સમગ્રમાંથી સઘન-વિવેચનશ્રેણી – ભોગીલાલ સાંડેસરા/જિમણવાર - પરિધાન વિધિ
(પ્રાચીન ભોજનવ્યવસ્થા, સમાજ અને સંસ્કૃતિ)
[I-A ] ॥ र्द. ॥ जिमणबार लिखीइ छइ; राजानइं बइसवानइं सुवर्णमइ१[1] पाट, बीजानइ बइसवा चुकीवट, विशाल सेजवट. मतबालु२[2] ए आवइ,३[3] तिवारइं बइसवानां आसन४[4] हवइ, आरोगबानइ समइ,५[5] आपआपणे६[6] आसने७[7] बइसइ. सुवर्णमइ८[8] आडणी ऊपरि सोनांना९[9] थाल,१०[10] रूपानां सोनानां विशाल त्राट, जिमणहार,११[11] जोइ वाट सोना रुपां कांसा तणां’१२[12] कचोलां, जिस्यां उत्तमानां१३Cite error: Closing </ref> missing for <ref> tag समस्तनइ प्रीसवा१५[13] भणी स्त्री आवइ,१६[14] पद्मिनी१७[15]
हस्तिनी शंषिनी चित्रिणी१८[16] एहवी स्त्री सोल शृंगार सारी,१९
[17] सुवर्णमइ करवइ ढलकतइ, चुडइ षलकतइ, कंकण
झलकतइ, हाथ ललकतइ, शीतल गंगोदकिं हस्तोदक१[18] दीधां. तदनंतरं प्रसन्नइ कालि, सुवर्णमइ थालि, मोटइ झमालि, नवयोवन२[19] समइ आवी३[20] ऊजमालि, प्रथम प्रीसाइ४[21] फलहुलि; छोहारी षारिकि, जालिकी षारिकि, पिस्तानी षारिकि, भुंगडी षारिकि, सिलेमानी खारिकि, नीली खारिकिः अखोड बदाम, कागदी बदाम, कठ बदाम, शकरी बदामः पस्तां निमजां चाइम चारुली जरगोजां अंजीर; हेरेबी५[22] द्राष, कसिमसी द्राष, नीली द्राष, गोस्तनी द्राषः वरसोलां दाडिम, आदमी६[23] दाडिम, पाकां दाडिम, हरमजी दाडिम, तेहनी कुलीः खल्हइलां मलबारी नालीअर७[24] , कोलंबी नालीअर,૮[25] मुठीआं नालीअर, दीवाई नालीअर, तेहनी षडहिडी; चंगाल खजुर, फडद खजुर, पैमी९[26] खजुर, रतबी खजुर, नवइशाक१०[27] खजुर, मधुफलद खजुर, हरमी खजुर, मधुरुं मांकडुं, दीपशिषा समानः हरमीजी सीरु, आदनी सरकु, सेलडीना कटकडा,११[28] तरुणां करणां नारिंगां१२[29] जंबीरां कमरक१३[30] दोडंगां सदाफल अमृतफल फालसां सकरलींबू कमलकाकडी सींधोडां, टोपरांना कटका; कुंकणां१४[31] केलां, सोनेलां केलां, राजेलां केलां, सुठेलां केलां, वाघेलां केला, नाथसिंघेलां केलांनी पातली कातली, बीजुरानी चडुडी, आंबानी कातली, प्रीसि नारि पातली, षडबूजां गोटा, नीकोल्यां राईण, इसी फलहुलि प्रीसाइ.१५[32] अथ पक्वान; सातपडां खाजां, चुवडां खाजां, एकवडां खाजां; फीणी खांड गली खाजली, दोठां, घारां, घेवर, शषिवदन१६[33] सुंहाली, घृतवर्णी१७[34] घारडी, पतास फीणी, दहीथरां तिलसांकली फाफडा पूरी
गुंझां गुंदवडां परीमीडां घूघरी गुळपापडी गुंदपाक महिसूफ कूलिरि,१[35] मुगनुं उसडः हवह विधिना लाडू, जिस्या अमृतमई२[36] लाडू, धृतिं तल्यां३[37] साकरनइ आधिं४[38] मल्या, मिरीचिना५[39] चत्कार६[40], कर्पूर-परिमलसार, स्थूल बहुला गार, अत्यंत सुकुमाल७[41] महोज्वल इस्या मोदक, सेवईआ लाडू, मोतीआ लाडू, झगरीआ लाडू, [I-B] बाबा मुगीआ लाडू, अडदना लाडू, माठा लाडू, वाजणा लाडू, दलीआ लाडू, सतूना लाडू, पिपरिना लाडू, गुंदना लाडू, करहंडना८[42] लाडू, दोठांना९[43] लाडू, कसमसीआ लाडू, मसमसीआ लाडू, यासी लाडू, ताजखांनी लाडू, पखालीआ१०[44] लाडू, जाडी सेवना लाडू, सिंहकेसरी लाडू,११[45] उसडना लाडू, दूधना लाडू, दहीथरांना लाडू, रवाना लाडू, करकरी लाडू, आसंधिना लाडू, मेथीना लाडू, समकितीया लाडू, पडवासना लाडू, समीना लाडू, टोपरांना लाडू, चारुआ लाडू, द्राषडीआ लाडू, इसि लाडू, तिलवट१२[46] लाडू, चूरिम१३[47] लाडू, एतले प्रकारे लाडू प्रीसाइ. वली शी शी वस्तु प्रीसाइ? शकरपारा,१४[48] साकरीआ चिणा, दूधपाक कोहलापाक सेलडीपाक गुंदपाक नालीअरपाक१५[49] कौचां-पाक१६[50] आदापाक पिंपरिपाक इंद्ररसां मरकी मांडी सेवदल हेसमी जलेबी खरमां चांदखांनी, साकरनां वरसोलां, साकरलिंगां,१७[51] साकरना कूजा,१८[52] साकरना हारडा, दूधसाकरि१९[53] पल्हाल्या पउंआ,
तल्या गुंद, बाउलनुं१[54] षइरी२[55] धवीउ कडाहीउ[56] गुंद. हवाई गल्या पूडा४[57] , षाटा पूडा, चाउलीना५[58] पूडा, अडद मगनी पहितिना पूडा, अडद मगनां ढोकलां, सेव उसाई, लापसी ति केहवी छइ,
दुग्धं गोधूमचूर्णं धृतगुडसहितं नालिकेरस्य खंडं
द्राक्षाषर्जूरशुंठीतजमरिचयुतं पेशलं देवपुष्पम् ।
पक्त्वा लोहे कटाहे टलविटलटलत्पावके मंदकांतौ
धन्यो हेमंतकाले प्रचुरधृतयुतां भुंजते लापनश्रीम् ।।
एहवी लापसी प्रीसाइ६[59]. पछइ खीर.७[60] हांसा गहुं, काठा गहुं, जालीया८[61] गहुं, बाजीया९[62] गहुं, वांसीया गहुं, एतले प्रकारे गहुंना मांडां; ते किम.१०[63] खांडमांडा, पूरणमांडा, आछा मांडा, करकरा मांडा, आकाशमांडा, एतली११[64] पडसूदीना मांडा. लहचूई पोली, खूबी रोटी, वारू१२[65] वडां, वेढिमी, वडां तो१३[66] केहवां छइ? [67]१४हिंग्वाजी रैर्मिरीचैर्लवणदलयुतैरार्दकैः पूर्णगर्भैः स्निग्धः स्वादु सुवृत्तः परिमलबहुलः कोमलः कुंकुमाभः । लग्नो दंतांतराले मरुमरुमरुतस्पष्टविस्पष्टशब्दै- र्धन्यानां कः कपोले प्रविशति वटकः प्रेयसीप्रेमदत्तः ॥ घणइ तेलिं सीनां, खाटइ भीना,१५[68] हाथ धुवलइ,१६[69] मुहि पडियां१७[70] गलइ, स्वर्ग थिकु१८[71] देवता देषी टलवलइ. अडदनां वडां, मगनां
वडां, इस्यां अनेक प्रकारिं वडां,१[72] इस्ति [2-A] पद वडां, भीनां वडा, घोल वडां, आर्द्रक वडां, मरी२[73] वडा, राई वडा, मोतीआ३[74] वडां, कांजीआं४[75] वडां, दालिआं५[76] वडा, खांड वडां, कुहाडीआ६[77] वडां, एतले प्रकारे वडां जाणिवां. पछइ साकर७[78] जाणवी;८[79] तिवराज९[80] साकर, चीणी साकर, घसी साकर, मादलीआं१०[81] साकर, उत्तराधी साकर, कालपी साकर, आगरी साकर. पछइ षांड आवइ; फूल खांड, सींगलुहरी११[82] खांड, बुरा खांड, चीत्रुडी१३[83] खांड, वागडा खांड, मालवी खांड१३[84], नीझरी खांड, उत्तराधी खांड, आगरानी१४[85] खांड१५[86] एतली षांडनी जाति जाणवी. हवइ गुलनां नामः१६[87] मलबारी गुल, वागडीउ गुल, सोरठी१७[88] गुल, मालवी गुल, नवसारी१८[89] गुल, नंदरबारी गुल, नमीआडु१९[90] गुल, महीयाशाही२०[91] गुल, पंड्याणी गुल, नागुहुरी२१[92] गुल, जेहनइ जिसी२२[93] रुचि तेहनइ२३[94] तिसिउं गलिउं प्रीसाइ.
पछइ२४[95] राइभोग शालि,२५[96] सुगंध शालि,२६[97] कमल शालि, तिल-
वासी शालि,१ जीरा शालि, महा शालि, साठी२ शालि, कमोद शालि, कनडी शालि, षरसु शालि, धानुरी शालि, वागडी शालि, करम शालि, बालरु शालि, कुंआरी शालि, चाद्रिणी शालि, बरडा शालि, डांगरी शालि, ढूंढणीया शालि, करडीया शालि, सालीया शालि प्रमुख, तेहना चोषा, दूबलीइं खाड्या,३ सबलीइं छड्या, निषूतीइं वीण्या, अलवेसरि आण्या, सुमतीइं सोहिआ,४ इस्या चोषानु भगनीइं५ समारिउ,६ उंन्हु७ तिन्हु८ अणीआलु सुंहालु९ सरस, सुकोमल,१० जिसिउ११ केवडु१२ कुंडेली जेवडउ, सबली स्त्रीइं उसायु१३ इसिउ१४ सालिनु कूर, वीषरी१५ वीणीइ१६ मनरंगि फीणीइ. मंडोरा मग,१७ करडूआ१८ मग, नीलूआ१९ मग, तेहनी दालि, कान्हमी तूअरि२० मसूरि२१ तेह तणी दालि, बभुक्षानी२२ कालि, फोतिरे छांडी, हलूइ हाथि खांडी, त्रिछद्द कीधी, घणइ पाणीइ सीनी,२३ बानि२४ पीयली,२५ परिणामि शीअली इसी दालि. छालीनुं घृत,२६ गाईनुं धृत, भइंसिनुं२७ धृत, तत्कालनुं२८ ताव्युं२९ घाईसिउं३० नामिउं, मंजिष्ट वर्ण, अवधारइ कर्ण, सरही धार,३१ साक्षात् अमृत
[98] [99] [100] [101] [102] [103] [104] [105] [106] [107] [108] [109] [110] [111] [112] [113] [114] [115] [116] [117] [118] [119] [120] [121] [122] [123] [124] [125] [126] [127]
एवंविध धृत. पछइ शाक१ प्रीसाइ,२ चुली फली, ग्वार फली, कडा फली, सडसडती फली, मगना नीलूआ,३ मोगरी४ उढवी५ कइरां कंकोडां कारेलां रायकारेलां तोरईआं घीसोडां सेलरां राईआं टीडूरां सडसडती डोडी, कलकलता कसुंभा, चमचमतां चीभडां, मिरीभरी६ खांडिमी, बधारिउं पूरण, परि [૨-B] हरीइ७ [सूरण], बांगलां,८ वधारिआं खडबूजां, वघारिआ९ आंबारस मतीरां, वघारीआं६ फूट, चिणानां११ बाकला, वघारि१२ मसूर दालि, वघारी आंबागोठी, तूअरिना नीलूआ, चिनामी दालि, वघारि बूबूल,१३ काकडी,१४ कोहलां, कालिंगडां, कोठीबडां, आरीआं, चीलनी भाजी, ढीबडांनी भाजी, सोआनी भाजी, तांदजानी १५भाजी, चिणेजी१६ भाजी, कणझिरानी भाजी, मेथीनी भाजी, फांगीनी भाजी.१७ अडदनी भाजी, कली१८ पापड, लांगना१९ पापड, मगना पापड, चोषानी पापडी, जारिनी पापडी, मालनी पापडी, तेहनां साजीआं.२० चुलानी वडी, अडदनी बडी, घसि२१ वडी, छमका बडी, सुंतली वडी, षेरु, राईतां,२२ घारडां, पनुली, बघारिआ वाल, वाल्हुलि सूरी, वाल्हुलि चिहुं वानीना पलेव, कडूआ२३ कसायला तीषा मधुरा पाडोसणिनी जीमि२४ जस्या२५ कडूआ, जिसिआ२६ सद्गुरु तणा उपदेश तिस्या कसायला, जिसी सुकिनी२७ जीभ एहवा तीषा, जिस्यां
१ शाकि. २ आ पछी बीजी प्रतमां ‘सहुई श्रीसवा धाई’ एवा शब्द छे ३ लूआ. ४ सांगरी. ५ वढवी. ६ मिरीमिरी. ७ आ शब्द पछी बीजी प्रतमां ‘सूरण’ शब्द छे. ८ बोगलां. ९ वधारया. १० वधारयां ११ चणाणा. १२ वधारथा. १३ ब्बूल १४ ‘काकडी.... कोठीबदां’ ए पाठ बीजी प्रतमां ‘कंकोडां कारेलां’ ए मुख्य प्रतना (उपर, पं. ३) शब्दोनी पछी आवे छे. १५ तांदलजानी. १६ चिणानी, १७ ‘फांगीनी भाजी, अडदनी भाजी’ ए शब्दो बीजी प्रतमां नथी. १८ काला थुलाना. १९ लांगनन, २० साजीयां. २१ घईसि. २२ रायतां. २३ कडूया. २४ जीभ. २५ जिस्या. २६ जिस्यू. २७ सोकिनी,
मातानां चित्त तिस्या मधुरा पलेव. स्वादनइं अर्थि लींबुआना रस मुंकाइ,१ पछइ मिरी मांजरि, लींबुआं षारां, बीली,२ खारी सुंठि, खारी कइरी, कोहलाना फाफडा षारा३ सेक्या, खारां कयर, खारी हलद्र, खारा वासेटा, एवंविध४ सालणां. सेक्या सुंतल्या५ तल्यां६ ताव्यां७ तीषां तमतमां षाटां पारां८ कडूआं कसायलां मीठां मधुरां गलिआं९ चोपडां, काचां१० पाकां छोल्यां छुबरयां११ वघारियां१२ अणवधारियां,१३ इस्यां सालणां. एलचीवाणी, द्राषवाणी, साकरवाणी, आंबलिवाणी,१४ पांडवाणी, विचि इस्यां पीजइ पांणी. बारु शालि तणा करंबा,१५ कपूरिं वास्या,१६ एलचीनुं उल्लास, भोज्य लक्ष्मीनुं निवास, मांहि दही तणु प्रयोग, जेणइ१७ जिमणहारनइ हुइ१८ अभियोग, अमृतमय थोल, जिस्या खीर समुद्रना कल्लोल. हाथे मिलिउ गलणे गलिउ,१९ अत्यंत धवल प्रीणीइ मुखकमल इस्या२० थोल, ऊपरि उन्हां टाढां पाणी,२१ सीकरीवासित कपूरवासित२२ पाडलवासित२३ एलचीवासित इस्यां पाणी, खीरोदक चीर हाथ- लूहाण.२४ पछइ चाउरे२५ [3-A] आसणे आवी बइसइ.२६
१ मूकायइं. २ आ शब्द पछी ‘करपटां कयर षारां’ एवा शब्द बीजी प्रतमां छे. ३ षार. ४ एवं विधि, तेना पड़ी आवतो ‘सालणां’ शब्द बीजी प्रतमां नथी, पण एने स्थाने ‘गिरिमिरी बांसगांठि आदां’ एवा शब्दो छे. ५ ‘सुंतल्यां’ शब्द बीजी प्रतमां नथी. ६ तला. ७ ताव्या. ८ आ पछी बीजी प्रतमां ‘तमतमां’ शब्द छे. ९ कल्यां. १० चोल्यां. ११ सुतलां. १२ मधास्यां. १३ अणवघारां. १४ आंबिलवाणी, ए पछी बीजी प्रतमां, ‘इक्षुवाणी’ शब्द छे.१५ आ पछी बीजी प्रतमां ‘पांमी इंनु पूजीइं अंबा’ एवा शब्द छे. १६ आ पछी प्रतमां ‘जिम वासहु करइं आस्या’ एवा शब्द छे. १७ जेहनइं. १८ हुयइं. १९ गलीयउ., २० ‘इस्या थोल’ ए शब्दो बीजी प्रतमां नथी. २१ आ पछी बीजी प्रतमां ‘आपइं चतुर नारि आणी’ एवा शब्द छे. २२ कपूरवासित वाणी. २३ पाडलवासित बाणी. २४ लूंहणे. २५ चाउर. २६ बइंस्यइं.
हवइं तंबोल,१ अडांगरां पांन, तबकी पांन, षाषरीआ२ पांन, चेउली पांन, श्रेष्टिवेलिआं३ पांन, कपूरवेलिआ४ पान, नागरखंडां पांन, मांगुलुरां५ पांन, बीटि सांकडां,६ अल्प नसाजाल, एवंविध७ मनोहर पांन.८ तबकी सोपारी, चेउळी सोवारी, कीली सोपारी, चीकणी सोपारी, लालीआं९ सोपारी, रोठा१० सोपारी, भमरागर सोपारी, कुचीगर सोपारी, तानुरां सोपारी, मडावां सोपारी, नीली सोपारी, कातली, तबक खरवडी, तबकी११ काथु, केवडीउ१२ काथु,१३ लिविंग१४ एलची बोदा काठी जाइफल जावित्री१५ कर्पूर१६ कस्तूरी तणइ संयोगि चुसरां१७ पाननां बीडां१८ इम१९ सर्व परिवारनइं भोजन तंबोल दीधा. ईसपना२० लोबान,२१ शलारसबती,२२ कृष्णागर भोग धूप समस्त परिवार आगलि ऊषेवाइ.२३ धूपेल चांपेल मोगरेल करणेल जइतेल२४ एवंविध तेलिइं चोला भीजाइ.२५ चूउ जबाधि पोहिसा कचूलु गुलाब सुरतर२६ अबीर बावन्नाचंदन सूकडि केसर मिलियोगिरा२७ कपूरकाचरी नखला गहुंला कस्तूरी बरासकपूर,२८ चीणीउं कपूर,२९ गुलाल एवंविध छांटणां. चंपकपुष्प३० मालती३१ केवडा पाडल जाइनां३२ फूल,
१ आ पच्छी ‘आपइं तंबोर शब्दो बीजी प्रतमां छे. २ षाषरीयां. ३ *वेलियां. ४ *वेलियां. ५ मांगळुरां. ६ ‘बीटि सांकडां’ आ शब्दो पछी ‘मांहि नहीं लाकडां’ एवा शब्द बीजी प्रतमां छे. ७ एहवां. ८ ‘मनोहर पांन’ ए शब्दोंने बदले बीजी प्रतमां ‘आपइ भुपाल’ एवा शब्द छे. ९ लालीआ. १० रोठा. ११ तबकी. १२ केवडीयो. १३ काथो. १४ लविंग, १५ जावंत्री. १६ मिरीकपूर. १७ चुसठि. १८ आ पछी बीजी प्रतमां ‘एकइं नहीं रुडां इकइं नहीं’ एवा शब्द छे. १९ ईम, आ पछी बीजी प्रतमां ‘द्रव्यना लाहा लीधा’ एवा शब्द छे. २० ईसपान. २१ लोब्यान. २२ शलारसवती. २३ उषवेवाइं, आनी पछी बीजी प्रतमां ‘गायन बइंठाणाय’ एवा शब्द छे. २४ जायतेल, बीजी प्रतमां आ शब्द पछी ‘घणइ बत्त्या’ शब्दो मले छे. २५ भींजबीइं २६ गुरुतरु. २७ मिलियागरं, २८ कपूरबरास. २९ आ शब्द बीजी प्रतमां नथी. ३० चंपकपुष्प. ३१ मालतीपुष्प. ३२ जायनां.
सेवंत्रां, जूईनां१ फूल, बुलसिरीनां२ फूल, दमणउ सरूउ मचकंद कमल जासु गुलाल बेलि मोगरु करणी वालु पारिजातक३ एवंविध४ फूल परिवार प्रति अपाइ.५ हवइ राजा परिवार प्रति वस्त्र आपइ; गुडीआं६ शणीआं कस्तूरीआं प्रतापीआं कुसंभीआ७ वाटलीआं जलोदरीआं मगीआं जोडदरीआं प्रागीआं चुकडीआं८ टसरीआं पूरीआं अमरीआं सूहवीआं मूगीआं चलवलीआं चारुलीआं परवालीआं मांडलीआं खाजलीआं पिंपलीआं पोपटिआं हांसलीआं चंपकदुर्गीआं९ विद्यापुरीआं देकापाटकीआं कास्मीरीआं धूमराई खीरोदक पदांशुक चीनांशुक खांडकी तनुसख मनसष१० कमखा चलाषा मलाषा देवदूष्य११ बंधालग कौठालग कलगइ कोकची१२ पंचवर्ण यज, दुरंगी यज, मांगलुरी यज, गढगजी सवागजी चुगजी पंटणी पटपाटू, पंचवर्ण छींट, नीलवटां चकवटां धौंत [3-B] वटां मुहिवटां नाटी दोटी धटी कठपीठ पाघडी बींडी रेट चूनडी पातलसाडी, नंदरबारी पाघडी, पामडी लोवडी, वाहणवही लोवडी, पछेडी चूनडी गजवडि१३ बोरीआवडि हंसवडि सुवर्णवडि१४ कालावडि फाडां ठेपाडां कुमरपछेडु, गोमेद लुगडूं, अदाण१५ कर्मदाण कंतरांइणी गजकर्णी पइठाणी१६ सलहिती बारबती फरोदस्ती चूडाभाति शकलात पोतु तास्तु नीलनेत्रां बासत्था, मिशरु बासत्था, कद दोकद चुपदा मास-पदा तनुबंध१७ शरबंध कमरबंध मगवनां कमलवनां दरीयाखाना
१ जूहीनां. २ बलिहारी. ३ हारिजात. ४ एम विधि. ५ अपावइ. ६ गुडीयां, बीजी प्रतमां अन्य वस्त्रोनां नामने छेडे पण ‘आं ‘ने बदले ‘यां’ छे ७ आनी पछीनो ‘मोलीआं’ शब्द बीजी प्रतमां नथी ८ चउकडीयां. ९. चंपकदुगीयां. १० मनसुष. ११ ‘देवदूष्य’ शब्द बीजी प्रतमां नथी. १२ कठपीठ, आनी पछी ‘षेस’ शब्द बीजी पतमां छे. १३ गजबटि. १४ सुवणवडि. १५ अद्दण. १६ पइंठांणी. १७ तिनुबंध.
कतनीझूंना१ प्रताप सचोप, पटणी कथीवु, फिरंगी२ कथीवु, सानुबाफ जरबाफ श्रीबाफ सुफ कमखा३ खरमु नरमु मेघाडंबर मंजीर दाडिमसार४ जादर हीरागर वइरागर फूलपगर चीर बलगार चुतार५ पीतांबर चादर रक्तांबर नेत्रांबर षासरी सालूर६ चौलहिरां७ नीलुहुरां८ जरजरी मलबारी लाछरी९ अधोतरी१० अमरी गंगापारी मोतीचूरि टमरु मशरु रत्नकंबल छाइल मकबल अगल साउला उरसाला वाला पटुलां बाकलां घनवेलि कमलवेलि कपूरवेलि सेलां पटुली षमरतली झमरतली चेउली मह्यूसालू११ चारसा१२ षरबास षेस१३ कतास अतलस खासु कमसू भइरव, मिश्रु भइरव, रेशमी भइरव, लाहि महीमुंदीशाही१४ मलमलसाही प्रमुख नानाविध१५ भातिनां,१६ नानाविध१७ देशनां वस्त्र आणी समस्त परिवार,१८ नगरलोक पहिरावी१९ नांमस्थापना कीधी.२०
१ कचनीझूंना. २ फरंगी, आ शब्द पछी बीजी प्रतमां ‘एरंडी’ छे. ३ कमरबाफ. ४ दामिमसार. ५. चउतार. ६ गालू. ७ चोलहिरा. ८ तीलुहुरी. ९ लाछुउरी. १० अधातरी, आनी पछी ‘देवदूषा’ शब्द बीजी प्रतमां छे. ११ महुसाहु. १२ चोरसा १३ बीजी प्रतमर्मा ‘षेस’ नथी. १४ महिमुंदशाही, आनी पछी बीजी प्रतमां नीचेनां वस्त्रोनां नाम मळे छेः ‘चीगीदाम गोयागरी सागीयां, नीली पांजणी, पीली काली कादूई राती पंचवर्ण पांजणी, पछेडी, बाट पछेडी, नीझरी पछेडी, सोनादोरी पछेडी.’ १५ नानाविधि. १६ आ पछी बीजी प्रतमां ‘नानावधि जातिनां’ एवा शब्द छे. १७ नानाविधि. १८ आ पछी बीजी प्रतमां ‘स्वजनवर्ग परवर्ग नरनारी’ ए शब्दो छे. १९ पहिरावइं, आ पछी बीजी प्रतमां नीचेनी पंक्तिओ छे: देशलोक, बंदीजन, जाचक, प्रतिबंधन वस्त्र आपइं, दरिद्रानां दरिद्र कापइ, सहुनइं पहिराबी, लोभनी बात नावीः राजा युबराजा प्रधान श्रीकरण कोठारी धान्यकोठारी धनभंडारी वस्रभंडारी नगरलोक सहुइंनइं राजा बुलावइं, पद पाच सात पाछलि आवई, चतुर नारी गीत गावइं, मोती थाल भरी वधावइं, मृदंग पडह तूर बजावइं, पंच शबद नीसाण गजावइं, एहवा उछव करावइ, मस्तकि छत्र धरावइं, पापिष्ट दुष्टनइं डरावइं, पंषिया जीवनइं चर।बइं.’ २० आ पछी बीजी प्रतमां ‘कीर्तिरुपिणी धज दीधी’ एवा शब्द छे.
इति श्रीजिमणवारपरिधानविधिः संपूर्णः। १पूज्यश्रीसोमविमलसूरिशिष्यआचार्य्यश्रीआणंदसोमसूरिशिष्यपंडितरत्नसोमगणि तत् शिष्य विद्यासोममुनिलषितं । संवत १६७५ वर्षे फागुण वदि ७ गुरौ वासरे। श्रीरस्तुः । कल्लाणमस्तु ॥
१ बीजी प्रतमां नीचे प्रमागे पुष्पिका छे: गणि हस्तीरुचि लिषतं बीबीपुरे पारिष जेठा स्ववाचनाय ॥
*****
વર્ણકસમુચ્ચમ ભાગ-૧, પ્રકા. મહારાજા સયાજીરાવ વિશ્વવિદ્યાલય, વડોદરા, ૧૯૫૬
[કાવ્યવિવેચન, ચારૂતર પ્રકાશન, આણંદ, ૧૯૪૯]
- ↑ १ सुवर्णमय, बीजी प्रतमां आ पछी ‘जेहना शुभघाट’ छे.
- ↑ २ मतवाल.
- ↑ ३ संचालइ.
- ↑ ४ आसन्न, तेनी पछी ‘मांड्यां वासन’ एवा शब्द बीजी प्रतमां छे.
- ↑ ५ समय, पछी ‘सहुनइं मइं’ एवा शब्द बीजी प्रतमां छे.
- ↑ ६ आपापणइं,
- ↑ ७ आसण,
- ↑ ८ सुवर्णमय, पछी ‘रुडी मांडणी’ एवा शब्द बीजी प्रतमां छे.
- ↑ ९. सोनाना.
- ↑ १० तेनी पछी ‘बावन्न पलनि थाल रुपा कांसाना बाट’ एवा शब्द बीजी प्रतमां छे.
- ↑ ११ जिमनार.
- ↑ १२ कांसाना थाल, तेनी पछी बीजी प्रतमां, ‘बांसलानां काचला तणां’ एवा शब्द छे.
- ↑ १५ पीसवा.
- ↑ १६ तेनी पछी बीजी प्रतमां ‘सकाम भावइं’ एवा शब्द छे.
- ↑ १७ बीजी प्रतमां पद्मिनी हस्तिनी चित्रिणी शंषिनी ए शब्दोने १, २, ३, ४ अनुक्रम नंबर आपेला छे.
- ↑ १८ चित्रणी.
- ↑ १९ तेनी पछी बीजी प्रतमां नीचे प्रमाणे पद्य छे : आदौ मज्जन चीर हार तिलकं नेत्रांजनं कुंडलं, नाना मुक्तिक पुष्फहार करलां झंकार तुं परं, *(आ चरणमांथी एक अक्षर पडी गयो छे.) अंगे चंदनलेप कचुकमणी छद्रावली घंटिका, तांबूलं करकंकणं चतुरिता शृंगारिका षोडश. १ शृंगार १६ अति चतुर नारी कडिमेषला टलकतइं.
- ↑ १ हस्तोदकिं,
- ↑ २ यौवन.
- ↑ ३ ‘समइ आवी’ ए शब्दोंने बदले बीजी प्रतमां ‘मोटी झमालि आवता’ एवा शब्द छे.
- ↑ ४ प्रीसाय.
- ↑ ५ हरेबी.
- ↑ ६ आदिमी.
- ↑ ७ नालेर,
- ↑ ८ नालीयर,
- ↑ ९ पेसी.
- ↑ १० नव्ईशाष.
- ↑ ११ कडकडा,
- ↑ १२ बीजी प्रतमां ‘नारिंगां’ पछी ‘चंगां’ शब्द छे.
- ↑ १३ कमर,
- ↑ १४ कुंकणीयां.
- ↑ १५ पीसाय,
- ↑ १६ शिषवदनी
- ↑ १७ धृतवणी.
- ↑ १ कूलरि.
- ↑ २ अमृतमय,
- ↑ ३ तलां.
- ↑ ४ आधि.
- ↑ ५ मिरीना.
- ↑ ६ चमत्कार.
- ↑ ७ आनी पछी बीजी प्रतमां ‘माहारसाल’ एवा शब्द छे.
- ↑ ८ करहड.
- ↑ ९ दोठाना.
- ↑ १० पखालीया.
- ↑ ११ आ शब्द पछी बीजी प्रतमां नीचेनुं अशुद्ध पद्य हांसियामां मूळ प्रतथी जुदा अक्षरे लखायेलुं छेः
"कं दोसं घरता दले सरलता, तर्णस्य संपूर्णता
रूपे सुंदरता रसे मधुरता कस्य परिसदृशी ।
एकस्य सध हकारलिन वा धिक धारस्नितं सत्य वो
दीर्घायुः भवसाघर विधिरागे पारं विना निर्मिताः ॥ - ↑ १२ तिलबटना,
- ↑ १३ चूरिमाना.
- ↑ १४ साकरपार.
- ↑ १५ नालीयरपाक,
- ↑ १६ कौचापाक.
- ↑ १७ साकरलीमां.
- ↑ १८ थाद.
- ↑ १९ दूधसाकर.
- ↑ १ बातलउ.
- ↑ २ षयरी.
- ↑ ३ तल्या.
- ↑ ४ आ शब्द पछी आवता ‘षाटा पुडा’ ए शब्दो बीजी प्रतमां नथी.
- ↑ ५ चुलाना.
- ↑ ६ पीसाई.
- ↑ ७ आ पछी नीचेना शब्दो बीजी प्रतमां मळे छेः ‘१०० गायनां दूध, ५० नीपाई अनुक्रमे, १ नीपाई रूडा आषा चोषानी पीर मुकाई पछई.’
- ↑ ८ भीलीया.
- ↑ ९ वासीया.
- ↑ १० ‘ते किम’ ए शब्दो बीजी प्रतमां नथी.
- ↑ ११ एकली.
- ↑ १२ वारु.
- ↑ १३ ते.
- ↑ १४ श्लोकनी शरुआतमां बीजी प्रतमां ‘यतः शब्द छे.
- ↑ १५ सीनां.
- ↑ १६ हाथ घुवलइ ए शब्दोंने बदले बीजी प्रतमां "घणइं वेगरइं मिलइं" एवा शब्द छे.
- ↑ १७ पड्यां.
- ↑ १८ थकी
- ↑ १ ‘इस्यां अनेक प्रकारिं वडां’ शब्दोंने बदले बीजी प्रतमां ‘एटले प्रकारे यहां जाणिवा’ एवा शब्द छे.
- ↑ मिरी.
- ↑ ३ मोतीयां.
- ↑ ४ कांजियां,
- ↑ ५ दालियां.
- ↑ ६ कुहाडीयां.
- ↑ ७ शाकर.
- ↑ ८ आ शब्द बीजी प्रतमां नथीः पछी “षांड गुल मुकीयइं" एवा शब्द बीजी प्रतमां छे.
- ↑ ९ तिविराज,
- ↑ १० मादलीयां.
- ↑ ११ सिंगलुरी.
- ↑ १२ चित्रोडी,
- ↑ १३ पछी ‘ईडरी खांड’ छे.
- ↑ १४ आगराइ.
- ↑ १५ पछीना ‘एतली षांडनी जाति जाणवी’ ए शब्द बीजी प्रतमां नथी.
- ↑ १६ हवइ गुलनां नाम ए शब्दोने बदले बीजी प्रतमां एकलो ‘गुल’ शब्द आपेलो छे.
- ↑ १७ सोरठीउ.
- ↑ १८ नवसारीउ.
- ↑ १९ नमीआडउ.
- ↑ २० महीयासाथी.
- ↑ २१ नागहुरी.
- ↑ २२ जेहवी.
- ↑ २३ तेहनइं.
- ↑ २४ पछी बीजी प्रतमां ‘शालि ६० प्रकारनउं कूर प्रीसइं ते कहीस्यई’ एवा शब्द छे.
- ↑ २५ बीजी प्रतमां शालिनां ६० जातने अनुक्रम नंबर आपी गणावी छे.
- ↑ २६ बीजी प्रतमां आपेलां शालिनां वधु नामः चांद्रणी वेरडा डांगरी ढूंढणीया करडीया शालीया, मुडी कमोद पेसलवेलि कमोद, मुंठी कमोद, जीरा कमोद, शंषी कमोद, मालवणि वालेरी मुंगीउं चीतावेलि मजीठी मोहणी कोबरवेलि हरिवाल बावन्ना सीधलु हरिमुषी गोलंयालपंषी खिमुई शालि, कुंकमवणी शालि, वाघउरी शालि, चारुली शालि, गोरडु कागपंषी झुरासाणी जातषंषी वाना मांजरवेलि पाटमांजर पोति पूटणी जटाली मुषी गमतमल पलासी अडाउं गोत्रवेलि धानवेलि शुद्ध वांनवानां.
- ↑ १ साली.
- ↑ २ शाठी.
- ↑ ३ षांड्यां
- ↑ ४ सोह्या, आ शब्द पछी ‘बहुजल धोया, रुडइं पात्रइं जोया, हाथ रुडे डोया,’ एवा शब्द बीजी प्रतमां छे.
- ↑ ५ भगतीइं.
- ↑ ६ आ शब्द पछी बीजी प्रतमां’ रुडे ठामडे धारिउं’ एवा शब्द छे.
- ↑ ७ उन्हउ.
- ↑ ८ तीन्हउ.
- ↑ ९ सुहालउं,
- ↑ १० सकोमल
- ↑ ११ जिस्यउं
- ↑ १२ केवडउं
- ↑ १३ ‘सबळी स्त्रीइं उसायु’ ए शब्दो बीजी प्रतमां नथी.
- ↑ १४ ईसी.
- ↑ १५ सीष
- ↑ १६ वीसाइं
- ↑ १७ आ पछी धूंषला ‘मग’ एवा शब्द बीजी प्रतमां छे.
- ↑ १८ करड्या.
- ↑ १९ नीलूया.
- ↑ २० आ शब्द पछी बीजी प्रतमां ‘वाग्मी तुअरि’ एवा शब्द छे.
- ↑ २१ मसूर. २२ बभुक्षानइं.
- ↑ २३ बीजी प्रतमां ‘घणइ पाणीइ सीनी’ ए शब्द नथी.
- ↑ २४ बावि.
- ↑ २५ पीइं.
- ↑ २६ ‘छालिनुं धृत’ ए शब्दो बीजी प्रतमां ए ज पंक्तिमां ‘भइंसर्नु धृत’ ए शब्दोनी पछी आवे छे.
- ↑ २७ भइंसनुं.
- ↑ २८ तत्कालि,
- ↑ २९ ताबिउं.
- ↑ ३० कइसिनुं.
- ↑ ३१ आ पछी बीजी प्रतमां ‘रसा घणउ भार’ एवा शब्द छे.
****