સમગ્ર અરધી સદીની વાચનયાત્રા/દુલા ભાયા ‘કાગ’/ધોવા દ્યો

         

[હિંદી ભાષાનું કોઈ કાવ્ય સાંભળેલું કે ગુહ ભીલને હોડીમાં બેસારી ઉતારવાનું ભાડું લેવાનું કહેતાં શ્રીરામને નાવિક-ભીલે ઉત્તર આપ્યો કે : “મહારાજ! આપણે તો ધંધાભાઈ કહેવાઈએ; હજામે હજામ, ધોબીએ ધોબી સામસામું મહેનતાણું લેતા નથી. હું તમોને અહીં તારું છું, અને ‘તુમ કેવટ ભવસાગર કેરે’, એ હિસાબે આપણે બેઉ એક જ ધંધો કરનારા છીએ.”]

પગ મને ધોવા દ્યો રઘુરાય;

પ્રભુ, મને શક પડ્યો છે દિલમાંય.

રામ લક્ષ્મણ જાનકીજી તીર ગંગાને જાય જી;

નાવ માગી નીર તરવા, ગુહ બોલ્યો ગમ ખાઈ :

રજ તમારી કામણગારી, નાવ નારી થઈ જાય જી,

તો અમારી રંક જનોની આજીવિકા ટળી જાય…

નાવડીમાં બાવડી ઝાલી, રામની ભીલરાયજી;

પાર ઉતારી પૂછિયું કે શું લેશો ઉતરાઈ?

નાવિક નવ લીએ નાવિકનું, આપણ ધંધાભાઈ જી;

‘કાગ’ લે નહિ ખારવાની ખારવો ઉતરાઈ.

----------------------