બહાર નીકળી બીજી બાજુથી મંચ પર દાખલ થાય છે.)

(“પાકિસ્તાન, પાકિસ્તાન’’ના નારા પોકારાતા રહે છે.)  

(અચાનક પેલો મુસ્લિમ લીગી ફરીથી દોડતો દોડતો આવે છે. અને ફયાઝનું બાવડું પકડીને એને સરઘસથી દૂર ઘસડી જાય છે.)

(ફયાઝ સરઘસ પાસે આવે છે. આઠ-દસ માણસો સાથે ગુપસુપ કરે છે. બધા એકદમ ચૂપ થઈ જાય છે. અચાનક એક જૂથ બરાડી ઉઠે છે.)

(આખું સરઘસ “ખિઝિર પુત્તર કુત્તી દા” કહેતું કહેતું ગાંડાની જેમ નાચવા લાગે છે. થોડીક વાર સુધી બધા નાચતા રહે છે. પછી પ્રકાશ અને અવાજો ધીરે ધીરે આછા થતા જાય છે. મંચ પર અંધારું છવાઈ જાય છે. થોડી વાર પછી ઝાંખું અજવાળું થાય છે અને લૂંટાઈ ગયેલા, બરબાદ થઈ ગયેલા શરણાર્થીઓનો કાફલો નજરે પડે છે. ધીરે ધીરે એ મંચ તરફ આગળ વધે છે. પાર્શ્વભૂમિમાંથી ગીત સંભળાય છે.)

 

તર્ઝે તહરીર1, તર્ઝે બયાં2 બંટ ગયા

શાખે ગુલ3 બંટ ગયી, આશ્યાં4 બંટ ગયા

અબ જો દેખા તો પંજાબ હી ઔર થા

(શરણાર્થીઓનું જૂથ મંચ પરથી પસાર થાય છે.)

3 શાખેગુલ : ફૂલોની ડાળી