મણિલાલ હ. પટેલનાં કાવ્યો/શલ્ય

શલ્ય

એ સાચું છે કે –
આપણી હથેળીથી જ શરૂ થાય છે આકાશ
તો એ પણ સત્ય છે કે –
આપણી ત્વચાની સરહદે જ
સમાપ્ત થાય છે આપણું અસ્તિત્વ
આ બીકાળવા દિવસો ને કાળવી રાતો
ભ્રાન્તિઓની ભાતો
આપણે ઓળખી શકતા નથી નભનો નાતો...

આપણો જન્મ આપણી પસંદગી નથી
ને નહિ હોય મૃત્યુ પણ ઇચ્છામૃત્યુ!
આ પવનો જ પજવે છે પીડા થૈ થૈ ને...
રસ્તાઓ કાઢવામાં ને દોડતા રહેવામાં જ
હાંફી ગઈ છે વસ્તી ને તો ય હસવું પડે છે હંમેશાં
હોવાપણાની શૂળ વાગે છે ભણકારાની જેમ
ને લોહીલુહાણ કરે છે કાળકારસાની ભાષાઓ...

પોલા ને પોચા, ભલા ને ભારાડી છીએ આપણે
વળી ભણતરે ભણેલા ભરતીઓટ, તે ઠોઠ આપણે
જાત ને જંતુને જાણવાથી બચવા મથતા આપણે
રોજ નીકળી જઈએ અસલથી દૂર ને દૂર
સાંજ પડે ગુફામાં પરત ફરીએ છીએ –
પડછાયા વિનાના ભદ્ર-સંસ્કારી!
તૂટીને ય છૂટી શકતા નથી આપણે આપણાથી
નિર્ભ્રાન્ત થઈને ય નાસી શકતા નથી
નિષ્ઠુર સમયની જાળમાં ઊભેલા આપણે...