ગુજરાતી એકાંકીસંપદા/સીમાંતે: Difference between revisions

no edit summary
No edit summary
No edit summary
 
(12 intermediate revisions by 3 users not shown)
Line 103: Line 103:
}}
}}
(યાકુબ પોતાનું વોલ્યૂમ વધારે)
(યાકુબ પોતાનું વોલ્યૂમ વધારે)
{{Ps
 
(સમરથ પોતાનું વોલ્યૂમ વધારે)
(સમરથ પોતાનું વોલ્યૂમ વધારે)
}}
 
(આખરે એટલો ઘોંઘાટ થાય કે બન્ને કાંઈ જ સાંભળી ન શકે.)
(આખરે એટલો ઘોંઘાટ થાય કે બન્ને કાંઈ જ સાંભળી ન શકે.)
{{Ps
 
(બન્ને ચિડાઈ પોતપોતાના રેડિયો લઈ ચાલ્યા જાય.)
(બન્ને ચિડાઈ પોતપોતાના રેડિયો લઈ ચાલ્યા જાય.)
{{Ps
{{Ps
Line 132: Line 132:
{{Ps
{{Ps
|
|
| “આંહેં ન ભરે, શીકવે ના કિયે
ના, કુછ ભી જબાં સે કામ લિયે”
|“આંહેં ન ભરે, શીકવે ના કિયે<br>ના, કુછ ભી જબાં સે કામ લિયે”
}}
}}
{{Ps
{{Ps
Line 187: Line 187:
}}
}}
(બન્ને સ્પર્ધા કરતાં થાકી જાય ત્યાં સુધી બોલ્યા કરે.)
(બન્ને સ્પર્ધા કરતાં થાકી જાય ત્યાં સુધી બોલ્યા કરે.)
{{Ps
 
(અંધારું – ફરી પ્રભાત)
(અંધારું – ફરી પ્રભાત)
}}
 
(ફરી એક રાઉન્ડ)
(ફરી એક રાઉન્ડ)
{{Ps
{{Ps
Line 580: Line 580:
}}
}}
(અંધારું)
(અંધારું)
{{Ps
 
(પ્રકાશ)
(પ્રકાશ)
{{Ps
{{Ps
Line 591: Line 591:
}}
}}
{{Ps
{{Ps
યાકુબઃ આ કમબખ્તો જંગ શા માટે કરતા હશે?
|યાકુબઃ  
સમરથઃ આ એક જ એવો સવાલ છે કે જેનો જવાબ મળી જાય તો જગત જન્નત બની જાય.
|આ કમબખ્તો જંગ શા માટે કરતા હશે?
યાકુબઃ તો પછી કેમ ઢૂંઢતા નથી એનો જવાબ.
}}
સમરથઃ કોશિશ ચાલુ છે.
{{Ps
યાકુબઃ કોશિશ કરે તો શું ના મળે?
|સમરથઃ  
સમરથઃ દિલથી કોશિશ નથી કરતા.
|આ એક જ એવો સવાલ છે કે જેનો જવાબ મળી જાય તો જગત જન્નત બની જાય.
યાકુબઃ દિલથી કોશિશ કરતાં કોણ અટકાવે છે એમને.
}}
સમરથઃ સ્વાર્થ.
{{Ps
યાકુબઃ સ્વાર્થ જ તો જોતા નથી – સ્વાર્થ જોતો હોય ઇન્સાન તો કયામતની ખોજમાં ખર્ચાઈ જાય.
|યાકુબઃ  
સમરથઃ બધું જ સમજે છે પણ એમ માની લે છે. કયામત બીજાની થશે હું બચી જઈશ ને આખા જગતનો માલિક બનીશ.
|તો પછી કેમ ઢૂંઢતા નથી એનો જવાબ.
યાકુબઃ ભલભલા આફતાબે હલ્ક કબરમાં અંધારામાં પોઢી ગયા.
}}
સમરથઃ કોઈ સમજ્યું છે કે આ સમજશે?
{{Ps
યાકુબઃ સમજશે – સમજવું જ પડશે. જ્યારે જંગ હરેક જીવને ભરખી જાય એવું જોખમ સમજાશે ત્યારે જખ મારીને સમજવું પડશે.
|સમરથઃ  
|કોશિશ ચાલુ છે.
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|કોશિશ કરે તો શું ના મળે?
}}
{{Ps
|સમરથઃ  
|દિલથી કોશિશ નથી કરતા.
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|દિલથી કોશિશ કરતાં કોણ અટકાવે છે એમને.
}}
{{Ps
|સમરથઃ  
|સ્વાર્થ.
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|સ્વાર્થ જ તો જોતા નથી – સ્વાર્થ જોતો હોય ઇન્સાન તો કયામતની ખોજમાં ખર્ચાઈ જાય.
}}
{{Ps
|સમરથઃ  
|બધું જ સમજે છે પણ એમ માની લે છે. કયામત બીજાની થશે હું બચી જઈશ ને આખા જગતનો માલિક બનીશ.
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|ભલભલા આફતાબે હલ્ક કબરમાં અંધારામાં પોઢી ગયા.
}}
{{Ps
|સમરથઃ  
|કોઈ સમજ્યું છે કે આ સમજશે?
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|સમજશે – સમજવું જ પડશે. જ્યારે જંગ હરેક જીવને ભરખી જાય એવું જોખમ સમજાશે ત્યારે જખ મારીને સમજવું પડશે.
}}
(હેલિકૉપ્ટરનો અવાજ)
(હેલિકૉપ્ટરનો અવાજ)
::: અત્યારે હેલિકૉપ્ટર! હજુ દસ દિવસ પહેલાં આવી ગયા છે.
{{Ps
સમરથઃ ભારતનું હેલિકૉપ્ટર છે – યાકુબ – જા મેરે બંકર મેં છૂપ જા.
|
યાકુબઃ પણ પાકિસ્તાનનું હોય તો – તું મારા બંકરમાં સંતાઈ જા.
| અત્યારે હેલિકૉપ્ટર! હજુ દસ દિવસ પહેલાં આવી ગયા છે.
સમરથઃ હું ઓળખું છું અમારા હેલિકૉપ્ટરના અવાજ – તું જા યાર.
}}
યાકુબઃ મગર.
{{Ps
સમરથઃ (પકડીને પોતાના ભાગમાં ધકેલતાં) જા યાર યાકુબ બચ (બીજા હેલિકૉપ્ટરનો અવાજ) પાકિસ્તાનનું હવે?
|સમરથઃ  
|ભારતનું હેલિકૉપ્ટર છે – યાકુબ – જા મેરે બંકર મેં છૂપ જા.
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|પણ પાકિસ્તાનનું હોય તો – તું મારા બંકરમાં સંતાઈ જા.
}}
{{Ps
|સમરથઃ  
|હું ઓળખું છું અમારા હેલિકૉપ્ટરના અવાજ – તું જા યાર.
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|મગર.
}}
{{Ps
|સમરથઃ  
|(પકડીને પોતાના ભાગમાં ધકેલતાં) જા યાર યાકુબ બચ (બીજા હેલિકૉપ્ટરનો અવાજ) પાકિસ્તાનનું હવે?
}}
(એ પાકિસ્તાનના બંકરમાં છુપાય)
(એ પાકિસ્તાનના બંકરમાં છુપાય)
(હેલિકૉપ્ટરનો અવાજ નજદીક આવે. ઉપરથી બે ચાહની પેટી જેવી પેટી લટકે – એક પર ચાંદ-તારા, બીજા ઉપર ત્રિરંગો. લાગતાવળગતા ભાગમાં પેટીઓ મુકાય. હેલિકૉપ્ટરનો અવાજ દૂર જતો લાગે.)
(હેલિકૉપ્ટરનો અવાજ નજદીક આવે. ઉપરથી બે ચાહની પેટી જેવી પેટી લટકે – એક પર ચાંદ-તારા, બીજા ઉપર ત્રિરંગો. લાગતાવળગતા ભાગમાં પેટીઓ મુકાય. હેલિકૉપ્ટરનો અવાજ દૂર જતો લાગે.)
સમરથઃ યાકુબ બહાર આ જા.
સમરથઃ યાકુબ બહાર આ જા.
(બન્ને બહાર આવે. પેટીઓ તરફ જોતાં પોતપોતાના ભાગમાં પહોંચે. પેટીઓ ફોડે. અંદરથી સરકારી કાગળ કાઢે.)
(બન્ને બહાર આવે. પેટીઓ તરફ જોતાં પોતપોતાના ભાગમાં પહોંચે. પેટીઓ ફોડે. અંદરથી સરકારી કાગળ કાઢે.)
યાકુબઃ આપકો CMC કે કમાન્ડ કે હુકમ સે ઈન્તીલા કી જાતી હૈ કિ –
{{Ps
સમરથઃ આવતીકાલે સંપૂર્ણ યુદ્ધ શરૂ થઈ જશે. દુશ્મનને જુઓ કે તરત ઠાર મારો. Shoot at sight, Shoot at sight.
|યાકુબઃ  
યાકુબઃ Shoot at sight. (બન્ને કાગળો પોતાના ગજવામાં મૂકે છે.)
|આપકો CMC કે કમાન્ડ કે હુકમ સે ઈન્તીલા કી જાતી હૈ કિ –
સમરથઃ હા યાકુબ, મગર આવતીકાલે.
}}
{{Ps
|સમરથઃ  
|આવતીકાલે સંપૂર્ણ યુદ્ધ શરૂ થઈ જશે. દુશ્મનને જુઓ કે તરત ઠાર મારો. Shoot at sight, Shoot at sight.
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|Shoot at sight. (બન્ને કાગળો પોતાના ગજવામાં મૂકે છે.)
}}
{{Ps
|સમરથઃ  
|હા યાકુબ, મગર આવતીકાલે.
}}
(બન્ને મૂંગામૂંગા ઊઠે – બંદૂક લે, ચેક કરી લે – અંદર જાય – સમરથ લાલટેન લાવે – બેઠો બેઠો પાનાં પીસ્યાં કરે.
(બન્ને મૂંગામૂંગા ઊઠે – બંદૂક લે, ચેક કરી લે – અંદર જાય – સમરથ લાલટેન લાવે – બેઠો બેઠો પાનાં પીસ્યાં કરે.
યાકુબ વિચાર કરતો ઊભો રહે. નિર્ણય કરે – સમરથના ભાગમાં જાય)
યાકુબ વિચાર કરતો ઊભો રહે. નિર્ણય કરે – સમરથના ભાગમાં જાય)
યાકુબઃ બાંટો.
{{Ps
|યાકુબઃ  
|બાંટો.
}}
(સમરથ એની સામે જુએ, પાનાં વહેંચે) (મૂંગા મૂંગા પાનાં રમે) આજે તો હિસાબ કરી જ નાખવો પડશે ને.
(સમરથ એની સામે જુએ, પાનાં વહેંચે) (મૂંગા મૂંગા પાનાં રમે) આજે તો હિસાબ કરી જ નાખવો પડશે ને.
(સમરથ ડોકું ધુણાવી ‘હા’ કહે.)
(સમરથ ડોકું ધુણાવી ‘હા’ કહે.)
યાકુબઃ કેટલા પોઇન્ટ લેણા નીકળે છે તારા?
{{Ps
સમરથઃ એકસો વીસ.
|યાકુબઃ  
યાકુબઃ અચ્છા … લો યે Game – કેટલા પોઇન્ટ
|કેટલા પોઇન્ટ લેણા નીકળે છે તારા?
સમરથઃ ચાલીસ.
}}
યાકુબઃ રહ્યા એંસી – ચલ તું જ પીસ.
{{Ps
સમરથઃ હું?
|સમરથઃ  
યાકુબઃ હા.
|એકસો વીસ.
સમરતઃ (પાનાં વહેંચતાં) પહેલા બે મહિના તકલીફ પડી પણ પછી મજા આવી ગઈ.
}}
યાકુબઃ હા દિન કટ ગયે સારે.
{{Ps
સમરથઃ ને કાલે સવારે તો જિંદગી.
|યાકુબઃ  
યાકુબઃ આગે બઢો.
|અચ્છા … લો યે Game – કેટલા પોઇન્ટ
સમરથઃ હજુ ક્યાં સવાર થઈ છે.
}}
યાકુબઃ યાર પત્તું ઊતર.
{{Ps
સમરથઃ અરે, હા.
|સમરથઃ  
યાકુબઃ ચોકટનું પત્તું. વાહ મેરે જાની દુશ્મન વાહ – ઓહ યહ કટ્ટગ્ડ.
|ચાલીસ.
સમરથઃ લેજા યાર.
}}
યાકુબઃ કિતને પોઇન્ટ્સ?
{{Ps
સમરથઃ એંસી.
|યાકુબઃ  
યાકુબઃ યાની મેને એકસો બીસ પૂરે – હો હી નહીં શકતા પત્તે દિખાવ.
|રહ્યા એંસી – ચલ તું જ પીસ.
સમરથઃ રહેવા દે યાર.
}}
યાકુબઃ પત્તે દિખાવ સાલા પહલે તું જીતને કે લિયે પત્તે લડાતા થા આજ સાલા મુજે જિતાને કે લિયે.
{{Ps
સમરથઃ ચલ યાર.
|સમરથઃ  
યાકુબઃ પત્તે દિખાવ – સાલા – બાજી ફોક સાલા પત્તાં લડાતા હૈં.
|હું?
સમરથઃ જીતેલી બાજી ફોક કરે છે?
}}
યાકુબઃ યાર, આજ દિન તક પત્તાં હાર્યાં ને પત્તાં જીત્યાં. આજે તો આપણે બન્ને હારી ગયા.
{{Ps
સમરથઃ પેલા ચીકન.
|યાકુબઃ  
યાકુબઃ નીંબુ કા અચાર.
|હા.
સમરથઃ રૂકસાનાની હથેળી.. યાર તારે તો રૂકસાના છે મારું તો…
}}
યાકુબઃ અને બેસનના લડ્ડુ્.
{{Ps
યાકુબઃ (ક્યોં?) મૈં… ઠેર (અંદર જાય) ટોપી લો યહ તુમ્હારી ટોપી – યાદ છે એ દિવસ કિતના કોહરા છાયા થા – કરા વરસ્યા’તા. હેલમેટ પર તો જાણે કાનમાં પથ્થર વાગતા હતા.
|સમરતઃ  
સમરથઃ ને આ તારી બામની શીશી – કમ્મર પોલાદની થઈ ગઈ હતી. મારી ને તેં બામ ચોળી આપ્યો હતો.
|(પાનાં વહેંચતાં) પહેલા બે મહિના તકલીફ પડી પણ પછી મજા આવી ગઈ.
યાકુબઃ અને મારે તને આવતી કાલે જોતાંવેત ખતમ કરવાનો.
}}
સમરથઃ ફોજમાં પગાર તો એનો જ અપાય છે ને. Shoot at sight.
{{Ps
યાકુબઃ હા મરો ને મારો.
|યાકુબઃ  
સમરથઃ હા કાલે સવારે સૂરજના પહેલા કિરણે તારે મને મારવાનો.
|હા દિન કટ ગયે સારે.
યાકુબઃ ને મારે તને. સાલું કેટલું વિચિત્ર લાગે છે.
}}
સમરથઃ બેવકૂફ – અર્થહીન.
{{Ps
યાકુબઃ એટલે જ જંગ.
|સમરથઃ  
સમરથઃ આ પનાની કેટ રાખવી છે તારે?
|ને કાલે સવારે તો જિંદગી.
યાકુબઃ તારા વગર હું પત્તાં કોની સાથે રમીશ?
}}
સમરથઃ એક કામ કરીએ. બન્ને અડધી અડધી વહેંચી લઈએ, ન તારાથી રમાય, ન મારાથી.
{{Ps
યાકુબઃ છતાં પત્તાં જોઈએ.
|યાકુબઃ  
સમરથઃ ચલ, ગુડ નાઇટ.
|આગે બઢો.
યાકુબઃ કાલ ગુડ મૉર્નિંગ તો ગોળીઓથી કહેવું પડશે – O.K. (યાકુબ પોતના ભાગમાં જાય, સમરથ એને જતો જોઈ રડે. યાકુબ પાછો ફરી તારની વચ્ચેથી હાથ કાઢી ભેટી પડે.) યાર, મેરે દુશ્મન એક બાર ગલે તો મિલ લે.
}}
{{Ps
|સમરથઃ  
|હજુ ક્યાં સવાર થઈ છે.
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|યાર પત્તું ઊતર.
}}
{{Ps
|સમરથઃ  
|અરે, હા.
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|ચોકટનું પત્તું. વાહ મેરે જાની દુશ્મન વાહ – ઓહ યહ કટ્ટગ્ડ.
}}
{{Ps
|સમરથઃ  
|લેજા યાર.
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|કિતને પોઇન્ટ્સ?
}}
{{Ps
|સમરથઃ  
|એંસી.
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|યાની મેને એકસો બીસ પૂરે – હો હી નહીં શકતા પત્તે દિખાવ.
}}
{{Ps
|સમરથઃ  
|રહેવા દે યાર.
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|પત્તે દિખાવ સાલા પહલે તું જીતને કે લિયે પત્તે લડાતા થા આજ સાલા મુજે જિતાને કે લિયે.
}}
{{Ps
|સમરથઃ  
|ચલ યાર.
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|પત્તે દિખાવ – સાલા – બાજી ફોક સાલા પત્તાં લડાતા હૈં.
}}
{{Ps
|સમરથઃ  
|જીતેલી બાજી ફોક કરે છે?
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|યાર, આજ દિન તક પત્તાં હાર્યાં ને પત્તાં જીત્યાં. આજે તો આપણે બન્ને હારી ગયા.
}}
{{Ps
|સમરથઃ  
|પેલા ચીકન.
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|નીંબુ કા અચાર.
}}
{{Ps
|સમરથઃ  
|રૂકસાનાની હથેળી.. યાર તારે તો રૂકસાના છે મારું તો…
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|અને બેસનના લડ્ડુ્.
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|(ક્યોં?) મૈં… ઠેર (અંદર જાય) ટોપી લો યહ તુમ્હારી ટોપી – યાદ છે એ દિવસ કિતના કોહરા છાયા થા – કરા વરસ્યા’તા. હેલમેટ પર તો જાણે કાનમાં પથ્થર વાગતા હતા.
}}
{{Ps
|સમરથઃ  
|ને આ તારી બામની શીશી – કમ્મર પોલાદની થઈ ગઈ હતી. મારી ને તેં બામ ચોળી આપ્યો હતો.
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|અને મારે તને આવતી કાલે જોતાંવેત ખતમ કરવાનો.
}}
{{Ps
|સમરથઃ  
|ફોજમાં પગાર તો એનો જ અપાય છે ને. Shoot at sight.
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|હા મરો ને મારો.
}}
{{Ps
|સમરથઃ  
|હા કાલે સવારે સૂરજના પહેલા કિરણે તારે મને મારવાનો.
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|ને મારે તને. સાલું કેટલું વિચિત્ર લાગે છે.
}}
{{Ps
|સમરથઃ  
|બેવકૂફ – અર્થહીન.
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|એટલે જ જંગ.
}}
{{Ps
|સમરથઃ  
|આ પનાની કેટ રાખવી છે તારે?
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|તારા વગર હું પત્તાં કોની સાથે રમીશ?
}}
{{Ps
|સમરથઃ  
|એક કામ કરીએ. બન્ને અડધી અડધી વહેંચી લઈએ, ન તારાથી રમાય, ન મારાથી.
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|છતાં પત્તાં જોઈએ.
}}
{{Ps
|સમરથઃ  
|ચલ, ગુડ નાઇટ.
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|કાલ ગુડ મૉર્નિંગ તો ગોળીઓથી કહેવું પડશે – O.K. (યાકુબ પોતના ભાગમાં જાય, સમરથ એને જતો જોઈ રડે. યાકુબ પાછો ફરી તારની વચ્ચેથી હાથ કાઢી ભેટી પડે.) યાર, મેરે દુશ્મન એક બાર ગલે તો મિલ લે.
}}
(બન્ને ભેટે – અલગ થાય – અંધકાર – તુરત જ સવાર) (બન્ને જણા સ્ટેનગન લઈ સજ્જ – પંખીનો કલરવ)
(બન્ને ભેટે – અલગ થાય – અંધકાર – તુરત જ સવાર) (બન્ને જણા સ્ટેનગન લઈ સજ્જ – પંખીનો કલરવ)
સમરથઃ હિન્દુસ્તાન ઝિંદાબાદ.
{{Ps
યાકુબઃ પાકિસ્તાન પાઈંદાબાદ.
|સમરથઃ  
|હિન્દુસ્તાન ઝિંદાબાદ.
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|પાકિસ્તાન પાઈંદાબાદ.
}}
(બન્ને એકબીજા સામે સ્ટેનગન તાકતા આગળ વધે – નજીક આવે એક ડગલું પાછા ફરે અને પોતાના પર જ ગોળી ચલાવે.)
(બન્ને એકબીજા સામે સ્ટેનગન તાકતા આગળ વધે – નજીક આવે એક ડગલું પાછા ફરે અને પોતાના પર જ ગોળી ચલાવે.)
યાકુબઃ પાઈંદાબાદ.
{{Ps
સમરથઃ ઝિંદાબાદ.
|યાકુબઃ  
યાકુબઃ હાથ તો મિલાવ યાર.
|પાઈંદાબાદ.
સમરથઃ જરૂર. આપણા બન્નેના બદનમાંથી નીકળેલા લોહીની ધાર બરફમાં એક થઈને થીજી જશે ત્યારે તો એ લોકોને ખબર પડશે.
}}
યાકુબઃ ત્યારે તો સમજશે, તેઓ ત્યારે તો સમજશે.
{{Ps
(બન્ને મૃત્યુ પામે – પડદો)
|સમરથઃ  
{{Right|(પ્રસિદ્ધ એકાંકીઓ)}}
|ઝિંદાબાદ.
{{Poem2Close}}
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|હાથ તો મિલાવ યાર.
}}
{{Ps
|સમરથઃ  
|જરૂર. આપણા બન્નેના બદનમાંથી નીકળેલા લોહીની ધાર બરફમાં એક થઈને થીજી જશે ત્યારે તો એ લોકોને ખબર પડશે.
}}
{{Ps
|યાકુબઃ  
|ત્યારે તો સમજશે, તેઓ ત્યારે તો સમજશે.
}}
(બન્ને મૃત્યુ પામે – પડદો)<br>
{{Right|(પ્રસિદ્ધ એકાંકીઓ)}}<br>
<center>*</center>
 
<br>
{{HeaderNav2
|previous = મહાજનને ખોરડે
|next = પથ્થર થર થર ધ્રૂજે
}}
18,450

edits