શાહજહાં/પાંચમો પ્રવેશ
Jump to navigation
Jump to search
પાંચમો પ્રવેશ
અંક પહેલો
સ્થળ : ઉજ્જડ મેદાન. સમય : રાત્રિ.
[ઔરંગજેબ એકલો]
ઔરંગજેબ : | ઘનઘોર આસમાન! કદાચ વાવાઝોડું જાગશે. એક નદી તો ઓળંગી કાઢી; આ વળી બીજી નદી : ભયાનક, ઉછાળા દેતી ને મોજાં મચાવતી. એટલો પહોળો પટ કે સામો કિનારો જ નથી દેખાતો. છતાં પાર તો ઊતરવું જ પડશે. આ જ હોડીમાં. |
[મુરાદ આવે છે.]
ઔરંગજેબ : | કેમ મુરાદ, શા નવીન? |
મુરાદ : | દારાની સાથે એક લાખ ઘોડેસવાર છે ને એકસો તોપો. |
ઓરંગજેબ : | સાચા સમાચાર? |
મુરાદ : | બરાબર સાચા. એકેએક જાસૂસની એ જ ગણતરી. |
ઔરંગજેબ : | [ટેલતો ટેલતો] હં — ના — એમ! |
મુરાદ : | દારાએ આ પહાડની પેલી બાજુ પડાવ નાખ્યો છે. |
ઔરંગજેબ : | આ પહાડ? |
મુરાદ : | હા, ભાઈ. |
ઔરંગજેબ : | એમ! એક લાખ અસવારો અને — |
મુરાદ : | આપણે પણ કાલ સવારે જ |
ઔરંગજેબ : | ચૂપ, બોલ ના, મને વિચાર કરવા દે. આટલી ફોજ દારાને મળી ક્યાંથી? અને એકલો! સારું, તું હમણાં જા — મુરાદ, મને વિચાર કરવા દે. |
[મુરાદ જાય છે.]
ઔરંગજેબ : | ત્યારે હવે તો પાછા ફર્યેયે સત્યનાશ, અને હુમલો કરવામાંયે પાયમાલી. એકસો તોપો! જો — ના — પણ એમ બને જ શી રીતે? — હં — [ઊંડો નિસાસો નાખીને] ઔરંગજેબ! અત્યારે કાં તો તારો સિતારો ચડે છે, કાં પડે છે. પડે? કદી નહિ. ચડવાનો. પણ ઇલાજ શો? કાંઈ ગમ પડતી નથી. |
[મુરાદ આવે છે.]
ઔરંગજેબ : | પાછો કેમ આવ્યો? |
મુરાદ : | ભાઈ, દુશ્મનોની છાવણીમાંથી શાયસ્તખાં તમને મળવા આવેલ છે. |
ઔરંગજેબ : | આવ્યો? ઠીક થયું. દબદબા સાથે તેડી લાવો. ના, હું પોતે જ જઈશ. |
[ઔરંગજેબ જાય છે.]
મુરાદ : | આ શું? શાયસ્તખાં અમારી છાવણીમાં શા માટે આવે! — ભાઈ ભીતરથી શી પેરવી કરી રહ્યો છે તેની ગમ પડતી નથી. શાયસ્તખાં શું ભાઈના હાથમાં ભોળવાઈ વિશ્વાસઘાતી બનશે? જોઈએ. |
[મુરાદ ટેલે છે. ઔરંગજેબ આવે છે.]
ઔરંગજેબ : | ભાઈ મુરાદ, આ જ ઘડીએ ફોજ લઈને આગ્રા જવા રવાના થવું પડશે. તૈયાર થઈ જા. |
મુરાદ : | એ શું! આજ રાતે જ? |
ઔરંગજેબ : | હા, આજ રાતે, છાવણી ભલે જેમ છે તેમ પડી. આપણે દારાની ફોજ પર હલ્લો નથી કરવો. આ પહાડની બીજી બાજુ થઈને આગ્રા જવાનો એક રસ્તો છે. ત્યાં થઈને ચાલ્યા જશું, એટલે દારાને કાંઈ શક નહિ આવે. આપણે એના પહેલાં આગ્રા પહોંચવું પડશે. તૈયાર થઈ જા. |
મુરાદ : | આજ રાતે જ? |
ઔરંગજેબ : | દલીલનો વખત જ નથી. જો તખ્ત જોઈતું હોય તો પૂછાપૂછ ન કર, નહિતર સત્યાનાશ જશે. નક્કી સમજજે! |
[બન્ને જાય છે.]