સમગ્ર અરધી સદીની વાચનયાત્રા/મીરઝા કેમ્પે/જીવંત ખાક: Difference between revisions

From Ekatra Wiki
Jump to navigation Jump to search
No edit summary
No edit summary
 
Line 1: Line 1:
<poem>
<poem>
એકજ્વાલાહતી, નેહવેખાકછું.
એક જ્વાલા હતી, ને હવે ખાક છું.
સાંભળો! ખાકશુંગાયછે :
સાંભળો! ખાક શું ગાય છે :
આભઊંચીલઈજાવ, ગગનેઝુલાવોમને :
આભ ઊંચી લઈ જાવ, ગગને ઝુલાવો મને :
પવન-પાંખાળીહુંખાકછું, ઊડવાથનગનું;
પવન-પાંખાળી હું ખાક છું, ઊડવા થનગનું;
નેપછીઝળકતાનીલનામથી
ને પછી ઝળકતા નીલ નામથી
વિખેરોમને, અહીંવાવોમને
વિખેરો મને, અહીં વાવો મને
હિન્દનાપરમહેતાળહૈયાપરે.
હિન્દના પરમ હેતાળ હૈયા પરે.
અંગેઅંગેછવાતીજતી, પ્રસરતીઆછીચાદરસમી,
અંગેઅંગે છવાતી જતી, પ્રસરતી આછી ચાદર સમી,
કહીશહુંકાનમાં :
કહીશ હું કાનમાં :
મા, તનેથાયછેસ્પર્શમારો?
જીવનનેમૃત્યુમાં
એકજ્વાળાબની, નેહવેખાકથઈ,
માત! મેંતુજપરેજાતઘોળીકરી.
હિન્દમૈયાકહેછેમને :
લાલપ્યારાજવાહર! તનેનહિદઉંજંપવા,
ના, નહીંમૃત્યુકાંઠેદઉંવિરમવા.
ખાકતોતારીઆતલસતી
લાલવરણાંગુલાબોમહીંકોળવા;
જિન્દગીનુંસદાકમલતવ
ખીલશેનિત્યનવફુલ્લમારામહીં.
*
— હુંહતીનીલઘનલહરદરિયાવદુર્દમસમી,
આજતોભૂખરીખાકછુંમૌનભારેઢળી.
સાંભળો! ખાકશુંગાયછે :
મુઠ્ઠીભરમુઠ્ઠીભરલઈમને
દોપ્રયાગેજપધરાવી, આનંત્યની
ગંગાનાહુંઉછંગેવહુંઝૂલતીઝૂમતી
ત્યાંમહાસાગરે
વિશ્વનાસાગરોનોજહીંરંગમેળોમળે.
માનવીનાદિમાગેરહુંવિલસતી,
પૂછશેવિવિધલોકોમને :
શાંતિકેરીતુંસહિયરઅલી!
શાંતથઈકેમસૂતીનથી?
ખાકનીફેનકલગીશિરેધારતું
આપશેમોજુંઉત્તર : ભલા,
આજઆવો, મિલાવોખભા,
ભાઈસમસર્વભેટીપડો!
નેપછીમોજુંમોજાસહેભેટતું
ઊછળીધસીજશે
રોજઆગેઅનેરોજઆગેબઢી,
આઅશાંતિનીદુનિયામહીં
સાદપાડીસદા,
સાદપાડીબધે,
શાંતિનેપ્રેમનો, પ્રેમનેશાંતિનો!
{{Right|[મૂળલેટવીઅનભાષાનાકાવ્યનાકવયિત્રીએપોતેકરેલાઅંગ્રેજીભાષાંતરપરથી]}}
{{Right|(અનુ. મકરન્દદવે)}}


મા, તને થાય છે સ્પર્શ મારો?
જીવન ને મૃત્યુમાં
એક જ્વાળા બની, ને હવે ખાક થઈ,
માત! મેં તુજ પરે જાત ઘોળી કરી.
હિન્દમૈયા કહે છે મને :
લાલ પ્યારા જવાહર! તને નહિ દઉં જંપવા,
ના, નહીં મૃત્યુકાંઠે દઉં વિરમવા.
ખાક તો તારી આ તલસતી
લાલવરણાં ગુલાબો મહીં કોળવા;
જિન્દગીનું સદા કમલ તવ
ખીલશે નિત્યનવ ફુલ્લ મારા મહીં.
<center>*</center>
— હું હતી નીલઘન લહર દરિયાવ દુર્દમ સમી,
આજ તો ભૂખરી ખાક છું મૌન ભારે ઢળી.
સાંભળો! ખાક શું ગાય છે :
મુઠ્ઠીભર મુઠ્ઠીભર લઈ મને
દો પ્રયાગે જ પધરાવી, આનંત્યની
ગંગાના હું ઉછંગે વહું ઝૂલતી ઝૂમતી
ત્યાં મહાસાગરે
વિશ્વના સાગરોનો જહીં રંગમેળો મળે.
માનવીના દિમાગે રહું વિલસતી,
પૂછશે વિવિધ લોકો મને :
શાંતિ કેરી તું સહિયર અલી!
શાંત થઈ કેમ સૂતી નથી?
ખાકની ફેનકલગી શિરે ધારતું
આપશે મોજું ઉત્તર : ભલા,
આજ આવો, મિલાવો ખભા,
ભાઈ સમ સર્વ ભેટી પડો!
ને પછી મોજું મોજા સહે ભેટતું
ઊછળી ધસી જશે
રોજ આગે અને રોજ આગે બઢી,
આ અશાંતિની દુનિયા મહીં
સાદ પાડી સદા,
સાદ પાડી બધે,
શાંતિ ને પ્રેમનો, પ્રેમ ને શાંતિનો!
{{Right|[મૂળ લેટવીઅન ભાષાના કાવ્યના કવયિત્રીએ પોતે કરેલા અંગ્રેજી ભાષાંતર પરથી]}}
{{Right|(અનુ. મકરન્દ દવે)}}
</poem>
</poem>

Latest revision as of 05:50, 23 September 2022

એક જ્વાલા હતી, ને હવે ખાક છું.
સાંભળો! ખાક શું ગાય છે :
આભ ઊંચી લઈ જાવ, ગગને ઝુલાવો મને :
પવન-પાંખાળી હું ખાક છું, ઊડવા થનગનું;
ને પછી ઝળકતા નીલ નામથી
વિખેરો મને, અહીં વાવો મને
હિન્દના પરમ હેતાળ હૈયા પરે.
અંગેઅંગે છવાતી જતી, પ્રસરતી આછી ચાદર સમી,
કહીશ હું કાનમાં :

મા, તને થાય છે સ્પર્શ મારો?
જીવન ને મૃત્યુમાં
એક જ્વાળા બની, ને હવે ખાક થઈ,
માત! મેં તુજ પરે જાત ઘોળી કરી.
હિન્દમૈયા કહે છે મને :
લાલ પ્યારા જવાહર! તને નહિ દઉં જંપવા,
ના, નહીં મૃત્યુકાંઠે દઉં વિરમવા.
ખાક તો તારી આ તલસતી
લાલવરણાં ગુલાબો મહીં કોળવા;
જિન્દગીનું સદા કમલ તવ
ખીલશે નિત્યનવ ફુલ્લ મારા મહીં.

*

— હું હતી નીલઘન લહર દરિયાવ દુર્દમ સમી,
આજ તો ભૂખરી ખાક છું મૌન ભારે ઢળી.
સાંભળો! ખાક શું ગાય છે :

મુઠ્ઠીભર મુઠ્ઠીભર લઈ મને
દો પ્રયાગે જ પધરાવી, આનંત્યની
ગંગાના હું ઉછંગે વહું ઝૂલતી ઝૂમતી
ત્યાં મહાસાગરે
વિશ્વના સાગરોનો જહીં રંગમેળો મળે.
માનવીના દિમાગે રહું વિલસતી,
પૂછશે વિવિધ લોકો મને :
શાંતિ કેરી તું સહિયર અલી!
શાંત થઈ કેમ સૂતી નથી?
ખાકની ફેનકલગી શિરે ધારતું
આપશે મોજું ઉત્તર : ભલા,
આજ આવો, મિલાવો ખભા,
ભાઈ સમ સર્વ ભેટી પડો!

ને પછી મોજું મોજા સહે ભેટતું
ઊછળી ધસી જશે
રોજ આગે અને રોજ આગે બઢી,
આ અશાંતિની દુનિયા મહીં
સાદ પાડી સદા,
સાદ પાડી બધે,
શાંતિ ને પ્રેમનો, પ્રેમ ને શાંતિનો!
[મૂળ લેટવીઅન ભાષાના કાવ્યના કવયિત્રીએ પોતે કરેલા અંગ્રેજી ભાષાંતર પરથી]
(અનુ. મકરન્દ દવે)