સમગ્ર અરધી સદીની વાચનયાત્રા/રતનલાલ જોશી/ત્રણ ચીજ

મૌલાના અબુલ કલામ આઝાદના મોંમાંથી એક વાર વાતવાતમાં જ નીકળી પડેલો આ ‘શેર’ એમના તપોજ્જવલ જીવનના શબ્દબિંબ જેવો છે :

હાસિલે ઉમરમ સહ સુખન બેશ નેસ્ત,
ખામ બદમ પુખ્તા શુદમ સોખ્તમ્.

જિંદગીભરમાં ત્રણ જ ચીજ હાંસલ થાય છે : પહેલાં હું કાચો હતો, તે પછી પાક્યો અને પછી બળીને ખાક થયો. [‘ગાંધી માર્ગ’ ત્રામાસિક]