વસુધા/શિશુવિષ્ણુલાંછન: Difference between revisions
MeghaBhavsar (talk | contribs) (Created page with "{{SetTitle}} {{Heading|શિશુવિષ્ણુલાંછન|}} <poem> બેઠાં હતાં મોટરમાં અમે બધાં દબાઈ ખીચોખીચ, એકમેક-શું ભીંસાઈ, અન્યોન્ય સહે ટિચાતાં. નસીબ મારે મજની પડોશમાં સોહાગણી એક સવત્સ નારી, હું શુભ્ર સ્વાંગે મૃદ...") |
(પ્રૂફ રીડિંગ સંપન્ન) |
||
| Line 4: | Line 4: | ||
<poem> | <poem> | ||
બેઠાં હતાં મોટરમાં અમે | બેઠાં હતાં મોટરમાં અમે બધ | ||
દબાઈ ખીચોખીચ, એકમેક | દબાઈ ખીચોખીચ, એકમેક શું | ||
ભીંસાઈ, અન્યોન્ય સહે ટિચાતાં. | ભીંસાઈ, અન્યોન્ય સહે ટિચાતાં. | ||
| Line 13: | Line 13: | ||
ને સોડમે શી તરબોળ શ્યામા! | ને સોડમે શી તરબોળ શ્યામા! | ||
સમારતો બાલ, રૂમાલ | સમારતો બાલ, રૂમાલ રૉફથી | ||
રમાડતો હું, વળી કે લડાવી લઉં | રમાડતો હું, વળી કે લડાવી લઉં | ||
ગુલાબ ખોસ્યું બટને, અને તે | ગુલાબ ખોસ્યું બટને, અને તે | ||
| Line 19: | Line 19: | ||
ને તેહના ચંચલ બાલપાદને | ને તેહના ચંચલ બાલપાદને | ||
વળી વળીને નિજ અંક ખેંચતી. | વળી વળીને નિજ અંક ખેંચતી. | ||
અને ઘણાં માહરું ભાગ્ય ચિંતતાં, | અને ઘણાં માહરું ભાગ્ય ચિંતતાં, | ||
એનું ય સદ્ભાગ્ય વિચારતું કો. | |||
ત્યાં માતના પાલવમાં છુપાવી | ત્યાં માતના પાલવમાં છુપાવી | ||
માથું, અને હાથથી પાય-આંગળાં | માથું, અને હાથથી પાય-આંગળાં | ||
રમાડતો બાળક | રમાડતો બાળક ધાવી એ રહ્યો; | ||
ઉછાળીને પાલવ મેઘશ્યામળો, | ઉછાળીને પાલવ મેઘશ્યામળો, | ||
કાઢી તહીંથી મલકંત મોઢું | કાઢી તહીંથી મલકંત મોઢું | ||
તાકી રહ્યો હું ગમ, ને ધીરેથી | તાકી રહ્યો હું ગમ, ને ધીરેથી | ||
દૂધે ભર્યા હોઠ થકી હસી રહ્યો. | દૂધે ભર્યા હોઠ થકી હસી રહ્યો. | ||
મુસાફરોની મહીં ધ્યાનમગ્ના | મુસાફરોની મહીં ધ્યાનમગ્ના | ||
| Line 36: | Line 35: | ||
તેના પગોએ | તેના પગોએ | ||
આરંભ્યું ત્યાં તાંડવ ભૂમિવ્હોણુંઃ | આરંભ્યું ત્યાં તાંડવ ભૂમિવ્હોણુંઃ | ||
ધડંધડં લાત શરૂ થઈ ગઈ, | |||
નસીબ મારે પણ કૈં મળી ગઈ! | નસીબ મારે પણ કૈં મળી ગઈ! | ||
| Line 46: | Line 45: | ||
કલંકી થાતો લહી, ઓશિયાળી. | કલંકી થાતો લહી, ઓશિયાળી. | ||
મુસાફરો | મુસાફરો સૌતણી આંખમાંથી | ||
અભદ્ર આ કર્મ પરે સ્વતઃ ત્યાં | અભદ્ર આ કર્મ પરે સ્વતઃ ત્યાં | ||
વર્ષી રહ્યો શો ઠપકો સલૂણો! | વર્ષી રહ્યો શો ઠપકો સલૂણો! | ||
| Line 53: | Line 52: | ||
છતાંય તે સંકુચી કાયને રહી. | છતાંય તે સંકુચી કાયને રહી. | ||
સંકોચ એનો મુજ | સંકોચ એનો મુજ ઊર સાંકડે ૪૦ | ||
પ્રવેશી શું પાધર હા કરી ગયો! | પ્રવેશી શું પાધર હા કરી ગયો! | ||
હૈયે ધર્યો યત્નથી ભદ્રતાનો | હૈયે ધર્યો યત્નથી ભદ્રતાનો | ||
સરી ગયો ત્યાં ક્ષણ વાર અચંળો. | સરી ગયો ત્યાં ક્ષણ વાર અચંળો. | ||
વિમુક્ત હૈયે નવલા પ્રમોદથી | વિમુક્ત હૈયે નવલા પ્રમોદથી | ||
વાચા સ્ફુરી, ના પણ પહોંચી હોઠનેઃ | વાચા સ્ફુરી, ના પણ પહોંચી હોઠનેઃ | ||
| Line 64: | Line 64: | ||
અનેક ઉન્મત પ્રમત્ત લાતો, | અનેક ઉન્મત પ્રમત્ત લાતો, | ||
તેની જરા આ ફૂલસ્પર્શ જેવી | તેની જરા આ ફૂલસ્પર્શ જેવી | ||
લેતાં સહી લાત, ન હાણ મારે. | લેતાં સહી લાત, ન હાણ મારે. ૫૦ | ||
ના બીશ, બેનાં, અમ ભદ્રદર્શને. | ના બીશ, બેનાં, અમ ભદ્રદર્શને. | ||
Latest revision as of 02:53, 25 May 2023
બેઠાં હતાં મોટરમાં અમે બધ
દબાઈ ખીચોખીચ, એકમેક શું
ભીંસાઈ, અન્યોન્ય સહે ટિચાતાં.
નસીબ મારે મજની પડોશમાં
સોહાગણી એક સવત્સ નારી,
હું શુભ્ર સ્વાંગે મૃદુ ગૌર દેહી,
ને સોડમે શી તરબોળ શ્યામા!
સમારતો બાલ, રૂમાલ રૉફથી
રમાડતો હું, વળી કે લડાવી લઉં
ગુલાબ ખોસ્યું બટને, અને તે
મેલાથી મેલા શિશુને ધવાડતી,
ને તેહના ચંચલ બાલપાદને
વળી વળીને નિજ અંક ખેંચતી.
અને ઘણાં માહરું ભાગ્ય ચિંતતાં,
એનું ય સદ્ભાગ્ય વિચારતું કો.
ત્યાં માતના પાલવમાં છુપાવી
માથું, અને હાથથી પાય-આંગળાં
રમાડતો બાળક ધાવી એ રહ્યો;
ઉછાળીને પાલવ મેઘશ્યામળો,
કાઢી તહીંથી મલકંત મોઢું
તાકી રહ્યો હું ગમ, ને ધીરેથી
દૂધે ભર્યા હોઠ થકી હસી રહ્યો.
મુસાફરોની મહીં ધ્યાનમગ્ના
તે માતના હાથથી મુક્તિ પામ્યા
તેના પગોએ
આરંભ્યું ત્યાં તાંડવ ભૂમિવ્હોણુંઃ
ધડંધડં લાત શરૂ થઈ ગઈ,
નસીબ મારે પણ કૈં મળી ગઈ!
ગ્રામીણ એ બાવરી માત ભોંઠી
પડેલ, ઝાલી શિશુના પગોને
સંકેલતી અંક વિષે વદી રહી
શબ્દો ક્ષમાના, મુજ શુભ્ર સ્વાંગને
મેલા શિશુનાં પદલાંછનોથી
કલંકી થાતો લહી, ઓશિયાળી.
મુસાફરો સૌતણી આંખમાંથી
અભદ્ર આ કર્મ પરે સ્વતઃ ત્યાં
વર્ષી રહ્યો શો ઠપકો સલૂણો!
સંકોચ ન્હોતો તહીં શક્ય કાયનો,
છતાંય તે સંકુચી કાયને રહી.
સંકોચ એનો મુજ ઊર સાંકડે ૪૦
પ્રવેશી શું પાધર હા કરી ગયો!
હૈયે ધર્યો યત્નથી ભદ્રતાનો
સરી ગયો ત્યાં ક્ષણ વાર અચંળો.
વિમુક્ત હૈયે નવલા પ્રમોદથી
વાચા સ્ફુરી, ના પણ પહોંચી હોઠનેઃ
“ઉલાળવા દે પગ બાળને સુખે.
જેની સહી તેં નિજ ગર્ભ માંહે
અનેક ઉન્મત પ્રમત્ત લાતો,
તેની જરા આ ફૂલસ્પર્શ જેવી
લેતાં સહી લાત, ન હાણ મારે. ૫૦
ના બીશ, બેનાં, અમ ભદ્રદર્શને.
સંસ્કારિતાથી સભરે ભરેલ આ
શ્હેરે બધું લભ્ય, પરંતુ ના કદી
સુલભ્ય આવું શિશુવિષ્ણુલાંછન.”
૨૦ માર્ચ, ૧૯૩૭