સમગ્ર અરધી સદીની વાચનયાત્રા/રામનારાયણ વિ. પાઠક/પાછી નદી તો વહેવા જ માંડે: Difference between revisions

← Older edit

સમગ્ર અરધી સદીની વાચનયાત્રા/રામનારાયણ વિ. પાઠક/પાછી નદી તો વહેવા જ માંડે (view source)

Revision as of 06:30, 28 September 2022

227 bytes added , 06:30, 28 September 2022

no edit summary

KhyatiJoshi

26,604

edits

@@ Line 1: / Line 1: @@
 {{Poem2Open}}
-{{space}}
-શ્રીમતીદમયંતીબહેનનાદેહાંતનોપત્રવાંચીઘડીભરસ્થિરથઈગયો. તેપછીકેટલીએવારપાનાંલઈલઈલખ્યાં, પણકશુંલખવાનુંસૂઝ્યુંનહિ. અરેભગવાન! તમારોઆવોમીઠોસંબંધ! તેમાંઆશુંબન્યું? કેમબન્યું?
-ઘણીવારદુનિયાનાબનાવોવાર્તાકેનાટકનાબનાવોકરતાંપણવધારેઅસંભવિત, વધારેચોંકાવનારાહોયછે. તેવોજઆછે. વાર્તાકરતાંવધારેકરુણ, અનેઆજગતનેચલાવનારીશક્તિવાર્તાકરતાંપણકહોકેવધારેનિષ્કરુણ! તમારેમાથેએકબાજુદુઃખઆવીપડ્યુંઅનેબીજીતરફથીજાણેએદુઃખપણપૂરુંનભોગવવાદેવુંહોયતેમછોકરાંઉછેરવાનીજવાબદારી!
+શ્રીમતી દમયંતીબહેનના દેહાંતનો પત્ર વાંચી ઘડીભર સ્થિર થઈ ગયો. તે પછી કેટલીએ વાર પાનાં લઈ લઈ લખ્યાં, પણ કશું લખવાનું સૂઝ્યું નહિ. અરે ભગવાન! તમારો આવો મીઠો સંબંધ! તેમાં આ શું બન્યું? કેમ બન્યું?
-પણહુંતોતમનેએમકહુંકેએછોકરાંનીજવાબદારીએજતમારોતરણોપાય. એકરીતેતોએછોકરાંતમારાકરતાંવધારેદુઃખીછે. તેમનેજીભનથીએટલેએવધારેદેખાયનહિ, પણમાવિનાનાંછોકરાંનીકરુણતાએટલીજબરીછેકેહુંમાનુંછુંકવિઓપણતેનેન્યાયઆપીશક્યાનથી. એછોકરાંનીકરુણદશાથીતમારેવધારેદુઃખીનથવુંઘટે, પણએછોકરાંનીમાતાથવુંઘટે. વિધવામાતાછોકરાંનેસાચવેછે, ખરાવીરત્વથીસાચવેછે, એવામૂકવીરત્વથીઅનેધૈર્યથીહવેતમેતમારોનવોમાર્ગકોરીકાઢો.
+ઘણી વાર દુનિયાના બનાવો વાર્તા કે નાટકના બનાવો કરતાં પણ વધારે અસંભવિત, વધારે ચોંકાવનારા હોય છે. તેવો જ આ છે. વાર્તા કરતાં વધારે કરુણ, અને આ જગતને ચલાવનારી શક્તિ વાર્તા કરતાં પણ કહો કે વધારે નિષ્કરુણ! તમારે માથે એક બાજુ દુઃખ આવી પડ્યું અને બીજી તરફથી જાણે એ દુઃખ પણ પૂરું ન ભોગવવા દેવું હોય તેમ છોકરાં ઉછેરવાની જવાબદારી!
-મનઅનેશરીરનેનિશ્ચેષ્ઠકરતોવિષાદછોડીદો. માત્રનિશ્ચેષ્ઠકરતોવિષાદએમકહુંછું, બાકીઅમુકબનાવોનીઅસરજિંદગીભરખસતીનથીઅનેઆનીપણનહિખસે. પણએવિષાદજતોરહેવોજોઈએ. જીવનનવારંગથીપણપાછુંવહેવામાંડવુંજોઈએ. નદીઉપરવીજળીપડેછેત્યાંપાણીનોસુંદરધરોથાયછે, પણપાછીનદીતોવહેવાજમાંડેછે. જીવનનુંપણએવુંછે. વધારેઊંડાણથીતમારુંજીવનપાછુંવહેવામાંડેએમઇચ્છુંછું. શરીરસાચવશો. હજીતેનીપાસેથીઘણુંકામલેવાનુંછે.
+પણ હું તો તમને એમ કહું કે એ છોકરાંની જવાબદારી એ જ તમારો તરણોપાય. એક રીતે તો એ છોકરાં તમારા કરતાં વધારે દુઃખી છે. તેમને જીભ નથી એટલે એ વધારે દેખાય નહિ, પણ મા વિનાનાં છોકરાંની કરુણતા એટલી જબરી છે કે હું માનું છું કવિઓ પણ તેને ન્યાય આપી શક્યા નથી. એ છોકરાંની કરુણ દશાથી તમારે વધારે દુઃખી ન થવું ઘટે, પણ એ છોકરાંની માતા થવું ઘટે. વિધવા માતા છોકરાંને સાચવે છે, ખરા વીરત્વથી સાચવે છે, એવા મૂક વીરત્વથી અને ધૈર્યથી હવે તમે તમારો નવો માર્ગ કોરી કાઢો.
-{{Right|[ઝવેરચંદમેઘાણીપરપત્ર :૧૯૩૩]}}
+મન અને શરીરને નિશ્ચેષ્ઠ કરતો વિષાદ છોડી દો. માત્ર નિશ્ચેષ્ઠ કરતો વિષાદ એમ કહું છું, બાકી અમુક બનાવોની અસર જિંદગીભર ખસતી નથી અને આની પણ નહિ ખસે. પણ એ વિષાદ જતો રહેવો જોઈએ. જીવન નવા રંગથી પણ પાછું વહેવા માંડવું જોઈએ. નદી ઉપર વીજળી પડે છે ત્યાં પાણીનો સુંદર ધરો થાય છે, પણ પાછી નદી તો વહેવા જ માંડે છે. જીવનનું પણ એવું છે. વધારે ઊંડાણથી તમારું જીવન પાછું વહેવા માંડે એમ ઇચ્છું છું. શરીર સાચવશો. હજી તેની પાસેથી ઘણું કામ લેવાનું છે.
+{{Right|[ઝવેરચંદ મેઘાણી પર પત્ર : ૧૯૩૩]}}
 {{Poem2Close}}