26,604
edits
પ્રતિપદા/૯. મનોહર ત્રિવેદી: Difference between revisions
પ્રતિપદા/૯. મનોહર ત્રિવેદી (view source)
Revision as of 10:08, 7 September 2021
, 10:08, 7 September 2021no edit summary
KhyatiJoshi (talk | contribs) (→) |
KhyatiJoshi (talk | contribs) No edit summary |
||
| (13 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 143: | Line 143: | ||
રવ પડ્યો તો ઊભી ઊભી નીરખી રહી ધૂળભરેલી ચૈત્રી સડક | રવ પડ્યો તો ઊભી ઊભી નીરખી રહી ધૂળભરેલી ચૈત્રી સડક | ||
::આંખથી આઘે ધારમાં દેરું જોઈને થતું | :::આંખથી આઘે ધારમાં દેરું જોઈને થતું | ||
:::ગોતણ્યે ચડેલ એક માતાએ ધાવણું પાછું છોકરું તેડ્યું | ::::ગોતણ્યે ચડેલ એક માતાએ ધાવણું પાછું છોકરું તેડ્યું | ||
::કાબરી ગાયે પ્રાહવો મેલ્યો હોય એવી | :::કાબરી ગાયે પ્રાહવો મેલ્યો હોય એવી | ||
:::આકાશથી ઝળે એકધારી તડકાળ આ શેડ્યું | ::::આકાશથી ઝળે એકધારી તડકાળ આ શેડ્યું | ||
::એકલવાયું વાદળું એવું લાગતું જાણે | :::એકલવાયું વાદળું એવું લાગતું જાણે | ||
:::કોઈ ખેડૂએ હળથી ઢેફું શેઢા કને હોય ઉખેડ્યું | ::::કોઈ ખેડૂએ હળથી ઢેફું શેઢા કને હોય ઉખેડ્યું | ||
છાંયડા ધ્રૂજી જાયઃ અચાનક ઝાડના કાને વાયરાની જ્યાં પડતી ડણક | છાંયડા ધ્રૂજી જાયઃ અચાનક ઝાડના કાને વાયરાની જ્યાં પડતી ડણક | ||
ઝાંખરાં વચ્ચે છીછરી નદી જાય લપાતી | :::ઝાંખરાં વચ્ચે છીછરી નદી જાય લપાતી | ||
એ જ બીકે કે સૂરજ એના ભેરવી દેશે ન્હોર | ::::એ જ બીકે કે સૂરજ એના ભેરવી દેશે ન્હોર | ||
ભેખડે-ભેખડે સાદ ભલેને દઈએ | :::ભેખડે-ભેખડે સાદ ભલેને દઈએ | ||
તો પણ કાનસોરો ના આપશે અહીં ધોમધખ્ખા બપ્પોર | ::::તો પણ કાનસોરો ના આપશે અહીં ધોમધખ્ખા બપ્પોર | ||
એટલામાં તો પોપટમેના કાબરવૈયાંચકલાં | :::એટલામાં તો પોપટમેના કાબરવૈયાંચકલાં | ||
ઊડી પાંખમાં ગગન ફેરવે ચારે કોર | ::::ઊડી પાંખમાં ગગન ફેરવે ચારે કોર | ||
મોકળે ગળે જાય કહેતાં કેઃ જેમ બીજાનો તેમ છે અરે, આય તે અલ્યા, આપણો મલક | મોકળે ગળે જાય કહેતાં કેઃ જેમ બીજાનો તેમ છે અરે, આય તે અલ્યા, આપણો મલક | ||
નળ્યના બાવળઝુંડથી ઊઠી સામટી ચહક | :::નળ્યના બાવળઝુંડથી ઊઠી સામટી ચહક | ||
</poem> | </poem> | ||
==== | ===૮. કોના હોઠે=== | ||
<poem> | |||
::::ધીરાં ધીરાં | |||
દૂર દૂર ક્યાં ગળતી રાતે વાગે છે મંજીરાં? | |||
::મ્હેક મ્હેકનાં થળથળ થાનક | |||
::ઊઘડ્યાં સૂરનાં પારિજાતક | |||
ક્યાંથી ઊઘડી અદીઠ પાછી હલકભરેલી પીરા? | |||
::કોઈ ખાલી, કોઈ અધૂરાં | |||
::ક્યાં મેવાડ? ક્યાં ગોકુલ-મથુરા? | |||
પગલાં પાછળ પગલાં રઝળે અણથક અને અધીરાં | |||
::જાત ભૂલીને નીકળ્યાં પોતે | |||
::કોણ અહીંયાં કોને ગોતે? | |||
કોના હોઠેઃ માધવ માધવઃ કોના હોઠે : મીરા? | |||
</poem> | |||
===૯. ઉઠાઓ યે તંબૂ, ઉઠાઓ યે ડેરા=== | |||
<poem> | |||
નહીં રાત દેખી, ન દેખા સબેરાઃ ઉઠાઓ યે તંબૂ, ઉઠાઓ યે ડેરા | |||
જિંહાં પાંવ રુક્કેે તિંહા હો બસેરાઃ ઉઠાઓ યે તંબૂ, ઉઠાઓ યે ડેરા | |||
હમેં ક્યાં? અહીં સે વહી તક ફકીરો! ખબર છે જવાના વહીં સે નહીં તક | |||
અરે, હમને સારી જમીં કો હી ઘેરાઃ ઉઠાઓ યે તંબૂ, ઉઠાઓ યે ડેરા | |||
કરેગા ક્યા છત-છાપરે ઔર વંડી? રમાઈ હૈ ઘૂની તો કિસ કામ બંડી? | |||
અબે યાર, લે જા, અગર સબ હૈ તેરાઃ ઉઠાઓ યે તંબૂ, ઉઠાઓ યે ડેરા | |||
કિંહાં રખ્ખૂં બોજા? ન રખ્ખૂ મૈં રોઝા, મિલીં આંખ બંદે, અબી હાલ સો જા! | |||
જરા દેખ હમકું તો લે’રા હી લે’રાઃ ઉઠાઓ યે તંબૂ, ઉઠાઓ યે ડેરા | |||
કરે સિર્ફ માલિક હુકમ એ જ કાફી, રહેગી ચલમ કે રહેલી ન સાફી | |||
યિહાં કૌન ચાચા-ભતીજા-મમેરા? ઉઠાઓ યે તંબૂ, ઉઠાઓ યે ડેરા | |||
</poem> | |||
===૧૦. ઠસ્સો=== | |||
[મંદાક્રાન્તા/ સૉનેટ] | |||
<poem> | |||
ચૂલામાં તેં વખતસર ઓબાળ પૂર્યો. અડાયાં | |||
ફૂંકે ફૂંકે જરીક સળગ્યાં ને ફરી ઓલવાયાં. | |||
ચોમાસાની અસર પણ દેખાય છે આ હવામાં | |||
થાપ્યાં છાણાં ઊલટભર જે, ઘાર છે મોઢવામાં. | |||
ઘેરી લેતી ઘર સકળને, સાંજને ધૂમ્રસેર – | |||
ધક્કેલાવે, તસુ નવ ખસે. જોઉં હુંઃ અશ્રુભેર | |||
મુંઝાતી તું, બધુ વધુ તને ભીડવે, ચાડ રાખે | |||
જોતી બેઠી, અવર કશું ના સૂઝતાં, તખ્ત આંખે. | |||
થાકી તોયે અધરવ્વયથી આગ સંઘ્રૂકતી તું | |||
લીધેલું ક્યાં પણ સરળતાથી કદી મૂકતી તું? | |||
રેલો ચાલ્યો કુમકુમતણો, કાનનાં ફૂલ ડોલે | |||
શ્વાસે શ્વાસે સ્તન થરકતાં, બંગડી શી હિલોળે! | |||
બેસી પાસે સ્મિતસભર, ગુસ્સો નિરાંતે નિહાળું | |||
ઠસ્સો તારો લથબથઃ ભલે દૂર ઠેલાય વાળુ. | |||
</poem> | |||
===૧૧. થાક=== | |||
<poem> | |||
:::::::થાક? | |||
::::શું પૂછ્યુ? શું છે આ થાક? | |||
સડસઠમા વરસે આ વયને મળ્યો છે કાંઈ નમણો ને નાજુક વળાંક | |||
::::ઓરાએ પછવાડે માર્યાં છે તીર | |||
::::આઘેના મોકલે ત્યાં શીતળ સમીર | |||
ગોખ્યું તે ભૂલું છુંઃ ભુલવાનું ગોખું છુંઃ આપણા તો જુદા સૌ આંક | |||
::::સૂરજની ચપટી લૈ ચોડે જે ભાલે | |||
::::એણે કયા કારણે ભીંજવ્યો છે વ્હાલે? | |||
ફૂદાની જેમ કરે ઉડાઊડ અમથી શું કાગળ પર ઝીણકુડી ટાંક? | |||
::::દીકરીની માંદગીને ને દીકરાનો ધંધો | |||
::::જાત એમાં મારે છે ચિંતાનો રંધો | |||
ખરબચડાં દુઃખ એમ સુંવાળા થાયઃ સમુંસૂતરું ને ચાલે ઠીકઠાક | |||
::::જીવની લગોલગ છે અડસઠમું તીરથ | |||
::::હાંકેડુ જાણે છે લેવાનો ક્યો પથ? | |||
અધકચરી ધારણાઓ લગરીકે ચીંધીએ તો એ જ મારે અંદરથી હાક થાક? | |||
::::શું પૂછ્યું? શું છે આ થાક? | |||
અડસઠમા વરસે આ વયને મળ્યો છે કાંઈ નમણો ને નાજુક વળાંક | |||
</poem> | |||
===૧૨. મારા પગમાંથી...=== | |||
<poem> | |||
મારા પગમાંથી કાંટો તેં કાઢ્યો તો કાંટાની પીડા પણ ફૂલ સમી મ્હેકે | |||
પછી કેડી ઉપરથી તું ઊછળતી જાયઃ થાય છાતીમાં હરણાંઓ ઠેકે | |||
કુંજડીની હાર જાણે નભમાં લહેરાયઃ તારા ઊડે છે એમ કોરા વાળ | |||
ગુંજી ઊઠી તે તારા હાથની બંગડી કે પંખીના કલરવથી ડાળ? | |||
ઢાળ જેવા ઢાળ આમ બ્હેકી જો જાય પછી કોણ તને જોઈ ના બ્હેકે? | |||
ઝાડવાની નીચે તું ઊભેલી હોયઃ એની છાંય થતી જાય ભીને વાન | |||
હસુ હસુ થાય ત્યાં તો સૂની બપ્પોર એવું પાંદડાંને સૂઝે તોફાન | |||
દોયો ભરીને તારા ગાલ ઉપર તડકાનાં ચાંદરણાં હળવેથી ફેંકે | |||
મારા પગમાંથી કાંટો તે કાઢ્યો તો કાંટાની પીડા પણ ફૂલ સમી મ્હેકે | |||
</poem> | |||
{{HeaderNav | |||
|previous = [[પ્રતિપદા/૮. કમલ વોરા|૮. કમલ વોરા]] | |||
|next = [[પ્રતિપદા/૧૦. નીરવ પટેલ|૧૦. નીરવ પટેલ]] | |||
}} | |||